اقبال کمرنگ بانوان برای اهدای خون

زنان نیمی از جامعه را تشکیل می دهند، زن و مرد بر حسب توانایی‌هایشان، مسوولیتی اجتماعی بر دوش دارند، اما زنان به دلیل اینکه تربیت فرزندان و نسل آینده را بر عهده دارند، تاثیر بیشتری بر ایجاد فرهنگ و یا تغییر یک فرهنگ دارند می توانند به دلیل تاثیراتی که بر خانواده دارند مشوق یا مانع ای برای ایجاد یا اینکه گسترش یک فرهنگ ونهادینه شدن آن داشته باشند.

در همه جوامع بشری کمک به همنوع از اهمیت و جایگاه خاصی برخوردار است بخصوص اگر این کمک به انسانی که نیازمند به آن کمک است، باشد، بر اساس آموزه های دینی اسلام  همواره برکمک و درشکل اعلای آن برگسترش ایثارو فداکاری در جامعه به مراتب تاکید شده است و بالاترین و با ارزشمندترین نوع ایثار هم شهادت در راه خداست، اما نوعی ایثار و از خودگذشتگی هم در دین ما و اخلاق اجتماعی توسط بزرگان دین سفارش شده است و آن هم نجات جان انسان است و گاهی هم تاکید شده است که نجات جان یک فرد مانند نجات بشریت است.

اینکه انسانی تکه ای از وجودش را به منظور کمک و نجات جان همنوع خود اهداکند، حرکتی بسیار زیبا و قابل تقدیر است و مشاهد هم می شود انسان هایی در زمان حیات خود با اهدای سلول های بنیادی و یا با تاکید و سفارش خودشان و رضایت بستگان اعضای بدن خود را بعد مرگ برای نجات جان بیماران نیازمند هدیه می کنند و یا اینکه انسانهایی هم هستند که با اهدای جسد خود بعد از مرگ به تعالی علم و دانش کمک می کنند، در این بین انسان هایی هم هستند که با اهدای خون که مایه حیات است، نجات دهنده جان بیماران نیازمند به خون و فرآورده های آن هستند و این حرکت که بدون هیچ چشم داشتی و کاملا به صورت داوطلبانه انجام می شود نیز قابل تقدیر است.

سالانه در ایران بیش از ۲ میلیون ۵۰۰ هزار نفر به صورت کاملا داوطلبانه و بدون هیچ چشم داشتی برای اهدای خون اعلام آمادگی می کنند که در بین آنها ۲ میلیون ویکصد هزار نفر شرایط اهدای خون را دارند و موفق به اهدامی شوند.

اهدای خون در ایران توسط بانوان کم رنگ است در حالیکه بانوان نیمی از جامعه را تشکیل می دهند، ولی اهدای خون توسط آنها فقط حدود ۵درصد است که در حد انتظار نیمی از جمعیت جامعه نیست.

اینکه چرا استقبال از اهدای خون توسط بانوان کمرنگ است، موضوعی است که همواره مسوولان و کارشناسان حوزه سلامت و بخصوص مسوولان سازمان انتقال خون برآن تاکید دارند.

بیش از  ۲۰ میلیون نفر از بانوان ایرانی دارای شرایط اهدای خون هستند، اما شاهد مشارکت کمرنگ بانوان در امر اهدای خون هستیم و مطالعات گسترده در ایران و سایر کشورهای جهان نشان می‌دهد به دلیل گرایش کمتر بانوان به رفتارهای پرخطر و توجه بیشتر به داشتن زندگی سالم، خون اهدایی بانوان از سالم‌ترین منابع خونی است.

یکی از مهمترین عوامل کاهش مشارکت بانوان در اهدای خون در ایران، ترس از کم خونی و ترس از سوزن کیسه‌های اهدای خون، است،ترس از ابتلا به بیماری‌های عفونی مثل ایدز و هپاتیت و ضعف قوای جسمی، ممانعت شوهران از اهدای خون همسران خود، داشتن ذهنیت منفی نسبت به اهدای خون در زنان از عوامل دیگر میزان پایین اهدای خون بانوان است.

