نسیم رویش پایگاه خبری جمعیت رویش های انقلاب اسلامیشاید این مطالب برایتان مفید باشد
خبرگزاری ایکنا به مناسبت آغاز سال تحصیلی جدید دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در قالب سلسله گفت‌گوهایی با اساتید و اعضای هیئت علمی به بررسی مهمترین اولویت نهاد علم و نظام آموزش عالی در کشور می‌پردازد.
برخی از اساتید فقدان آزادی آکادمیک را به عنوان چالش اصلی دانشگاه مطرح می‌سازند و برخی تقلب علمی و مدرک‌گرایی را و برخی نیز از کیفیت پایین آموزش و جذب بی‌رویه دانشجو انتقاد دارند.
در ادامه این گفت‌و‌گوها با حبیب‌الله حلیمی جلودار؛ رئیس دانشکده الهیات و معارف دانشگاه مازندران گفت‌وگو کردیم که حاصل آن را در ادامه می‌خوانید؛
ایکنا ـ به عنوان سوال نخست بفرمایید مهمترین اولویت نظام آموزش عالی ایران با تمرکز بر علوم انسانی از نگاه شما چیست؟
ما باید در نظام آموزش عالی به اساتید بگوییم اینها مسائل جامعه است، شما به عنوان عضو هیئت علمی در رشته روانشناسی، در رشته حقوق، در رشته فنی چند تا از این مسئله‌های اجتماعی را انتخاب کن و با کتاب و مقاله خودت طی پنج سال، شش سال این مسئله را حل کن، ما هم به همین خاطر رتبه علمی تو را ارتقا می‌دهیم. این یعنی ماموریت‌گرایی. آن وقت اگر یک روز دانشگاه تعطیل شود جامعه آسیب می‌بیند و الا اگر شما الآن دانشگاه را تعطیل کنید، جامعه اذیت نمی‌شود.
ایکنا ـ به نظر شما مشکل به اساتید برمی‌گردد یا به دانشجویان یا به نهاد دانشگاه و یا به وزارت علوم؟ حلقه مفقوده کجا است؟
حلقه مفقوده سیاست‌گذاری است. وقتی یک نفر در دانشگاه استخدام می‌شود خیلی ذوق دارد و آماده به کار است ولی سیاست‌گذاری‌ها اشتباه است. مثلا الآن دانشگاه هیچ کاری به من ندارد که چه‌کار می‌کنم. برای دانشگاه مهم نیست من در مورد خانواده مقاله بنویسم یا ننویسم، برای حل مشکل طلاق مقاله بنویسم یا ننویسم، برای تکثیر جمعیت و تولید مثل مقاله بنویسم یا ننویسم. همین که مقاله من در مجله علمی پژوهشی چاپ بشود کفایت می‌کند و دیگر مهم نیست آن مجله علمی پژوهشی مسئله‌ای را حل می‌کند یا خیر و اصلا وزارت علوم به این مسئله توجه ندارد. بنابراین ماموریت‌گرا نبودن از بالا است.
حالا ما خودمان گاهی آتش به اختیار کارهایی انجام می‌دهیم که البته خریداری ندارد. مثلا اگر من که در حوزه خانواده کار می‌کنم آمار طلاق را طی پنج سال در شهر خودم پایین بیاورم، وزارت علوم هیچ تشویق و ارتقایی به من نمی‌دهد در حالی که این رویکرد، رویکرد حل مسئله است. برای چه من روانشناسی یا مطالعات خانواده خواندم؟ برای اینکه مسائل جامعه را حل کنم. آمار طلاق دارد بالا می‌رود، آمار ازدواج دارد پایین می‌آید، تکثیر نسل دارد پایین می‌آید، کشاورزی دارد ضربه می‌خورد، استفاده از سموم دارد بالا می‌رود. اگر استاد کشاورزی نتواند سم‌پاشی را کمتر کند، تولید را بیشتر کند حل مسئله نکرده است. بنابراین فعالیت اساتید را سیاست‌گذاری وزارت علوم جهت می‌دهد و سیاست‌گذاری می‌تواند خیلی در این زمینه کارآمد باشد.
