ابتکار ایران با کارت آژانس اتمی؛ پایان مذاکرات وین در انتظار اراده آمریکا

به گزارش خبرنگار اعزامی ایرنا به وین، ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی روز گذشته در جریان سفر رافائل گروسی به تهران، به یک جمع‌بندی رسیدند تا مدارکی را که باید بین سازمان انرژی اتمی و آژانس مبادله شود، حداکثر تا خرداد مبادله و برای روز بازاجرا که جزو مفروضات مذاکرات وین است، مسائل را حل و فصل کنند. 

آژانس از حدود دو سال پیش ادعایی را درباره کشف ذرات اتمی، مبنی بر یکسری اسناد ادعایی رژیم صهیونیستی مطرح کرده و این مساله به پاشنه‌ آشیل عدم پیشرفت مذاکرات وین تبدیل شده بود. هفته پیش هنگامی که اختلاف نظرها درباره ماهیت سیاسی این پرونده در مذاکرات وین بالا گرفته بود، استفنی القاق مذاکره کننده ارشد انگلیس با انتشار توئیتی بحث را به خارج از اتاق مذاکرات کشاند و نوشت: پادمان ها بخش اساسی نظام منع اشاعه و جدا از برجام هستند. ما همیشه هرگونه تلاش برای به خطر انداختن استقلال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را رد می‌کنیم.

اما این مساله که بخشی از پروژه مشترک رژیم صهیونیستی و دولت ترامپ با هدف مشروعیت‌زدایی از برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و ذیل کارزار فشار حداکثری است، نخستین بار از سوی نخست‌ وزیر رژیم صهیونیستی مطرح شد و پس از آن توسط رسانه‌ها و مذاکره‌کنندگان غربی دامن زده شد. صهیونیست‌ها در هفته‌های اخیر به صورت عمومی و خصوصی تلاش کردند تا با تحریک آژانس بین المللی انرژی اتمی مسیر حل و فصل این پرونده را منحرف و تحت تاثیر قرار دهند. 

محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی دیروز پس از دیدار با گروسی در جمع خبرنگاران گفت؛ نفوذ سیاسی و لابی‌گری نباید در تصمیمات آژانس اثر بگذارد و ایران و آژانس باید در یک مسیر کاملا حرفه‌ای و رفتار در چهارچوب کارشناسی مسائل را دنبال کنند و جای هیچ گونه سیاسی کاری نیست.

در همین حال  گروسی گفت‌وگوها با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران را مثمرثمر توصیف و عنوان کرد که دو طرف تلاش کردند تا رویکرد عمل‌گرایانه‌ای را برای حل‌وفصل چند موضوع خاص باقی‌مانده ترسیم کنند.

مدیرکل آژانس با بیان اینکه دستور کار این سازمان توسط هیچ‌کس رهبری نمی‌شود بر حفظ استقلال آژانس تاکید کرد.  وی خاطر نشان کرد که برای حرکت به سمت آینده و پیشبرد همکاری‌ها باید بیشتر از گذشته، به آینده نگاه کرد تا ایران بتواند از انرژی هسته‌ای استفاده کند.

در نتیجه مذاکرات دیروز دو طرف بیانیه‌ مشترکی را صادر کردند که اولا نشان می‌دهد پرونده یکی از چهار مکان ادعایی بسته شده و در ثانی سایر مسائل ادعایی نیز بر اساس نقشه راه مشخصی ظرف مدت حداکثر سه ماه حل و فصل می‌شود.

بر همین اساس مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی دیشب پس از بازگشت از تهران در جمع خبرنگاران گفت که انتظار دارد نتیجه‌گیری خود را پیش از برگزاری شورای حکام در خرداد ۱۴۰۱(ژوئن ۲۰۲۲ ) گزارش کند. وی گفت که بیانیه صادر شده خیلی با دقت نوشته شده است «مبنی بر اینکه ما درباره چه چیزی توافق کردیم و اینکه تلاش کنیم در ژوئن یک جمع‌بندی برسیم» مدیرکل آژانس عنوان کرد که اگر کارها خوب پیش برود شاید نیازی به صبر کردن تا خرداد ماه نیز نباشد.»

مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در پاسخ به سوالی در مورد امیدواری او نسبت به نتیجه این روند گفت: ما بهترین تمایل را داریم. من این را به وزیر خارجه ایران و سایر مقامات اعلام کردم. ما باید با عزم جدی کار کنیم. ما دقیق می دانیم به چه نیاز داریم و ایرانی ها نیز دقیق می دانند ما چه می خواهیم.

وی در پاسخ به این سئوال که آیا جمع‌بندی آژانس در توافق وین گنجانده خواهد شد گفت: این مساله به تصمیم مذاکره کنندگان بستگی دارد اما من چنین انتظاری ندارم. درپاسخ به سووالی درباره بر اینکه گفته بود، اگر ایران و آژانس توافق نکنند تصور محقق شدن برجام اشتباه است گفت: به نظرم تصورات من در این مقطع ارزشی در روند مذاکرات وین ندارد. او گفت که بلحاظ فنی به مسئولیتش آگاه است اما حس او ارتباطی به گفت‌وگوها ندارد.

به این ترتیب انتظار می‌رود طرف‌های اروپایی که برای انجام مشورت و گرفتن تصمیمات سیاسی به پایتخت‌ها سفر کرده‌اند هرچه سریع‌تر برای نهایی کردن گفت‌وگوها به وین بازگردند. مذاکره کننده ارشد انگلیس دیشب با انتشار پیامی در توئیتر با اشاره به تماس‌های تلفنی جداگانه با مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر خارجه، رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، انریکه مورا هماهنگ کننده مذاکرات و سایر طرف‌های اروپایی مشارکت کننده در گفت‌وگوها عنوان کرد که رایزنی‌ها از پایتخت‌ها برای پیشبرد مذاکرات ادامه دارد. وی اضافه کرد که توافق نهایی نزدیک است.

در همین حال یک سخنگوی وزارت امور خارجه انگلیس در اظهار نظر مشابهی عنوان کرد: ما در مرحله نهایی مذاکرات در وین برای ازسرگیری اجرای برجام هستیم. نتیجه گیری سریع و موفقیت آمیز این مذاکرات برای امنیت بین المللی، عدم اشاعه و همچنین رفع تحریم ها برای مردم ایران ضروری است. وی عنوان کرد که توافق وین به نفع همه است.

به تعبیر یک مقام آشنا با فضای مذاکرات، گفت‌وگوها میان ایران و گروه ۱+۴ تکمیل شده و خط پایان در انتظار تصمیمات سیاسی ایالات متحده است. 

جمهوری اسلامی ایران همواره تاکید داشته که برای دست یابی به توافق خوب، قابل اتکا و پایدار آمادگی دارد و هرچقدر طرف مقابل اراده جدی تری برای پذیرش سازوکارهای مد نظر جمهوری اسلامی ایران برای لغو تحریم‌ها داشته باشد در مدت زمان کوتاه‌تری می‌توان به توافق دست پیدا کرد.

علی باقری کنی مذاکره کننده ارشد ایران با بیان اینکه زمان تصمیم‌گیری طرف‌های غربی فرا رسیده تصریح کرده است؛ «واقع‌بینی، خودداری از زیاده‌خواهی و توجه به تجربه ۴ سال گذشته لازمه دستیابی به توافق نهایی است.»