به نظر می‌رسد دانستن برخی نکات می‌تواند سبب کاهش دغدغه‌های بانوان و اطمینان از این شود که اهدای خون مشکلی را برای آنها ایجاد نمی‌کند.

نیازمندان به خون و فرآورده های آن

سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: خون یک ماده حیاتی است و تا کنون جایگزینی برای آن نیامده است و علاوه بر مصدومان حوادث رانندگی، بیمارانی که اعمال جراحی دارند، مادران در حین زایمان و بیماران سرطانی از نیازمندان به خون هستند و همچنین برخی از افراد مانند عزیزان تالاسمی از مصرف کنندگان همیشگی خون هستند و لازم است که اهدای خون توسط هموطنان به صورت همیشگی و مستمر باشد.

عباس صداقت ادامه داد: افرادی که قصداهدای خون را دارند و به مراکز انتقال خون مراجعه می کنند از آنها مصاحبه گرفته می شود و سپس معاینه می شوند و تست هموگلوبین از آنها گرفته می شود که دچار کم خونی نباشند و درصورت مساعد بودن شرایطشان می توانند خون اهدا کنند.

سخنگوی سازمان انتقال خون خاطرنشان کرد: در مراکز انتقال خون طرحی به نام آهن یاری برای بانوان داریم و قرص آهن به صورت رایگان در اختیار خانم هایی که اهدای خون مستمر انجام می دهند قرار می دهیم.

وی اعلام کرد: به هموطنانی که قصد اهدای خون دارند توصیه می شود که ۴ساعت قبل از اهدای خون مواد غذایی خیلی چرب مصرف نکنند و بعد از اینکه خون اهدا کردند هم مایعات و آب بنوشند و در مراکز انتقال خون بعد از اهدای خون حال عمومی اهداکنندگان بررسی و از همه آنها پذیرایی می شود.

زنان هر چهار ماه می توانند خون اهدا کنند

صداقت اعلام کرد: زنان هر چهار ماه یک بار و درسال در مجموع ۳بار و مردان هرسه ماه یک بار و در مجموع ۴بار در سال می توانند خون اهدا کنند.

سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: حداقل سن قابل قبول برای اهدای خون ۱۸ سال تمام و حداکثر سن ۶۰ سال تمام است. حداکثر سن برای اولین اهدای خون ۶۰ سال است و برای دفعات بعدی سن اهداکننده مستمر (با سابقه حداقل ۲ بار اهدای خون در سال) حداکثر ۶۵ سال است.

وی ادامه داد: به مردم و بخصوص اهدا کنندگان خون این اطمینان را می دهیم که مراکز انتقال خون در سراسر کشور تمامی اصول بهداشتی و پروتکل ها را رعایت می کنند و بنابراین اهدا کنندگان با اطمینان خاطر برای اهدای خون به این مراکز مراجعه کنند.

خانم ها هر چهار ماه یک بار و درسال در مجموع ۳بار می توانند خون اهدا کنند، حداقل سن قابل قبول برای اهدای خون ۱۸ سال تمام و حداکثر سن ۶۰ سال تمام است.

صداقت تاکید کرد: تا کنون هیچ گزارشی مبنی بر اینکه فردی با مراجعه به مراکز انتقال خون دچار کرونا شده باشد و یا اینکه فردی با تزریق خون به کرونا مبتلا شده باشد، نشده است و مردم اطمینان داشته باشند که کرونا از طریق تزریق خون منتقل نمی شود.

وی خاطرنشان کرد: هر واحد خون اهدایی حدود ۴۵۰ میلی لیتر و معادل فقط ۱۰ درصد حجم کل خون بدن است، پلاسما و گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها، ظرف مدت چند روز به طور طبیعی توسط سیستم خون سازبدن جایگزین می‌شوند و بدن با افزایش جذب آهن از دستگاه گوارش، آهن از دست رفته را به مرور و طی حدود یک ماه جایگزین خواهد کرد، بنابراین گلبول‌های قرمز خون حداکثر در سه تا چهار هفته در بدن بازسازی می‌شود.

