ترکیب دولتِ پزشکیان می‌تواند اولین تجربه شایسته‌سالاری باشد

حسن رسولی در گفت‌وگو با خبرنگار احزاب ایرنا، درباره فرمایشات رهبر انقلاب درخصوص همکاری قوا و تشکیل کابینه دولت چهاردهم گفت: به اعتقاد من محتوای صحبت‌هایی که رهبری در دیدار نمایندگان دوره جدید مجلس شورای اسلامی و با حضور آقای پزشکیان داشتند در دو بخش قابل تحلیل و تفسیر است.

وی افزود: بخش اول ساختار حقوقی نظام حکمرانی کشور است که در قانون اساسی در فصول و مواد تبصره‌های مختلف تبیین شده و بخش دوم هم روابط و مناسبات واقعی ارکان مختلف نظام است که در راس این ارکان رهبری هستند و قابل تحلیل و ارزیابی است.

عضو جبهه اصلاحات بیان کرد: حَسَب قانون اساسی مشخصا اصل ۵۷، اداره کشور توسط قوای سه گانه انجام می‌شود. این سه قوه مستقل از هم ماموریت‌ها و اختیاراتی را بر عهده دارند و پس از آخرین بازنگری قانون اساسی در سال ۶۸ وظیفه ایجاد هماهنگی، هم‌راستایی و هم‌افزایی میان این سه قوه از رئیس جمهور به رهبری منتقل شد.

رسولی با بیان اینکه حسب این امر برقراری هماهنگی کلی میان سه قوه تحت نظر رهبری و بر عهده ایشان است، بیان کرد: بخشی از توصیه‌های رهبری مبنی بر اینکه «موفقیت رئیس جمهور موفقیت همه ما است» و یا اینکه از مجلس خواستند که در بررسی و رسیدگی به صلاحیت وزرا همکاری کنند و همچنین اطلاعیه‌ای که رئیس قوه قضائیه منتشر کرد، در حقیقت منطبق بر این اصل از قانون اساسی است. اصل ۱۱۳ قانون اساسی رئیس‌جمهور را علاوه بر اینکه دومین رده در ساختار نظام جمهوری اسلامی معرفی می‌کند، امر نظارت بر حُسن اجرای قانون اساسی هم طبق همین اصل بر عهده آقای رئیس جمهور قرار داده است.

وی یادآور شد: سایر اصول قانون اساسی هم این سلسله مراتب را به شکلی تنظیم و تصریح کرده‌ که در رأس نظام حکمرانی رهبری و سه قوه زیر نظر ایشان و در میان سه قوه حسب ماموریت‌های وسیعی که به قوه مجریه و رئیس‌جمهور داده شده، عملاً رئیس‌جمهور در ساختار حقوقی نقش پیشران نظام حکمرانی کشور را بر عهده دارد.

عضو جبهه اصلاحات با بیان اینکه پزشکیان بخش قابل توجهی از نظریه دولت خود را دولت وفاق‌، هماهنگ‌کننده و التزام‌بخش نامگذاری کرده است، افزود: این صفات برخواسته از تجربه او از واقعیات سلسله مراتب قدرت در سطح کشور است.

رسولی بیان کرد: به اعتقاد من دولت ملیِ وفاق‌ساز منطبق بر وعده‌های آقای پزشکیان، دولتی است که با آحاد و اقشار و طبقات مختلف مردم که امروز در حوزه اقتصاد و معیشت مشکلات جدی دارند، ادبیات صریح، صادقانه و واقع‌بینانه را داشته باشد، صرف‌نظر از اینکه کدام بخش از مردم در انتخابات شرکت کردند یا شرکت نکردند!

پزشکیان در راس دولت وفاق ملی رئیس جمهور همه مردم ایران است

وی با بیان اینکه امروز آقای پزشکیان در راس دولتِ وفاق ملی رئیس جمهور همه مردم ایران است، خاطرنشان کرد: در صورتی جامعه بیشتر به او اعتماد خواهد کرد – به خصوص ۵۰ درصدی که در انتخابات شرکت نکرده بودند – که وی در عملیاتی کردن وعده‌هایی که داد صادق باشد.

