طرد اجتماعی کودکان کار غربت

به گزارش خبرنگار ایرنا،  محمدحسن داودی روز چهارشنبه در چهارمین کنگره آنلاین بین‌المللی و سی و ششمین همایش مددکاری اجتماعی در ایران به مناسبت روزهای ملی و جهانی مددکاری اجتماعی با موضوع طرد اجتماعی و تجربه زیسته کودکان کار غربت(کولی) در محله دروازه غار اظهارداشت: غربت ها از سالها از هندوستان و پاکستان به سمت ایران مهاجرت کرده اند و طرد اجتماعی در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است.

وی افزود: واقعیت این است که بچه های غربت (کولی) در دروازه غار به عنوان کودکان کار فاقد هرگونه مهارتی هستند.  در این محله با موضوع بسیار عجیبی مواجه شدیم که بسیاری از افراد ساکن در این محله نگاه طرد اجتماعی به افراد غربت دارند و در راستای این تحقیق بدنبال ریشه های این طرد اجتماعی بوده ایم که محقق شده است.

داودی اظهار داشت: واقعیت این است که بچه های غربت به عنوان کودکان کار فاقد هرگونه مهارتی هستند و این طرد اقتصاد باعث عدم وجود منابع مالی برای آنها است و طرد اجتماعی و شکل گیری کلونی های درونی برای این افراد، یکی دیگر از مشکلات این افراد و شکل گیری انزوا از جامعه برای آنها است و طرد از سلسله مراتب قدرت و شغل یابی و طرد از خدمات اساسی نیز درباره این افراد صادق است.

این فعال اجتماعی همچنین بیان کرد: تفاوت های فرهنگی جمعیت افراد غربت در درون جامعه ایرانی بسیار قابل لمس است و با توجه به این تحقیق پیشنهاد این است که والدین این کودکان اشتغال به کار داشته باشند و از کودکان در کار استفاده نکنند.

وی خاطرنشان کرد: همچنین فرصت های تحصیل و شغل برای آنها فراهم شود و البته پیوست اجتماعی و حضور آنها در نهادهای شهری و بازآفرینی شهری در خصوص آنها و همچنین آموزش ارتباط افراد جامعه با آنها نیز یکی دیگر از پیشنهادهای مرتبط با آنها است.

اتکا به بودجه‌ها و ظرفیت‌های محلی در اجرای طرح‌های ادغام اجتماعی موثر است

دکتر محمدعلی طالبی عضو هیات علمی دانشگاه حکیم سبزواری نیز در این کنگره گفت: تجربیات نشان داده است که اتکا به بودجه ها، ظرفیت‌ها و داشته های محلی در اجرای طرح های مرتبط با ادغام اجتماعی بسیار اثرگذار خواهد بود. ادغام سازی اجتماعی سکونتگاه های غیررسمی پیوند مجدد بخشی از پیکره شهر ها است.

وی افزود: با توجه به مطالعات وسیع، در همه شاخص ها نشانگر توسعه یافتگی مناطق حاشیه ای و غیررسمی شهری در زمینه های مختلفی است.  در گذشته فقرا و اغنیا در کنار هم زندگی می کردند که عوامل متعددی باعث جداسازی آنها شده است. ادغام اجتماعی در قلب عبارات مختلفی مطرح شده که در مقابل آن واژه هایی مانند خشونت های اجتماعی و قشربندی قرار دارد و نتیجه ادغام اجتماعی فرصت های یکسان، افزایش کیفیت زندگی و بسیاری از مواهب دیگر است که نکته اصلی افزایش کیفیت زندگی است.

طالبی اضافه کرد: مولفه های کیفیت زندگی بسیاری از موارد حوزه رفاه را در بر می گیرد. امکانات مختلف و ارائه خدمات اجتماعی و درجه بازبودن و ثمربخشی موسسات و سازمانهای شورایی در حوزه ادغام اجتماعی بسیار اثرگذار خواهد بود.  

