جایگاه ژئوپولیتیک محور مقاومت در منطقه

گروه بین‌الملل دفاع‌پرس: محور مقاومت یا جبهه مقاومت، به مجموعه‌ای از کشور‌ها و همچنین گروه‌های نظامی مسلمان و شیعه گفته می‌شود که هدف آنها پایان دادن به تسلط غرب در منطقه خاورمیانه، مبارزه با رژیم صهیونیستی و دفاع از آزادی فلسطین است.

در واقع باید بگوییم که محور مقاومت، به‌عنوان ائتلافی نانوشته میان نظام جمهوری اسلامی ایران، حزب‌الله لبنان، گروه‌های شبه‌نظامی شیعه عراقی، گروه‌های شبه‌نظامی سوری طرفدار محور مقاومت و انصارلله یمن است.

این محور که در کشور‌های منطقه غرب آسیا حضور د ارد و به فعالیت مشغول است نقش بسیار مهمی را تا امروز در تحولات ژئوپلیتیکی منطقه غرب آسیا ایفا می‌کند. این محور شامل کشور‌هایی نظیر عراق، سوریه، لبنان و گروه‌های مقاومت در فلسطین و یمن است که با هدف مقابله با نفوذ قدرت‌های خارجی و حفظ استقلال و تمامیت ارضی خود، به همکاری و هم‌افزایی پرداخته‌اند.

یکی از نخستین نقاط قوت و امتیاز محور مقاومت پیوستگی جغرافیایی این کشور‌ها است. کشور‌های عضو محور مقاومت از پیوستگی جغرافیایی خاص و ویژه‌ای برخوردار هستند که امکان ایجاد یک کریدور زمینی از خلیج فارس تا مدیترانه را فراهم می‌کند. این پیوستگی، تسهیل‌کننده انتقال منابع و نیرو‌ها در مواقع ضروری است.

همگرایی ایدئولوژیک ویژگی دیگر کشور‌ها و گروه‌های عضو محور مقاومت است. اشتراک در ایدئولوژی مقاومت و مقابله و ایستادگی در برابر سلطه‌جویی دنیای غرب، به‌ویژه در برابر سیاست‌های ایالات متحده و رژیم صهیونیستی، عامل مهمی در تقویت همبستگی میان اعضای محور مقاومت است.

امتیاز بعدی و بسیار مهم محور، مقاومت توان نظامی و دفاعی آن است. گروه‌های مقاومت در کشور‌های مختلف، با بهره‌گیری از تجارب نظامی و حمایت‌های متقابل، به توانمندی‌های قابل توجهی در مقابله با تهدیدات خارجی دست یافته‌اند. این توانمندی‌ها شامل توسعه سامانه‌های موشکی، پهپادی و جنگ‌های نامتقارن است.

حال در این میان نباید از جایگاه ژئوپلیتیک محور مقاومت نیز غاقل شویم. بر همین اساس باید از مواردی همچون مقابله با نفوذ خارجی، تأثیرگذاری در معادلات منطقه‌ای و تقویت جایگاه ایران در منطقه به عنوان امتیازات جایگاه ژئوپلیتیک محور مقاومت نام ببریم.

بر همین اساس، پیرامون جایگاه ژئوپلیتیک محور مقاومت در حوزه مقابله با نفوذ خارجی باید به این مهم اشاره کنیم که محور مقاومت با ایجاد موازنه در برابر نفوذ قدرت‌های خارجی، به‌ویژه ایالات متحده و متحدانش، سعی در حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور‌های عضو دارد. این رویکرد، به‌ویژه در بحران‌هایی نظیر سوریه و عراق، نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کرده است.

اما از هرچیزی بگذریم نمی‌توانیم جایگاه ژئوپلیتیک محور مقاومت در حوزه تأثیرگذاری در معادلات منطقه‌ای را نادیده بگیریم. بر همین اساس باید بگوییم که حضور فعال محور مقاومت در تحولات منطقه‌ای، از جمله در مقابله با گروه‌های تروریستی و تکفیری، نشان‌دهنده نقش مؤثر این ائتلاف در تأمین امنیت و ثبات منطقه است.

از طرف دیگر، بی‌شک مهمترین دستاورد جایگاه ژئوپلیتیک محور مقاومت را باید تقویت جایگاه جمهوری اسلامی ایران در منطقه و جهان دانست. با توجه به این موضوع باید گفت که کشورمان، به‌عنوان حامی اصلی محور مقاومت، از طریق این ائتلاف توانسته است تا نفوذ و وزن ژئوپلیتیکی خود را در منطقه افزایش داده و به‌عنوان بازیگری مؤثر در معادلات بین‌المللی مطرح شود.

با توجه به تمامی موارد و موضوعات ذکر شده باید گفت که محور مقاومت در منطقه با چالش‌ها و فرصت‌های متعدد و گوناگونی رو‌به‌رو است. در واقع باید به این مهم توجه کنیم که محور مقاومت با وجود توانمندی‌ها، با چالش‌هایی نظیر فشار‌های اقتصادی، تحریم‌ها و تهدیدات نظامی مواجه است. با این حال، همبستگی ایدئولوژیک و حمایت‌های متقابل میان اعضا، فرصت‌هایی برای تقویت همکاری‌ها و افزایش توانمندی‌های مشترک را بین کشور‌ها و گروه‌های مقاومت فراهم می‌کند.

اگر بخواهیم به صورت خلاصه از مطالب و نوشتار بالا نتیجه‌گیری کنیم باید بگوییم که محور مقاومت با بهره‌گیری از توانمندی‌های نظامی، ایدئولوژیک و جغرافیایی، نقش مهمی در تحولات ژئوپلیتیکی منطقه غرب آسیا، مقابله با نفوذ قدرت‌های خارجی و تقویت همبستگی میان کشور‌های عضو، به‌عنوان عاملی مؤثر در تأمین امنیت و ثبات منطقه ایفا می‌کند.

انتهای پیام/ ۱۳۴