«سونسوز» اگرچه فیلمی شیرین به نظر میآید و در لحظاتی مخاطب خود را میتواند به وجد بیاورد اما انگار سوژه فیلم بُنمایههای تبدیل شدن به یک فیلمنامه بلند سینمایی را ندارد، قصه فیلم به زنانی در یک روستا بر میگردد که ظاهراً بچهدار نمیشوند اما در سیر داستان مشخص میشود که علت ناباروری زنان، مشکل مردان روستا است و ورق به گونهای دیگر بر میگردد و الان این زنان هستند که بازی را باید در دست گیرند اما فیلم تمام میشود.
قصه در فضایی بین مستند و داستانگویی معلق است و در نگاهی دیگر به یک اثر بلند سینمایی نزدیک نمیشود انگار فیلمساز اصرار دارد با تکرار مصاحبههایی با یک تِم و فضای مشخص بر تایم فیلم بیافزاید و زمان آن را به شاخصهای یک فیلم بلند نزدیک کند. شاید اگر «رضا جمالی» در طراحی گفتگوهایی که با اهالی روستا شکل داده بود به گونهای عمل میکرد که چالش برانگیزتر باشد و لایههای بیشتری از بحران و عمق فاجعه را به تصویر بکشد، میتوانست به هدف خود نزدیکتر شود اما آنچه در اثر با آن مواجه هستیم تکرار گفتگوهایی است که فقط یک بخش ماجرا را بازگو میکنند و یکی، دو مورد از آنها کافی است تا مخاطب خود را تفهیم کند و نیازی به تکرار همان حرفها با آدمهای مختلف نبود.
سونسوز، تلاش کرده است با یک رویکرد طنز از تلخی ماجرا بکاهد و به سمت و سوی سیاه نمایی و گفتمانهایی از این دست نرود و البته که این نگرش شدیداً در تلطیف کردن فضای فیلم موثر بوده است و همین امر فیلم را در لحظاتی شیرین کرده اما متاسفانه شوخیها فیلم نیز گاهی بیش از حد دم دستی میشوند و در حد نازلی ظهور میکنند.
زیباییهای بصری طبیعت به لحاظ لوکیشن نیز از دیگر مشکلات اساسی این دست فیلم هاست که به شدت فیلمسازان را وسوسه میکند تا هر قاب زیبایی را با ارتباط و بیارتباط در فیلم خود بگنجانند و سونسوز نیز از این قاعده استثنا نیست و فیلم پُر است از قابهای زیبا و چشم نوازی که حذف آنها هیچ خللی در مسیر روایت فیلم ندارد و فقط انگار قرار است ویترین زییایی باشد بر نقاط ضعف و خالی فیلم.
فیلم به لحاظ بازیگری با توجه به استفاده از نابازیگران موفق عمل کرده و در خدمت جنس روایت و ساختار فیلم است و در این مورد فیلمساز چندان به بیراهه نرفته است.
فیلم سونسوز اولین تجربه سینمایی رضا جمالی است که برخی آن را ویدئویی خواندند اما او در مقام کارگردان، فیلم بلند «پیرمردها نمیمیرند» را ساخته است که در «هنر و تجربه» اکران شد.
سونسوز فیلمی کمدی به زبان ترکی است که در استان اردبیل به تهیهکنندگی سلمان عباسی تولید شده و بازیگرانی چون مریم مومن، حمدالله سلیمی، بهروز اللهوردیزاده، صفت آهاری و ناصر محبی در آن ایفای نقش دارند. رضا جمالی، دارای مدرک کارشناسی عکاسی و فوق دیپلم فیلمسازی و عضو انجمن فیلم کوتاه ایران است که ساخت چندین فیلم کوتاه را در کارنامه خود دارد.
کاظم فیلمساز پیری است که ۲۰ سال پیش مستندی درباره نازایی زنان روستا ساخت که خود زنان آن را دزدیده و از بین بردند. اکنون، پس از ۲ دهه، کاظم متوجه میشود که مشکل از مردان بوده و تصمیم میگیرد با ساخت فیلمی جدید، حقیقت را آشکار کند اما در این مسیر با مشکلاتی مواجه میشود.
*عضو انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران
منبع