عضو هیات علمی دانشگاه حکیم سبزواری تصریح کرد: انجمن مددکاران ایران در  برنامه چهارم ورود بسیاری موثری داشته است و شاید یکی از دلایلی که ۲۵ درصد شاخص های کیفیت زندگی در این برنامه دیده شده، همان حضور است. در سالهای گذشته تعداد ۱۰ محله جدید با جمعیت بالای ۱۰۰ هزارنفر در سبزوار بر مبنای بازآفرینی شهری و با حضور فعالانه انجمن مددکاری ایران صورت گرفت.

وی اظهار داشت: توفیق مهمی در این حوزه برای شهر سبزوار و سکونتگاه های غیررسمی آن شکل گرفت که از مهم ترین دلایل این مهم بازآفرینی شهری، توجه به سند بازآفرینی شهری کشور، ارتباط موثر بین نهادهای موثر در این حوزه و همیاری و همیاری مردم و مشارکت پذیری قابل اشاره است.

وی گفت: جوهره اصلی بازآفرینی، اجتماعی است و بر این اساس، این روش ها، اجرا و نهادینه سازی، شامل سازی، گفتمان سازی، ارتباط سازی و ایجاد اشتیاق درباره افراد ساکن در سکونتگاه های غیررسمی در قالب این طرح مورد توجه و تمرکز قرار گرفت.

وی ادامه داد: همچنین جریان سازی یکی دیگر از عوامل این اقدامات بازآفرینی بود که نهایتا این موضوع ادغام سازی در سکونتگاه های غیررسمی موجب شکل گیری درک مشترک، شکل گیری افراد و نهادهای محلی، هویت و شخصیت محله و ارتقا و توانمندیهای محلی با مشارکت مردم شد.

حال ادغام اجتماعی در جامعه خوب نیست

دکتر اصغر مهاجری عضو هیات علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه آزاد تهران مرکزی نیز در این کنگره گفت: حال ادغام اجتماعی که در جامعه ما خوب نیست، به تبعیت آن حال نشاط اجتماعی نیز خوب نیست.  وضعیت مناسبی در شهر ها  در حوزه نشاط اجتماعی وجود ندارد و در برخی از مناطق شهر تهران این شاخص نزدیک به عدد یک یا صفر است که این تناقض با شرایط استاندارد، نشاط اجتماعی را رضایت بخش نشان نمی دهد.

وی اظهار داشت: به‌رغم اینکه نشاط اجتماعی یکی از ضرورت های توسعه و ممتاز برای توسعه و زندگی پویای شهری است و می تواند موتور حرکت شهر شتابان تهران به طرف یک شهر انسانگرا باشد، اما این وضعیت را شاهد نیستیم و حتی برای شهروندان این تعریف ارائه نشده است که چه مواردی را نشاط بدانند.

مهاجری اظهار داشت: شهرسازان مدیران شهری در تهران غافل از هویت سازی برای شهر هستند و این شهر شتابان را برای افراد طراحی نکرده اند. فرهنگ فقر شهری در شهر تهران آزموده شده است.  برنامه ریزان شهری بر این نیستند که مشارکت شهروندان را در شهر بیشتر کنند و در چنین شرایطی نشاط اجتماعی از برخی از محله ها و برخی شهرنشینان دور می شود.  راهکار ایجاد نشاط اجتماعی این است که در فرایند مشارکت شهری قرار بگیریم و برنامه ریزی و اجرای مشترک در واقع نیاز ایجاد نشاط اجتماعی در شهرها است و در غیر اینصورت امکان ادغام در شهری مانند تهران وجود ندارد.

وی اضافه کرد: در جایی که فقر شهری وجود دارد و گسترش آن در جامعه شهری در حال شکل گیری است، نشاط اجتماعی بسیار دور از دسترس خواهد بود.  در نهایت گفتنی است که در شیوه زیستن شهری به‌ویژه در تهران اثری از نشاط اجتماعی دیده نمی شود و اگر خواهان نشاط اجتماعی  هستیم باید به تدریج با اجرای طرح های انسان پایه و مددجوی از نیروهای مددجوی مهندسی اجتماعی به سمت نشاط اجتماعی حرکت کنیم.