ایکنا ـ یعنی پیشنهاد شما این است که ماموریت‌گرایی در آیین‌نامه‌های ارتقای اعضای هیئت علمی لحاظ شود؟
بله؛ اگر در آیین‌نامه ارتقا باشد ما بر اساس آن فعالیت می‌کنیم همانطور که ما الآن بر اساس ضوابط آیین‌نامه ارتقا مقاله علمی پژوهشی می‌نویسیم. مقام معظم رهبری یکبار فرمودند پایان‌نامه‌ها دارد خاک می‌خورد در حالی که هیچ مسئله‌ای را حل نکرده‌اند. من نمی‌گویم هر رساله دکتری یک مسئله حل کند ولی حداقل هر پنج تا رساله دکتری باید یک مسئله اجتماعی را مرتفع کند. الآن داروهای گران‌قیمت بیماران از خارج می‌آید. آیا ما خودمان نمی‌توانیم این داروها را تولید کنیم؟ چرا؛ ولی به سمت آن نرفتیم.
بنابراین نه مسئله از سمت وزارت علوم و وزارت بهداشت به اساتید داده شده است و نه از سمت مسئولین جامعه. مثلا استاندارد که رئیس جمهور استان است نیامده به اداراتش بگوید به سمت دانشگاه بروید؛ یعنی نه آن طرف کسانی هستند که به ما مسئله بدهند و نه این طرف مسئله‌گرا هستند تا حل مسئله کنند.
ایکنا ـ غیر از مشکل ماموریت‌محوری، وضعیت کیفی آموزش را به عنوان یک استاد چطور ارزیابی می‌کنید؟ مطلوب است یا خیر؟
بعضی وقت‌ها خانواده‌ها از خانه بیرون می‌آیند مسافرت کنند ولی نمی‌دانند کجا بروند، لذا معلوم نیست سر از کجا درمی‌آورند. وقتی از اولش نمی‌دانیم کجا می‌خواهیم برویم سرانجام‌مان نامعلوم است. نظام آموزشی هم همینطور است. من نمی‌گویم همه‌اش خراب است ولی اشکالاتی دارد از جمله اینکه سرفصل‌هایش قدیمی است و رویکرد حل مسئله ندارد.
الآن دانشجو می‌آید می‌خواهد عنوان پایان‌نامه و رساله انتخاب کند. اگر لیستی از مسائل اجتماعی در اختیار اساتید باشد، ما به دانشجو می‌گوییم یکی از این عناوین را بردار و رویش کار کن. الآن دانشگاه جامع امام حسین(ع) صد درصد ماموریت‌گرا است و به هر استادش مسئله می‌دهد تا حل کند، اگر حل کرد ارتقا می‌گیرد.
ایکنا ـ اگر بحث ماموریت‌گرایی را نسبت به رشته قرآن و حدیث مطرح کنیم نتیجه‌اش این می‌شود که با استفاده از ظرفیت قرآن و حدیث بخواهیم مشکلات جامعه را حل کنیم منتهی یک مسئله‌ای که اینجا به وجود می‌آید و وزیر علوم نیز در مراسم معارفه خود به آن اشاره کردند این است که برخی ما را متهم می‌کنند کار شما ترویج شبه‌علم است. نظر شما در این رابطه چیست؟
قرآن و حدیث بخشی از زندگی مردم را درست می‌کند؛ اعتقادات مردم را من و شما باید درست کنیم، عبادات مردم را باید من و شما درست کنیم ولی متاسفانه اصلا در این مسائل وارد نمی‌شویم. اخلاق مردم را من و شما باید جهت بدهیم، فرهنگ مردم را باید من و شما جهت بدهیم. همین چهار تا خیلی مهم است.
اوایل انقلاب یک خبرنگار خارجی از امام راحل پرسید شما که اقتصاد نخواندید، سیاست نخواندید و فقط مسائل دینی خواندید چطور می‌خواهید حکومتداری کنید؟ حضرت امام فرمودند همان بهتر که اینها را نخواندیم. بنابراین اینها شبه‌علم نیست. قرآن سیاست دارد، قرآن اقتصاد دارد. نمی‌خواهم بگویم من همه را بلدم ولی من باید در یک قسمت از این حوزه‌ها کار کرده باشم و الا چرا دکتری گرفتم؟ پس ما می‌توانیم مسائل مختلف را با استفاده از ظرفیت قرآن و حدیث حل کنیم ولی متاسفانه الآن واردش نمی‌شویم.
متاسفانه برخی وارد شدن استاد دانشگاه قرآن و حدیث به جامعه را غلط می‌دانند. اگر من به مسجد بروم برای مردم صحبت کنم تا فرهنگ را جهت بدهم به من ارتقا نمی‌دهند چون می‌گویند تو مقاله ننوشتی. من بحثم این است که هر رشته‌ای مسائلش در جامعه هست و باید در پی حل آنها باشیم.
انتهای پیام
منبع
