اصول حاکم بر زندگی امام علی(ع) در همه ابعاد و زمینهها مبتنی بر قرآن و سنت پیامبر اکرم(ص) بوده است. در زمینه سیره اجتماعی و برخورد با جامعه نیز روابط آن حضرت براساس دستورات الهی و نبوی استوار بوده است که میتواند الگویی تمامعیار برای افراد محسوب شود.
خبرگزاری ایکنا از فرصت معنوی ماه رمضان استفاده کرده و با انتشار درسگفتارهای زیست اجتماعی علوی با حضور بخشعلی قنبری، نهجالبلاغهپژوه به بررسی اخلاق اجتماعی از دیدگاه نهجالبلاغه پرداخته است تا شیعه مولا بودن را بیش از پیش بیاموزیم.
در جلسه پانزدهم موضوع «پارسایان» مورد بررسی قرار گرفته است که در ادامه با هم میخوانیم و میبینیم.
در این جلسه میخواهم دو خطبه را برای شما معرفی کنم که انشاءالله علاقهمند شوید و این دو را بخوانید؛ چرا که هر دو اینها واقعاً در انسان اثر مثبتی میگذارد؛ یکی خطبه ۱۹۳ نهجالبلاغه که در فیضالاسلام این خطبه ۱۸۴ است و دومی خطبه ۱۹۴ نهجالبلاغه است.
خطبه ۱۹۳ اسمهای دیگری هم دارد و از جمله خطبههایی است که سیدرضی برای آن نام گذاشته و به خطبه متقین یا پارسایان یا خطبه همام معروف است. دلیل اینکه به این خطبه همام گفته شده است، این است که این خطبه برای یکی از یاران علی(ع) به نام همام ایراد شده است. این شخص نزد علی(ع) میآید و به او میگوید؛ صِفْ لِیَ الْمُتَّقِینَ؛ پارسایان را برای من توصیف کن.
حضرت علی(ع) نیز در ابتدا درنگ میکند و سعی میکند او را از این سؤال منصرف کند، اما وقتی با اصرارش مواجه میشود، حضرت دو سه جمله بیشتر نمیگوید؛ أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى خَلَقَ الْخَلْقَ حِینَ خَلَقَهُمْ غَنِیّاً عَنْ طَاعَتِهِمْ آمِناً مِنْ مَعْصِیَتِهِمْ؛ خداوند وقتی انسان را آفرید، از آفرینش آنها بینیاز بود و آنها را به اطاعت خودش دعوت کرد.
همام اصرار میکند که این اندازه برای من کافی نیست و علی(ع) حدود ۱۰۶ مورد از صفات پارسایان را در همین خطبه بیان میکند که وقتی فرد میخواند، بسیار تأثیرگذار است و من به صراحت میگویم، اگر این خطبه را ۱۰، ۲۰ بار هم بخوانید، بار دیگر که میخوانید احساس میکنید، نه تنها اثرگذاریاش از بین نرفته، بلکه زیاد هم شده است. بنابراین کسانی که میخواهند روی خودسازی خودشان کار کنند، حتماً این خطبه را بخوانند. برای این خطبه شرحهای زیادی نوشته شده است که جستجو در اینترنت، شما را به مقالات و کتابهای زیادی در این زمینه خواهد رساند، من هم این خطبه را در ۳۰ جلسه توضیح دادهام.
این خطبه، زیباترین خطبه نهجالبلاغه است، اینکه این عبارت را بیان میکنم، یعنی بقیه خطبهها به پای این خطبه نمیرسند. نکته مهم دیگر این است که وقتی بلافاصله این خطبه را خواندید و به اتمام رساندید، نقطه مقابل این خطبه، خطبه ۱۹۴، خطبهای در وصف منافقان است.
جالب است، وقتی این خطبه را میخوانید، میگویید؛ باید صفات ایجابی در من به وجود بیاید و ما با این خطبه همراهی و همدلی میکنیم و وقتی خطبه ۱۹۴ را میخوانید، با خود میگویید؛ نکند من هم جزء این منافقان هستم. بنابراین ویژگیهای اثرگذاری را در خطبه ۱۹۴ آورده است که انسان به خود تردید میکند، به همین دلیل باعث میشود، آدم به خود حساس شود.
به طور خلاصه، خطبه متقین اوصاف ایجابی را در ما ایجاد میکند و خطبه منافقین باعث میشود اوصاف سلبی از ما دور شود.
انتهای پیام
منبع