شاخص اهدای خون توسط بانوان در کشور پایین است

سخنگوی سازمان انتقال خون با بیان اینکه شاخص اهدای خون مستمر(با سابقه حداقل دو بار اهدای خون در سال) ۵۶ درصد و اهدای خون اهداکنندگان بار اولی ۱۵ درصد است، گفت: شاخص اهدای خون توسط بانوان در کشور پایین و در حد ۵.۲ درصد است.

 صداقت افزود: اگر چه شاخص اهدای خون توسط بانوان در کشور پایین است، اما بانوان در ترویج فرهنگ اهدای خون می توانند نقش بسیار مهمی داشته باشند و به عنوان مروجان و سفیران این فرهنگ خانواده و جامعه را برای اهدای خون و نجات جان بیماران تشویق کنند.

وی ادامه داد: استان های لرستان با ۷.۹ درصد، قزوین با ۶.۷ درصد، کردستان با ۷.۸ درصد، خراسان جنوبی با ۸ درصد و گلستان، خراسان شمالی و زنجان هر کدام  با ۷ درصد از بین استان ها دارای بیشترین شاخص اهدای خون توسط بانوان هستند.

بانوان در ترویج فرهنگ اهدای خون می توانند نقش بسیار مهمی داشته باشند و به عنوان مروجان و سفیران این فرهنگ خانواده و جامعه را برای اهدای خون و نجات جان بیماران تشویق کنند.

صداقت خاطرنشان کرد: مردم مطمئن باشند که کارشناسان ما در مراکز اهدای خون با انجام مصاحبه و معاینات دقیق و اطمینان از سلامت افراد و اینکه اهدای خون هیچ آسیبی به آنها وارد نمی کند، هموطنان را برای اهدای خون دعوت می کنند.

بیشترین اهدکنندگان خون بین سنین ۳۰ تا ۵۰ سال قرار دارند

مدیرعامل سازمان انتقال خون گفت: بیشترین اهدکنندگان خون بین سنین ۳۰ تا ۵۰ سال قرار دارند و به مرور با افزایش سن این گروه از دایره اهدای خون خارج می‌شوند و اگر جوانان را جایگزین  نکنیم در آینده با کمبود اهداکنندگان مواجه می شویم.
 
مصطفی جمالی افزود: از هر سه نفر یک نفر به خون و فرآورده‌های آن در طی عمر خود نیاز پیدا می‌کند.

وی ادامه داد: میزان اهدای خون  در کشور ما نسبت به منطقه آمار خوبی است اما در مقایسه با کشورهای پیشرفته مقداری عقب هستیم در چند سال گذشته شاخص اهدای خون ۲۵ نفر  به ازای هر هزار نفر جمعیت بود ولی در حال حاضر این شاخص به ۲۳ تا ۲۴ نفر کاهش یافته است.

اشکالی که در بخش اهداکنندگان خون داریم این است که نیمی از جمعیت ما در کشور را بانوان تشکیل می‌دهند و این گروه در اجرا استقبال کمی دارند و فقط حدود ۵ درصد از  اهدا توسط بانوان صورت می گیرد.مدیرعامل سازمان انتقال خون گفت: اشکالی که در بخش اهداکنندگان خون داریم این است که نیمی از جمعیت ما در کشور را بانوان تشکیل می‌دهند و این گروه در اجرا استقبال کمی دارند و فقط حدود ۵ درصد از  اهدا توسط بانوان صورت می گیرد در صورتیکه در برخی از کشورها میزان اهدای بانوان حدود ۵۰ درصد است و شاید دلیل آن هم این است که این امکانات و زیرساخت در بسیاری از نقاط کشور را نتوانسته‌ایم فراهم کنیم.

وی افزود: با حمایتی که از اهداکنندگان و همینطور بالا بردن امکانات های کل کشور خواهیم داشت می توانیم آمار اهداکنندگان را بالا ببریم در حال حاضر هم در برخی از نقاط کشور مانند زابل شاخص اهدای خون ۶۰ نفر در هزار نفر است.
۸۸۵