عضو جبهه اصلاحات گفت: شرط دوم موفقیت و کارآمد ساختن دولتِ ملی و توافق‌ساز این است که دو قوه دیگر – قوای مقننه و قضاییه – ضمن آنکه با استقلال وظایفشان را انجام می‌دهند، اما در همسویی ایجاد شده تحت نظر رهبری به رئیس‌جمهور کمک کنند. همچنین به اعتقاد من و حسب تجربه‌ام‌ در حوزه مدیریت داخلی به‌ویژه در دوره‌ای که نماینده دولت اصلاحات در استان خراسان بزرگ بودم، بالاترین سطح ارتباط صمیمانه قلبی و کاری با رهبری لازمه تکمیل شرایط تشکیل یک دولت کارآمد ملی است.

رسولی یادآور شد: به اعتقاد من اگر این موارد محقق شود، برنده این میدان هم مردم گرفتار در اقتصاد و معیشت و هم ساختار کلی نظام و هم آقای پزشکیان و اصلاح‌طلبانی که او کاندیدای اختصاصی‌شان بود، هستند و همانگونه که رهبری نیز بیان کردند همه برنده این ساز و کار خواهیم بود. هر کدام از این عوامل که مورد عنایت قرار نگیرد به همان نسبت در کارآمدی دولت آینده اثر منفی خواهد گذاشت.

دولت ملی توافق‌ساز با رقبا و رهبری رابطه معنادار داشته باشد

وی تصریح کرد: به اعتقاد من دولت ملی و توافق‌سازی که آقای رئیس جمهور وعده‌اش را داده دولتی است که با همین صراحت و صداقت با همه ارکان تعیین‌کننده نظام حکمرانی – یعنی مردم، قوای سه‌گانه، احزاب و گروه‌های سیاسی، رقبا و رهبری رابطه معنادار داشته باشد و این چارچوب ارتباط، متناسب با نقش، جایگاه و اختیارات آقای رئیس جمهور باشد.

رئیس‌جمهور ارتباط صمیمانه، روراست، صادقانه با مردم داشته باشد و هر ۱۰ روز یکبار یا هفته‌ای ‌یکبار گزارش عملکرد به مردم ارائه بدهد، اگر در جایی خطا کرد و مردم یا احزاب و گروه‌ها به او تذکر دادند مسیرش را اصلاح کند و همچنین با بالاترین سطح مسئولیت در کشور که رهبری هم هست، ارتباط صمیمانه و معناداری داشته باشد.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب خاطرنشان کرد: آقای پزشکیان عنوان کرد که دولتِ من دولت دعوا و تقابل نیست، بلکه دولت من دولتی تعاملی، عدالت‌محور، حق‌گرا و ملی است؛ بنابراین مهمترین شرط تشکیل دولت ملی و تحقق وعده‌های رئیس‌جمهور این است که جامعه‌ای توانمند داشته باشیم.

شرط تشکیل دولت ملی به رسمیت شناختن احزاب، گروه ها و سلایق سیاسی است

رسولی یادآور شد: برای تشکیل چنین دولتی باید احزاب، گروه‌ها و تنوع سلایق سیاسی به رسمیت شناخته شوند، وجود رقیب نه به عنوان دشمن و تهدید بلکه به عنوان یک واقعیت مورد قبول قرار گیرد، رئیس‌جمهور ارتباط صمیمانه، روراست، صادقانه با مردم داشته باشد و هر ۱۰ روز یکبار یا هفته‌ای ‌یکبار گزارش عملکرد به مردم ارائه بدهد، اگر در جایی خطا کرد و مردم یا احزاب و گروه‌ها به او تذکر دادند مسیرش را اصلاح کند و همچنین با بالاترین سطح مسئولیت در کشور که رهبری هم هست، ارتباط صمیمانه و معناداری داشته باشد.
وی درباره همکاری قوای سه‌گانه، گفت: در این خصوص، براساس اصل ۵۷ قانون اساسی و آنچه که رهبری بر آن تاکید کردند، انتخاب وزرا در مرحله اول با رئیس جمهور است. به این صورت که عرفاً یک هماهنگی برای بخش‌های حاکمیتی که به لحاظ کارکردهایشان با حوزه رهبری همپوشانی دارند – طبق اصل ۱۱۰- صورت می‌گیرد و خانه ملت – یعنی نمایندگان مردم- باید به تک تک آنها رأی اعتماد بدهند. به هر وزیری که رأی اعتماد بدهند، عضو هیأت وزیران می‌شود و هر وزیری که نتواند رای اعتماد اکثریت نمایندگان را کسب کند به جای رفتن به وزارتخانه پیشنهادی باید به منزل برود و این یک واقعیت است.

