نسخه استانبول؛ اولین ترجمه ترکی قرآن در قزاقستان

به گزارش ایکنا به نقل از آناتولی، نسخه اصلی و تنها و کامل‌ترین نسخه از اولین ترجمه معانی قرآن کریم به ترکی در موزه هنرهای ترکی و اسلامی استانبول نگهداری و به نمایش گذاشته شده است و به همین دلیل هم به «نسخه استانبول» معروف است. 

شهر ترکستان در جنوب قزاقستان که در زمان قدیم به «یسی» معروف بوده است، شاهد بازنشر نسخه علمی اولین ترجمه معانی قرآن کریم به زبان ترکی باستان (خاقانیه) بود.

در کنفرانسی که توسط آکادمی بین‌المللی ترکیه (یک مرکز تحقیقات علمی مستقر در نورسلطان، پایتخت قزاقستان) و با همکاری دانشگاه بین‌المللی ترکی ـ قزاقستانی احمد یسوی برگزار شد، این نسخه که در واقع نسخه علمی معروف به «نسخه استانبول» معرفی شد؛ نسخه‌ای که اولین ترجمه معانی قرآن کریم به زبان ترکی است و قدمت آن به قرن دهم می‌رسد.

این کنفرانس با شعار «ترکستان، پایتخت معنوی جهان ترک» و همزمان با بازسازی نقش تاریخی و مهم این شهر به عنوان یک مرکز فرهنگی و اخلاقی برای کشورهای جهان ترک‌زبان، به‌ویژه پس از اعلام استقلال قزاقستان از اتحاد جماهیر شوروی در دسامبر 1991، جهان برگزار شد.

دوسن کاسینوف، دبیر کل سازمان بین‌المللی فرهنگ ترکی؛ عمر کوجامان، معاون دبیرکل شورای همکاری کشورهای ترک زبان؛ دارخان قدیرالی، رئیس آکادمی بین‌المللی ترکیه و جمعی از شخصیت‌های دانشگاهی و سیاسی در این کنفرانس شرکت کردند.

در این کنفرانس مقدمه نوشته شده توسط رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه و نورسلطان نظربایف، رئیس جمهور مؤسس قزاقستان برای کتاب، نسخه علمی اولین ترجمه معانی قرآن کریم به زبان ترکی باستان بررسی شد. نسخه‌ای که توسط گروهی از دانشمندان مناطق ترک‌زبان (ترکستان) در قرن دهم میلادی تهیه و ترجمه شده است.

پروفسور دارخان قدیرالی، رئیس آکادمی بین‌المللی ترکیه، در سخنانی به خبرگزاری آناتولی گفت که مفاهیم قرآن کریم برای اولین بار در زمان امپراتوری سامانیان (999-819) به زبان فارسی ترجمه شد.

وی افزود: ترجمه معانی قرآن کریم به زبان ترکی خاقانی همزمان با ترجمه به زبان فارسی توسط جمعی از علما در شهر بخارا (ازبکستان) آغاز شد.

 قدیرالی خاطرنشان کرد: تنها نسخه اصلی و در عین حال کامل‌ترین و اولین ترجمه معانی قرآن کریم به زبان ترکی در موزه هنرهای ترکی و اسلامی در میدان سلطان احمد استانبول نگهداری و به نمایش گذاشته شده است و به همین دلیل به عنوان «نسخه استانبول» شناخته می‌شود.

وی افزود: بازنشر این نسخه در شهر ترکستان و همزمان با اعلام این شهر به عنوان پایتخت معنوی جهان ترکیه بسیار جالب توجه است.

 رئیس آکادمی بین‌المللی ترکیه ادامه داد: زبان ما (ترکی) هزار سال پیش با ترجمه معانی قرآن کریم بسیار غنی‌تر شد. این نسخه از ترجمه قرآن کریم به مطرح شدن دانشمندانی کمک کرد که در رنسانس سرزمین‌های ترک در آن عصر نقش داشتند که از جمله آن‌ها می‌توان به خوجه احمد یسوی، فارابی، ابن سینا، بیرونی، یوسف خاص حاجب، محمود کاشغری و دیگران اشاره کرد.

قدیرالی تصریح کرد: نسخه‌هایی از این کتاب را به موزه احمد یسوی در شهر ترکستان اهدا می‌شود و همچنین کنفرانس‌هایی برای معرفی این نسخه علمی مهم در کشورهای عضو آکادمی بین‌المللی ترکیه برگزار می‌شود.

پس از اعلام استقلال قزاقستان از اتحاد جماهیر شوروی در دسامبر 1991، شهر تاریخی ترکستان به تدریج بازگشت و شکوه خود را به عنوان یک مرکز فرهنگی و اخلاقی برای کشورهای جهان ترک به دست آورد.

قدمت تأسیس این شهر به دو هزار سال قبل باز می‌گردد. این شهر نقشی مهم و اساسی در گسترش اسلام بین ملت‌های ترک زبان در منطقه آسیای میانه ایفا کرد که این نقش با حرکتی فعال در آسیای مرکزی و نواحی و سرزمین‌های ترک‌نشین به رهبری دانشمند و عارف سرشناس، خوجه احمد یسوی  (1093-1166)انجام شده است.

در ژوئن 2018، نورسلطان نظربایف، رئیس جمهور مؤسس قزاقستان، نام استان قزاقستان جنوبی را به ترکستان تغییر داد و مرکز استان را از شهر شیمکنت به این شهر منتقل کرد.

انتهای پیام