ورود شهرداری تهران به رفع معضلات اجتماعی/برنامه مدیریت شهری برای ساماندهی کودکان کار

به گزارش خبرنگار اجتماعی ایرنا، خیلی زود بزرگ‌ می‌شوند، همان کودکانی که مجبور هستند با جثه‌های کوچکشان مصیبت‌های بزرگی را بر دوش کشند. کودکانی که محل کارشان سر چهارراه‌ها، خیابان‌ها، اتوبوس و مترو، شغلشان فروش فال، آدامس، بیسکویت است. گاهی هم با تمیزکردن شیشه‌ خودروها بر سر چراغ قرمزها و اسپند دود کردن در میان خودروها جولان می‌دهند و ترسی از ‌ویراژ ماشین‌ها ندارند، چراکه فقط می‌خواهند به هر طریقی شده پول درآورند.

از همان سن کم به آن‌ها یاد دادند با از بین بردن عزت نفس خود، ترحم مردم را جلب کنند تا به آن‌ها پول دهند، از همان کودکی یاد گرفتند از توهین و تحقیر نترسند و ترسشان فقط از صاحب کار باشد و یا در وضعیت خوشبینانه، شرمندگی در مقابل خانواده.

عده‌ای از آن‌ها صاحب کار دارند و مافیا برایشان تعیین تکلیف می‌کند که کجا بایستند و چه کنند، عده‌ای نیز برای امورات زندگی خانواده کار می‌کنند، برخی بازمانده از تحصیل هستند و به جای حضور در کلاس درس بر سرچهارراه‌ها حضور دارند اما عده‌ای حتی سنشان به مدرسه رفتن هم نرسیده است.

این کودکان، کودکی خود را در پس ناگواری‌های تلخ روزگار گم کرده‌اند تا در ازای آن لقمه نانی با مشقت به دست آورند. روز به روز بر تعداد آن‌ها در شهر افزوده می‌شود و چهارراه‌های بیشتری را در اختیار خودشان می‌گیرند و چهره شهر غم‌انگیزتر و تاسف‌بار تر از قبل می‌شود.

آمار دقیق و جدیدی از تعدادشان در کشور موجود نیست اما همواره براساس اظهارات تمامی مسئولان گفته شده که ۸۰ درصد کودکان کار را اتباع خارجی تشکیل می‌دهند.

۲۵ خردادماه معاون حقوق بشر و امور بین الملل وزیر دادگستری در حاشیه جلسه شورای هماهنگی مرجع استانی حقوق کودک استان زنجان درباره آمار کودکان کار، گفت: آمار دقیقی در خصوص این کودکان وجود ندارد زیرا بعد از ورود طالبان به افغانستان، بسیاری از کودکان همراه والدین خود وارد کشور شدند و در پناه کشور ایران قرار گرفتند که این آمار شاید ۲۰ برابر شده است.

فتاح احمدی این را هم افزود که بخش قابل توجهی از کودکان کار و خیابانی را کشورهای اتباع افغانستانی، پاکستانی و عراقی تشکیل داده‌اند که بخش زیادی از آن‌ها اتباع افغانستانی هستند.

به گزارش خبرنگار ایرنا با وجود اینکه آمار دقیقی از تعداد کودکان کار در دسترس نیست اما محمود علی‌گو رئیس اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی کشور پیش از این اعلام کرده بود که بر اساس اطلاعات سازمان‌های مردم‌نهاد، فقط در تهران نزدیک به چهار هزار کودک زباله‌گرد وجود دارد.

در حوزه معضل کودکان کار ۱۳ دستگاه مسئولیت دارند و نهادهای متولی نابسامانی کودکان خیابانی شامل؛ نیروی انتظامی، وزارت دادگستری، وزارت بهداشت، وزارت کار، شهرداری، سازمان بیمه، سازمان صدا و سیما، جمعیت هلال احمر، وزارت آموزش و پرورش و کمیته امداد است.

شهرداری تهران نیز یکی از دستگاه‌های متولی برای این امر است، هرچند که در چهار سال گذشته معضلات اجتماعی از نگاه مدیران‌شهری به دور مانده بود و در واقع اعتقادی به رفع  آسیب‌های اجتماعی توسط شهرداری نداشتند، اما مدیریت فعلی شهر نگاهی خلاف جهت مدیران گذشته را در پیش گرفتند.

پیش از این علیرضا زاکانی شهردار تهران نیز در اجرای چهارمین مرحله از پویش قرار خدمت، با اشاره به اینکه تا به امروز شهرداری تهران مسئولیت خود را در حوزه اجتماعی نپذیرفته است، گفت: بیش از ۲۱ هزار معتاد متجاهر در شهر تهران داریم و در کنار آن کودکان خیابانی که بخشی از کودکان کار هستند وجود دارد و مشکلات و معضلات دیگری را نیز در ارتباط با تکدی‌گری ناشی از فقر روبرو هستیم و قطعا شهرداری تهران در راستای رفع این آسیب‌ها اقدامات موثری را با مشارکت سایر بخش‌ها انجام خواهد داد.