عضو بنیاد امید ایرانیان خاطرنشان کرد: اما این استقرار را می‌توان هم با یک رویکرد انسجام‌بخش تعاملی عملیاتی کرد و خدای ناکرده می‌شود از یک منظر تعارضی، کشمکشی و وزن‌کشی قوا پیش برد و هر دو آنها هم به لحاظ وجهه‌های قانونی بلامانع است.

رسولی اضافه کرد: اما حاصل رویکرد دوم به جای هماهنگی تعاملی خدای ناکرده ورود به سبک هماهنگی تعارضی می‌شود و اولین ضرر آن ایجاد ناهماهنگی و گسست در حاکمیت است، این ناهماهنگی بلافاصله نیز به جامعه منتقل می‌شود. جامعه‌ای که گرفتار در مشکلات اقتصادی‌ است و ۶۵ درصد مردم یارانه‌بگیر هستند. این گسست احتمالی در بین قوه مجریه و قوه قضائیه بر مشکلات آحاد مردم اضافه می‌کند و امید به آینده را کاهش می‌دهد.

وی درباره ویژگی‌های اعضای کابینه چهاردهم، گفت: به اعتقاد من کسانی که آمادگی دارند به جمع هیأت دولت بپیوندند و آقای پزشکیان که می‌خواهد با ساز و کاری که تعریف کرده، همکاران خود را انتخاب کند باید به دو نکته‌ای که اشاره کردم توجه کند. البته نکته مهم دیگر این است، با توجه به اینکه به‌طور متوسط سالی یک انتخابات در کشور داریم و انتخابات دوره چهاردهم بعد از شهادت آیت‌الله رئیسی زودهنگام برگزار شده مردم، جریانات و جناح‌ها با امر انتخابات و سیاست‌ورزی انتخاباتی آشنایی دارند.

عضو جبهه اصلاحات اظهار کرد: اما به دلیل اینکه هر دو جریان ریشه‌دار سیاسی یعنی اصلاح‌طلبان و اصولگرایان فاقد سامانه حزبی توانمند و یکپارچه هستند، بنابراین حوزه سیاست از دستاوردهای برآمده از نظام حزبی – دو حزبی و سه حزبی – در کشور محروم است. به هر حال اصلی‌ترین کارکرد احزاب آموزش، کادرسازی، جانشین‌پروری و تربیت کادر برای اداره کشور در سطوح مدیریت پایه، مدیریت میانی و در سطوح مدیریت ارشد استان‌ها و در تامین عضو برای دولتمردان است.

رسولی بیان کرد: حسب تجارب بشری امروز، این وظیفه بر عهده احزاب است و نظام‌های انتخاباتی حزبی، بلافاصله بعد از اعلام نتیجه انتخابات در مرحله دولت‌سازی و بدون دغدغه، هر حزبی که رای اکثریت را به‌دست آورد استقرار پیدا می‌کند.

وی با بیان اینکه به لحاظ تاریخی و قانونی و حتی نظام‌های انتخاباتی، انتخابات ریاست جمهوری‌ در کشور ما حزب‌محور نیست بلکه فردمحور است، تاکید کرد: به این شکل که انتخابات برگزار و فردی مانند آقای پزشکیان رئیس جمهور می‌شود، اما بلافاصله که می‌خواهد وارد فرآیند دولت‌سازی شود چون سامانه حزبی ندارد باید به روش‌های مختلفی متوسل شود.

پزشکیان با پرهیز از شیوه حامی‌پروری می‌خواهد به شایسته‌سالاری متوسل شود

عضو بنیاد امید ایرانیان گفت: سازوکاری آقای پزشکیان در دست گرفت تا به خرد جمعی، مجامع تخصصی و صنفی، احزاب و گروه‌ها مراجعه کند و از همگان حتی از رقیب پیشنهاد بگیرد، شاخص‌بندی و وزن‌کشی کند و بعد به جای اینکه به سراغ وزرایی برود که حامی او بودند و حامی‌پرورانه تشکیل دولت بدهد، می‌خواهد با پرهیز از شیوه حامی‌پروری متوسل به روش شایسته سالاری شود.

