گروه جامعه ایرنا، اورژانس هوایی، نجاتبخش لحظات بحرانی است، در شرایطی که حادثهای ناگهان رخ میدهد، تصادفی در جادهای دورافتاده اتفاق می افتد، سقوط از ارتفاعات کوهستانی یا نیاز فوری یک زن باردار به پزشک؛ اورژانس هوایی حیات می بخشد، زمان، ارزشمندترین عامل در نجات جان انسانها است.
اما چه میشود اگر مسیرهای صعبالعبور یا ترافیک سنگین مانع رسیدن سریع کمکهای امدادی شوند؟ اینجاست که اورژانس هوایی وارد عمل میشود؛ راهکاری که میتواند تفاوت میان مرگ و زندگی باشد. بالگردهای امدادی، با سرعت و دسترسی بالا، مصدومان و بیماران را در کوتاهترین زمان ممکن به مراکز درمانی مجهز منتقل میکنند. پاسخگویی سریع، عبور از موانع جغرافیایی و ایمنی بالای پروازها، اورژانس هوایی را به نمادی از تلاش، تعهد و انساندوستی تبدیل کرده است.
در کلانشهرها، این سامانه حیاتی نقشی دوچندان پیدا میکند؛ چراکه میتواند زمان انتقال بیماران را به حداقل رسانده و شانس زنده ماندن آنها را افزایش دهد. در مواردی مانند سکته قلبی، مغزی یا آسیبهای شدید ناشی از تصادفات، هر ثانیه حیاتی است.
تأخیر در دریافت مراقبتهای پزشکی میتواند سرنوشت بیمار را تغییر دهد، اما با وجود اورژانس هوایی، امکان دریافت سریعترین خدمات درمانی فراهم میشود. فرشتگان نجات این بار نه بر زمین، بلکه در آسمان گام برمیدارند؛ تا امید، زندگی و فرصتی دوباره را به بیماران و مصدومان هدیه کنند.پایگاه اورژانس هوایی ماهانه پنج میلیارد تومان و هر پرواز بالگرد نیز حدود ۲۰۰ میلیون تومان هزینه دارد.
فعالیت ۵۲ پایگاه اورژانس هوایی در کشور
محمد سرور معاون عملیات سازمان اورژانس با اعلام این که خدمات اورژانس هوایی در کشور ما در زمان جنگ، بیشتر در حوزه نظامی مورد استفاده قرار میگرفت، گفت: در آن زمان، انتقال مجروحان جنگی از خطوط مقدم جبهه به مراکز درمانی توسط بالگردهای نظامی انجام میشد.
به گفته وی، اما در سال ۱۳۷۹، خدمات اورژانس هوایی در حوزه غیرنظامی آغاز شد. اولین پایگاه در تهران و با همکاری وزارت دفاع و وزارت بهداشت راهاندازی شد. از آن زمان تاکنون، با تلاشهای انجامشده و با حمایت نیروهای مسلح، تعداد پایگاههای اورژانس هوایی را به ۵۲ پایگاه رساندهایم.
وی اظهار کرد: هر پایگاه اورژانس هوایی ماهیانه و به طور میانگین پنج میلیارد تومان هزینه دارد ضمن اینکه هزینه انجام هر پرواز بالگرد اورژانس هوایی نیز ۲۰۰ میلیون تومان است.
انجام چهار هزار ماموریت اورژانس هوایی در سال
معاون عملیات سازمان اورژانس در ادامه با اشاره به نقش مهم اورژانس هوایی در ارائه خدمات درمانی سریع به بیماران، گفت: سالانه بیش از چهار هزار مأموریت امداد و نجات توسط اورژانس هوایی کشور انجام می شود که حدود ۵۰ درصد این مأموریتها مربوط به حوادث ترافیکی و انتقال سریع مصدومان بدحال به مراکز درمانی است.
در ۱۰ درصد مأموریتها، مادران باردار ساکن در مناطق صعبالعبور که دسترسی به خدمات درمانی ندارند، به بیمارستانهای مجهز منتقل میشوند. این مسئله در فصل زمستان و هنگام بارش برف و کولاک اهمیت بسیاری دارد.
وی ادامه داد: ارائه خدمات درمانی ویژه مانند انتقال بیماران سکته حاد قلبی و مغزی به بیمارستان است. این بیماران در صورت عدم انتقال سریع به مراکز تخصصی، ممکن است با خطر مرگ یا معلولیت دائمی مواجه شوند. ما این بیماران را از بیمارستانهای کوچک و کمامکانات به بیمارستانهای تخصصیتر منتقل میکنیم تا در کمترین زمان ممکن درمان مناسب دریافت کنند.
