نسیم رویش پایگاه خبری جمعیت رویش های انقلاب اسلامیبه گزارش ایرنا، در سال‌های اخیر نگرش جامعه نسبت به طبیعت و پرندگان وحشی دستخوش تغییراتی شده است و می‌توان گفت در زمان حاضر تجربه تماشای طبیعت و زیستِ پرندگان در تالاب‌ها و آب‌بندان‌های مازندران، جایگزین شکار شده و لذتِ تماشای زیستِ پرندگان به لذت از شکار و طعمِ لذیذشان می‌چربد.
تغییر نگرشی رو به افزایش که بیش از همه در فصل زمستان‌گذرانی پرندگان خود را نشان می‌دهد. به طوری که استقبال از تورهای پرنده‌نگری افزایش یافته و جامعه به طور کلی از شکار زیست‌مندان تالاب‌ها روی برگردانده است. این تحول مثبت در نگاه جامعه، در شرایطی رخ داده که نه تنها جامعه کوچکترین سطح از شکار را برنمی‌تابد و به آن واکنش نشان می‌دهد بلکه تالاب‌ها و اکوسیستم‌های تالابی هم دیگر قادر به تحمل بهره‌کشی اقتصادی به روش‌های سنتی، به ویژه شکار، نیستند.
شکار بی‌رویه در سال‌های اخیر باعث شده بسیاری از گونه‌های پرندگان، مانند اردک سرحنایی و خوتکا، در معرض خطر انقراض قرار بگیرند و ادامه این روند، آینده این گونه‌ها را بیش از پیش در معرض تهدید قرار داده است.
به همین دلیل کارشناسان بر این باورند که تغییر رویکرد از شکار به سمت فعالیت‌های پایدار مانند پرنده‌نگری و طبیعت‌گردی نه تنها ضروری است، بلکه استقبال گردشگران از این فعالیت‌ها نشان می‌دهد که جامعه دیگر تمایلی به روش‌های گذشته ندارد.
علاقه‌مندی روزافزون به زیست در طبیعت و لذت بردن از دنیای پرندگان، شرایطی را ایجاد کرده که کاهش فعالیت‌های شکار و حرکت به سمت گردشگری پایدار اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد. تغییر رویکردی که نه تنها به حفظ تنوع زیستی و جلوگیری از انقراض گونه‌های در خطر کمک می‌کند، بلکه فرصت‌های اقتصادی جدیدی را نیز برای جوامع محلی فراهم می‌آورد.
ضرورت مشارکت جامعه محلی برای حفظ تالاب فریدونکنار
در همین ارتباط کوروس ربیعی رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش محیط زیست مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، درباره آخرین اقدامات برای تبدیل تالاب فریدونکنار به یک سایت پرنده‌نگری، اظهار کرد: این تالاب به دلیل ساختار و سازوکار متفاوت و سابقه عرفی بهره‌برداری اشخاص از عرصه‌های تالابی، نیازمند مشارکت گسترده‌ای برای حفاظت از پرندگان و تغییر رویکرد از شکار تجاری به سمت پرنده‌نگری است.
وی با تاکید بر اینکه، این تغییر نیازمند حمایت مسئولان و نهادهای متولی، همراهی بهره‌برداران و دامگاه‌داران است یاداور شد: با توجه به ظرفیت‌های گردشگری منطقه، محیط زیست و منابع طبیعی آمادگی لازم برای همکاری در این زمینه را دارند، اما در درجه اول، بهره‌برداران محلی باید منافع پایدار خود را در فعالیت‌هایی مانند گردشگری و پرنده‌نگری ببینند و به پایداری تالاب و بقای آن بیندیشند. چراکه نگرش جامعه به شکار پرندگان و کسب منفعت اقتصادی از کشتار آن‌ها تغییر کرده و این رویکرد دیگر مورد حمایت نهادها و جامعه نیست، ضمن اینکه بسیاری از گونه‌های پرندگان در معرض انقراض قرار دارند.
ربیعی در ادامه گفت: تالاب‌ها به همراه تمامی ذینفعان، یک ارزش محسوب می‌شوند و منافع ۲ گروه بهره‌برداران و حافظان محیط زیست باید به موازات هم حرکت کنند تا تالاب فریدونکنار به الگویی پایدار تبدیل شود.
وی با بیان این که جامعه محلی باید به این باور برسد که در کنار روش‌های سنتی، می‌توانند با فعالیت‌هایی مانند پرنده‌نگری، طبیعت‌گردی و عکاسی، درآمدزایی پایدار داشته باشند، تصریح کرد: با این حال، معتقدم که این روند با اجبار و روش‌های سلبی امکان‌پذیر نیست. به همین دلیل رویکرد سازمان حفاظت محیط زیست و دیگر نهادها هم مبتنی بر ایجاد منافع پایدار برای تالاب و جامعه محلی است. انتظار داریم فعالان این بخش در کنار برپایی دامگاه‌ها، فعالیت‌های پایدار تالاب و محیط زیست نیز تقویت شود تا آینده‌ای روشن برای این اکوسیستم ارزشمند فراهم شود.
به گزارش ایرنا، مازندران دارای ۲ تالاب بین‌المللی میانکاله و فریدونکنار و چندین تالاب و آبگیر محلی چون ساهون، لپو و پلنگان، ولشت، استخرپشت، گل‌پل، خضر نبی، شورمست، دریوک، سراندون و بالندون، گز و کندوچال است.
مازندران همچنین افزون بر ۸۰۰ قطعه آب‌بندان به مساحت ۱۷ هزار هکتار دارد. همه ساله در فصل زمستان۱۰۰ گونه پرنده مهاجر زمستان گذران با جمعیتی حدود ۳۰۰ هزار بال به مازندران مهاجرت می‌کنند.
بر اساس آمارهای رسمی، تاکنون بیش از ۴۹۰ گونه جانوری از رده‌های مختلف مهره‌داران اعم از پرندگان، پستانداران، خزندگان، دوزیستان و ماهی‌ها در زیست‌بوم مازندران شناسایی شده‌اند.
پرندگان با ۳۱۷ گونه از ۵۸ خانواده، پستانداران با ۶۳ گونه و ۱۹ خانواده، دوزیستان با ۹ گونه از ۶ جنس و ۶ خانواده، خزندگان با ۲۶ گونه از ۲۱ جنس و ۱۱ خانواده و ماهی‌ها با ۷۵ گونه بخشی از تنوع زیستی حیات وحش مازندران را تشکیل می‌دهند.
منبع