شهردار تهران با بیان اینکه متاسفانه در سالهای گذشته برخی از آقایان قائل به مسئولیت خود در حوزه آسیب‌های اجتماعی نبوده‌اند، ادامه داد: اگر چه دستگاه‌های دیگر از جمله بهزیستی و … مسئولیتی در حوزه آسیب‌های اجتماعی دارند اما این مسئله منجر به سلب مسئولیت شهرداری نخواهد شد و از نگاه جدید همه باید دست به دست هم بدهیم تا این معضلات را برطرف کنیم.

ساماندهی کودکان کار مسئله‌ای نیست که تنها از عهده سازمان بهزیستی و یا شهرداری تهران برآید و هر دستگاهی باید نسبت به وظایف خود براساس چارچوب‌ها و قوانین مربوطه عمل کند.

رییس سازمان رفاه، خدمات مشارکت‌های مردمی شهرداری تهران در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا درباره اقدامات شهرداری تهران برای ساماندهی کودکان کار، اظهار کرد: جلسات متعدد کارشناسی و تخصصی با سازمان‌های مردم نهاد تشکیل دادیم تا به راهبرد عملیاتی در این حوزه دست پیدا کنیم.

احمد احمدی صدر افزود: در نهایت مدلی که بعد از این جلسات احصا می‌شود را در حوزه ساماندهی کودکان کار ارائه می‌دهیم.

وی بیان کرد: برنامه ما این است که این کودکان از سطح شهر جمع آوری، ساماندهی، تقویت و حمایت شوند؛ علاوه بر این خانواده این کودکان نیز مورد حمایت قرار گیرند.

رییس سازمان رفاه، خدمات مشارکت‌های مردمی شهرداری تهران تصریح کرد: فرایندی که در این خصوص طی می‌شود باید منتهی به این شود که این کودکان دیگر نیازی به این نداشته باشند که سر چهارراه‌ها حضور پیدا کنند و به صورت هدفمند به کار و اشتغال بپردازند تا در آینده نقش خوبی در جامعه ایفا کنند.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شناسایی کودکان کار از طریق عنبیه چشم به کجا رسید؟ گفت: این اقدام همچنان ادامه دارد و سازمان بهزیستی در این زمینه متولی است و شهرداری تهران نیز کمک می‌کند.

احمدی صدر با اشاره به اینکه شهرداری تهران جهت آموزش، توانمندسازی و ارائه خدمات به این کودکان چند فضا را در نظر گرفته است، ادامه داد: درحال حاضر ۲۷ مرکز پرتو و ۵ مرکز صبح رویش داریم که گروه‌های مختلف در این مراکز جهت آموزش، علم آموزی و توانمندسازی کودکان اقدام می‌کنند.

رییس سازمان رفاه، خدمات مشارکت‌های مردمی شهرداری تهران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در ساماندهی کودکان کار تفاوتی میان کودکان ایرانی و اتباع خارجی قائل هستید؟ بیان کرد: اتباع خارجی هم انسان هستند و به هر دلیلی وارد کشور ما شدند به همین دلیل نمی‌توانیم آنان را رها کنیم و برایشان برنامه نیز داریم.

به گفته وی تا چهار سال آینده و در مدیریت شهری فعلی قطعا اتفاقات خوبی در حوزه ساماندهی کودکان کار رقم خواهد خورد، نزدیک ۲۰ دستگاه متولی این امر هستند و تمامی دستگاه‌ها باید همکاری لازم را داشته باشند امروز ما به عنوان مدیریت شهری آمدیم تا در کنار سایر دستگاه‌ها باشیم.

به گزارش خبرنگار ایرنا نگاه مدیریت فعلی شهر به معضلات اجتماعی با نگاه مدیران شهری پیشین متفاوت بوده و این بار شهرداری در این حوزه وظایف و مسئولیت‌های قانونی خود را پذیرفته و وارد میدان شده است. قرارگاه آسیب‌های اجتماعی که اولین قرارگاهی بود که در شهرداری تهران تشکیل شد بر همین موضوع تاکید دارد.

شهرداری تهران مسئولیت رفع آسیب‌های اجتماعی در پایتخت را با وجود اینکه از لحاظ قانونی جزو اولویت‌های دستگاه‌های دیگر است، برعهده گرفته و تمامی دستگاه‌های مرتبط را در این قرارگاه برای رفع معضلات اجتماعی به دور هم جمع کرده است. ساماندهی معتادان متجاهر، تکدی‌گری، کودکان کار، کارتن خوابی و … جزو اهداف و برنامه‌های این قرارگاه است.