انتقال اعضای پیوندی بیمار با اورژانس هوایی
معاون عملیات سازمان اورژانس کشور گفت: انتقال اعضای پیوندی یکی از مأموریتهای مهم ماست. اعضایی مانند قلب، کبد و ریه زمان محدودی برای پیوند دارند. برای مثال، قلب و کبد باید در کمتر از ۳ ساعت به بیمار نیازمند برسند. بنابراین، ما سالانه تعداد زیادی از این اعضا را از شهرهای دوردست به مراکز پیوند منتقل میکنیم تا جان بیماران نیازمند نجات پیدا کند.
سرور در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که اورژانس هوایی در شرایط بحران مانند زلزله یا سیل چه نقشی دارد؟ گفت: در حوادث بزرگ مانند زلزله، سیل و یخبندان، اورژانس هوایی نقش بسیار مهمی ایفا میکند. این نیروها در کنار ناوگان زمینی فعالیت دارند و به انتقال سریع مجروحان، توزیع تجهیزات پزشکی و رساندن کمکهای اولیه به مناطق آسیبدیده کمک میکنند.
وی افزود: مردم ساکن در جزایر جنوبی کشور نیز به این خدمات نیاز دارند. به همین دلیل، ما در بندرعباس یک پایگاه اورژانس هوایی راهاندازی کردهایم که خدمات لازم را به جزایر ارائه میدهد. با این حال، توسعه این خدمات در جنوب کشور همچنان در دستور کار ماست.
اختصاص ردیف اعتبار برای اورژانس هوایی
محمد سرور گفت: در حال حاضر، ۵۲ بالگرد در ناوگان اورژانس هوایی کشور مشغول به فعالیت هستند. در اینجا لازم میدانم از ستاد کل نیروهای مسلح، ارتش جمهوری اسلامی و دیگر نیروهای نظامی که در این حوزه به ما کمک میکنند، با حمایت وزارت بهداشت، دولت و مجلس شورای اسلامی، قرار است که ردیف اعتباری ویژهای برای توسعه اورژانس هوایی در سال آینده اختصاص یابد. این بودجه میتواند کیفیت و کمیت خدمات اورژانس هوایی را ارتقا دهد و موجب شود که مردم در سراسر کشور، بهویژه در مناطق محروم و صعبالعبور، بتوانند از این خدمات با استانداردهای بالاتر بهرهمند شوند.
۵۰ درصد بالگردهای سازمان اورژانس، نظامی است
معاون عملیات سازمان اورژانس کشور در حال حاضر، اورژانس هوایی کشور با ترکیبی از بالگردهای نظامی و غیرنظامی فعالیت میکند. ۵۰ درصد از این بالگردها نظامی هستند که نیروهای مسلح در اختیار ما قرار دادهاند و ۵۰ درصد دیگر، بالگردهای غیرنظامی هستند. این همکاری باعث شده تا بتوانیم خدمات گستردهتری را در سراسر کشور ارائه دهیم.
سرور با بیان انی که برای رسیدن به نقطه استاندارد نیاز به ۷۲ پایگاه اورژانس هوایی کشور داریم، گفت: همچنین، چهار پایگاه اورژانس هوایی بال ثابت نیز مورد نیاز است. در حال حاضر، یک پایگاه بال ثابت در تهران فعال است و برنامه داریم که پایگاه دوم را در جنوب کشور برای پوشش جزایر و سواحل راهاندازی کنیم. همچنین، در برخی از شهرهای بزرگ نیاز به چنین پایگاههایی وجود دارد.
هر پرواز اورژانس هوایی ۲۰۰ میلیون تومان هزینه دارد
سرور با اعلام این که اورژانس هوایی خصوصی در کشور وجود ندارد، گفت: این خدمت در تمام دنیا بسیار پرهزینه است و به همین دلیل، بیماران باید واجد شرایط خاص (اندیکاسیونهای پزشکی) باشند تا اعزام شوند. یعنی تنها بیمارانی که جانشان به دلیل تأخیر در اعزام در خطر است، از این خدمات بهرهمند میشوند.
معاون عملیات اورژانس کشور اضافه کرد: اورژانس هوایی معمولاً زمان رسیدن بر بالین بیمار را تغییر زیادی نمیدهد، اما چیزی که بسیار مهم است، کاهش زمان انتقال بیمار به مراکز درمانی تخصصی یا فوقتخصصی است. در برخی موارد، اورژانس هوایی میتواند زمان انتقال را تا چهار برابر نسبت به جابهجایی زمینی کاهش دهد.
منبع