رسولی افزود: اینکه گزینش وزرا براساس شایسته‌سالاری و شاخص‌های وزن داده شده قابل‌سنجش باشد، ضمن آنکه شیوه مناسبی است، اما هم، بسیار دشوار است و هم، در مقایسه با گذشته یک قدم به جلو است.

وی اظهار کرد: صرف‌نظر از ضعفی که بیان کردم، کسانی که می‌خواهند از سوی رئیس جمهور انتخاب شوند و آن مراحل را طی کنند تا به سِمَت وزارت برسند (وزیر شوند) نخست باید دارای شرایط عمومی و تصدی سِمت‌های سیاسی بزرگی در حد وزارت باشند. ثانیا: هر کدام از وزرا به لحاظ تحصیلی و تجربی از واقعیات ایران و حدود و ثغور اختیارات قوه مجریه در حوزه خودشان اطلاع کافی داشته و شناختی از تهدیدها و فرصت‌های کشور داشته باشند.

عضو جبهه اصلاحات خاطرنشان کرد: به‌خصوص در سطح مدیریت حکمرانی یا حکمروایی از آنچنان شجاعت و سعه صدری برخوردار باشند که تصمیمات سخت و بزرگ را بدون تک رأی بودن و خودستایی و متکی بر مشورت با دیگران اتخاذ کنند، اما در حوزه تصمیم‌گیری با اعتماد به نفس بالا تصمیم‌گیری کنند و از این طریق عصای دست و یار و مددکار نفر دوم و اول کشور باشند.

رسولی افزود: وزرا باید با مردم هم رابطه صمیمی داشته و در کارنامه عملکردی آنها پاکدستی مشهود باشد؛ مردم همچنان که به پزشکیان به دلایلی از جمله راستگویی رأی دادند و به او اعتماد کردند، تک ـ تک وزرای او هم نباید ذره‌ای حاشیه در زندگی شخصی و سیاسی‌شان وجود داشته باشد.

وی بیان کرد: من امیدوارم وزرایی که به کمک آقای پزشکیان خواهند پیوست چه در سطح حاکمیت – یعنی بخش حاکمیتی دولت- چه در بخش اجتماعی، فرهنگی و آموزشی و چه در حوزه تولیدی، صنعتی و اقتصادی کسانی باشند که بپذیرند بناست به پزشکیان عمل کنند، بنابراین ضمن اینکه به او کمک می‌کنند -ـ ولو اینکه در حوزه تخصصی‌شان صاحبنظرتر از وی هستند ـ اما همراهی، تبعیت و انطباق با گفتمان آقای پزشکیان را بپذیرند.

تشکیل دولت منسجم به افزایش امید در جامعه کمک خواهد کرد

عضو بنیاد امید ایرانیان یادآور شد: در این صورت است که دولت منسجمی تشکیل خواهد شد و می‌تواند به ایجاد جامعه توانا و دولت قدرتمند زیرنظر رهبری کمک کند و امید را در جامعه افزایش دهد. پیش‌بینی من این است، به همان دلایلی که برخلاف سال ۱۴۰۰ صلاحیت آقای پزشکیان مورد تایید قرار نگرفت و امسال مورد تایید قرار گرفت ، بیانات رهبری و سایر شواهد و علائم حاکی از آن است که قوای سه‌گانه به رئیس جمهور کمک خواهند کرد تا وی بتواند هم در دولت‌سازی و هم در حل مسائل اساسی کشور گام‌های جدی بردارد و همکاران او هم با همین موج متوسط شعارها و وعده‌های آقای پزشکیان وارد دولت شوند.

رسولی بیان کرد: ستاد دولت توسط حوزه شخصی رئیس جمهور که شامل دفتر ایشان، معاون اول، معاونت‌ها و روسای سازمان‌های وابسته هستند به‌گونه‌ای اداره شود که وقت کمتری از آقای پزشکیان گرفته شود.

وی با بیان اینکه من به عنوان اصلاح‌طلبی که عضو حقوقی جبهه اصلاحات نیز هستم با اطلاع و احساس مسئولیت به او رای دادم ، گفت: امیدوارم که این مرد متخصص، صادق، متدین و انقلابی در ایفای این نقش مهم مورد عنایت خداوند متعال قرار بگیرد و همه ارکان نظام مانند امروز در فراز و فرودهای پیش روی او یار و مددکار و حامی وی باشند.