حدود ساعت ۱۵ و ۳۰ دقیقه دیروز، صدها دستگاه دریافت پیام «پیجر» که توسط تعدادی از کارگران واحدها و مؤسسات مختلف حزبالله مورد استفاده قرار گرفته بود، ناگهان منفجر شد و طی آن تا کنون ۱۱ نفر در لبنان شهید و حدود ۴۰۰۰ تن زخمی شده اند.
در عملیات جنوب لبنان و سوریه، یک محدوده مشخص جغرافیایی مد نظر بوده و یک عملیات کاملا فنی، اطلاعاتی و امنیتی دقیق انجام شده که رد آن را از کارخانه تا محل انبار محصولات و بالاخره توزیع پیجرها باید دنبال کرد.
حزبالله با توجه به مشکلات احتمالی از این دست، معمولا دستگاه های الکترونیک یا رایانه را از لبنان، سوریه و کشورهای خاور میانه نمیخرید و به جای آن، سراغ کشورهای دوردست تر می رفت تا احتمال آلودگی آنها ضعیفتر یا صفر باشد. با این حال این دستگاه ها خریداری و با نقش آفرینی عناصر مرتبط با اسرائیل وارد لبنان شده است؛ شبیه اتفاقی که با ورود لپتاپ های آلوده به ویروس استاکس نت، تاسیسات هستهای ایران را آلوده کرد. اما نکته مهمی که نیازمند بررسی است، این است که چرا این عملیات الان اتفاق افتاده است؟
طبق اطلاعات اعلام شده توسط نیروهای امنیتی لبنان، ۲۰ گرم مواد منفجره بسیار پیچیده غیر قابل شناسایی در این پیجرها کار گذاشته شده بود که بر اساس سیگنالهایی که دریافت میکند، در یک زمان مشخص، همه آنها منفجر میشود. حجم انفجارها در جنوب لبنان خیلی بیشتر از دیگر مناطق است و تا کنون ۴۰۰۰ مجروح اعلام شده است. علاوه بر اعضای حزبالله، نیروهای بخشهای خدماتی لبنان هم از این پیجرها استفاده میکردهاند و مخصوص نیروهای حزبالله نبوده است. اما آیا ترور شخصیت خاصی هدف این عملیات بوده است؟ من چنین باوری ندارم.
این وسیله یک نظام ارتباطی پیشرفته و مهم و از نظر اسرائیل، رکن اصلی ارتباط نیروهای حزبالله بوده و چون قابل اتصال به اینترنت نیست، تنها نرم افزارهایی که قبلا روی آنها نصب شده، قابل استفاده است و از طریق آنها امکان اتصال به پهپادها و ماهواره ها را براساس برنامه های موجود در پیجر دارد. اما در این عملیات، بمبگذاری در پیجرها توسط اسرائیل انجام شده و با دریافت یک سیگنال بعد از یک زمان چند ثانیه ای منفجر میشود.
نکته مهم و قابل توجه این عملیات، زمان اجرای آن است. الان اسرائیل نیروهایش در نوار غزه را کاهش جدی داده است. روز قبل از انفجار پیجرها، منطقه شمال اسرائیل به عنوان منطقه امنیتی درجه یک اعلام شده است. یعنی نیروهای اسرائیلی توجه خود را به جنوب لبنان معطوف کرده اند و معنای آن این است که اسرائیل به احتمال زیاد درصدد یک حمله گسترده به جنوب لبنان است. حتی الان حدود یک هفته است که آموس هوخشتاین، نماینده سابق آمریکا برای تعیین خطوط مرزی لبنان و اسرائیل که معروف بود نوعا طرف اسرائیل را میگیرد، به منطقه مسافرت میکند تا به گفته خودش از توسعه جنگ در جنوب لبنان جلوگیری کند.
ظرف چند روز اخیر، کابینه امنیتی اسرائیل تصمیم گرفته نقطه ثقل عملیات خود را اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ قرار دهد که طبق آن حزبالله باید نیروهای خود را از مرز اسرائیل تا شمال لیتانی که به منطقه آبی معروف است عقب بکشد. الان هم و غم اسرائیل این است که جنوب لبنان طبق این قطعنامه صادره بعد از جنگ ۳۳ روزه از نیروهای حزبالله تخلیه شود و این مستلزم یک عملیات بزرگ نظامی از سوی اسرائیل است.
اکنون کل شبکه پیجری که وسیله ارتباط نیروهای حزبالله بوده از بین رفته و اسرائیل توانسته شبکه ارتباطی بین نیروهای حزبالله و فرماندهی آن را از بین ببرد و طبعا سازماندهی و ایجاد اتصال بین آنها نیاز به وقت دارد. به همین دلیل تصور می کنم اسرائیل در پی این اقدام انجام شده، در پی حمله زمینی گسترده و البته محدود (نه جنگ منطقه ای) بخواهد وارد جنوب لبنان شود و با اشغال مجدد برخی مناطق، کاری کند که حزبالله مانند سال ۲۰۰۶ نیروهایش را به پشت رودخانه لیتانی منتقل کند. البته این که آیا اسرائیل این کار را می تواند انجام دهد یا حزبالله چه اقدامی در برابر آن می کند و آیا جنگ بزرگ منطقه ای شکل خواهد گرفت؟ موارد بعدی است. اما در درجه اول به نظر می رسد اسرائیل نظام ارتباطی حزبالله را منهدم کرده تا پیامد از بین بردن ساختار ارتباطی نیروهای ستادی و رزمی حزبالله بتواند عملیات نظامی در جنوب لبنان انجام دهد. در جنگ عراق هم آمریکا ابتدا با بمباران، تمام سیستم های ارتباطی میان جنوب و شمال و مرکز قطع و سپس ظرف بیست و چند روز کل عراق را تصرف کرد.
این عملیات چندجانبه بوده و علاوه بر اینکه هدف اصلی اسرائیل در قطع سیستم ارتباطی محقق شده، هدفهای ثانوی هم داشته است. هدف دوم بسیاری از نیروهای حزبالله در جنوب لبنان آسیب دیده اند و حدود ۳هزار نفر را که احتمالا اکثرشان نیروهای حزبالله هستند، مجروح کرده که یک پیروزی نظامی بدون شلیک موشک به شمار می رود و نظام اجتماعی و درمانی را از کار انداخته و سوم اینکه یک وحشت عمومی در کل منطقه ایجاد کرده است.
*کارشناس مسائل لبنان
منبع