سلامتی مردان زیر تیغ غفلت‌ مراجعه به پزشک

به گزارش ایرنا، هفته نخست اسفند با هدف حساس‌سازی مسوولان و جامعه و فرهنگسازی و آموزش برای مردان، هفته «ملی سلامت مردان» نام گرفته است تا هم این قشر و هم کل جامعه نسبت به پیشگیری از مخاطرات در سلامت مردان آگاه شوند.

مردان نه تنها نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و نقش مهمی در خانواده، اجتماع و اقتصاد کشور ایفا می‌کنند بلکه نیرویی مولد جامعه به شمار می‌روند که حفظ سلامتی آنها از اهمیت بالایی برخوردار می‌شود.

به گفته معاون آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آمار مرگ و میر در مردان بیشتر از زنان و امید به زندگی در آنها کمتر است و همین موضوع نشان می‌دهد مردان کمتر به سلامتی خود اهمیت می‌دهند و توصیه‌های پیشگیرانه را مورد غفلت قرار می‌دهند.

بیشتر بخوانید:

سلامت مردان اولویت جهانی/نقش فناوری‌ و هوش مصنوعی را جدی بگیریم

کم‌توجهی مردان به سلامتی خود

برخی از کارشناسان عنوان می‌کنند مردان به سبب مشغله کاری و درگیری‌های ذهنی و کاری کمتر فرصت پرداختن به سلامت خود را دارند.

غلامرضا حسینی یکی از شهروندان شهرکردی است که چندین سال است به سرطان مثانه مبتلا شده است و اگر چه در مراحل ابتدایی بروز بیماری، با تشخیص به هنگام پزشک از پیشروی این بیماری جلوگیری شد اما به گفته وی، از جمله افرادی است که در مراجعه به پزشک و معاینه‌های لازم همواره مقاومت کرده و کمتر به مقوله سلامتی خود اهمیت داده است.

وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا می‌گوید: پس از ۶۰ سال زندگی در معدود دفعاتی به پزشک مراجعه کردم و در طول سال‌های گذشته حتی یک برگ از دفترچه بیمه خود را استفاده نکردم.

این شهروند شهرکردی افزود: زمانی به پزشک مراجعه کردم که حال وخیمی داشتم و چاره‌ای جز مراجعه به پزشک نداشتم در حالی که اگر زودتر برای معاینه به نزد پزشک رفته بودم ممکن بود در شرایط کنونی قرار نمی‌گرفتم.

متولیان حوزه بهداشت چهارمحال و بختیاری به استناد آمار و شواهد موجود بر این موضوع صحه می‌گذارند که درصد مراجعه مردان به پزشک در مقایسه با زنان تفاوت فاحشی دارد و آنها کمتر به موضوع سلامتی خود اهمیت می‌دهند و از همین رو درصد مرگ و میر در آنها بیشتر از زنان است.

مردان کمتر از زنان به پزشک مراجعه می‌کنند

معاون فنی مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری در همین خصوص به خبرنگار ایرنا می‌گوید: آمارهایی که از مراکز خدمات جامع سلامت سطح استان دریافت شده گویای آن است که مراجعه مردان به این مراکز بسیار کمتر از زنان است و این موضوع به شدت سلامتی آنها را به خطر انداخته است.

سمیه جوادی افزود: این موضوع قابل درک است که مردان به سبب مشغله‌های کاری و اینکه در ساعات فعالیت مراکز بهداشتی و درمانی بیشتر سر کار هستند و فرصت مراجعه به این مراکز را ندارند اما این موضوع نباید سبب شود تا آنها از سلامتی خود غافل شوند و توصیه می‌شود هرچند ماه یک بار برای معاینه و چکاب به مراکز بهداشتی مراجعه داشته باشند.

وی تصریح کرد: یکی دیگر از دلایلی که مردان کمتر به پزشک مراجعه می‌کنند نوعی انکار بیماری و نپذیرفتن همگانی در بین برخی از مردان است، بیشتر مردان سعی می‌کنند با انکار بیماری خود از درمان و یا مراجعه به پزشک طفره بروند و یا در برخی موارد مشاهده شده که حتی به پزشک نیز مراجعه کرده و از بیماری خود مطلع می‌شوند اما حرف پزشک را باور نکرده و به رویه سابق خود ادامه می‌دهند.

معاون فنی مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه دیابت و فشارخون شایع‌ترین بیماری‌های غیرواگیر در مردان است که با معاینه‌های معمولی قابل تشخیص است اظهار داشت: این ۲ بیماری به ویژه فشار خون علامت خاصی ندارند و به صورت خاموش عمل می‌کنند از همین رو اگر افراد به طور مستمر چکاپ نشوند و آزمایش‌های لازم را ندهند ممکن است از بیماری خود مطلع نشده و زمانی از شرایط خود آگاه شوند که دیگر خیلی دیر شده باشد.

جوادی یادآور شد: بسیاری از بیماران دیالیزی افرادی هستند که به سبب سبک زندگی اشتباه مبتلا به فشار خون و دیابت شده و از آنجاکه دیر متوجه بیماری خود شده‌اند با مشکلات جدی نظیر نارسایی کلیه روبرو شده و شرایط درمان برای آنها بسیار سخت شده است.

وی با بیان اینکه درصد مشارکت مردان در غربالگری‌های پایین است اظهار داشت: یکی از مهمترین غربالگری‌های اجرا شده در کشور فشار خون و دیابت است که مردان مشارکت کمی در این رابطه داشتند و از آنجاکه شایع‌ترین بیماری‌های غیرواگیر در مردان همین ۲ بیماری است این موضوع سبب می‌شود که در آینده با جمعیت زیادی از مردان بستری در مراکز درمانی روبرو شویم.

معاون فنی مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری همچنین درصد حوادث شکل گرفته برای مردان را بیشتر زنان اعلام کرد و گفت: مردان از آنجا که بیرون از خانه کار می‌کنند و به مشاغل پرخطرتری اشتغال دارند با حوادث بیشتری روبرو هستند از همین رو آگاه‌ کردن آنها نسبت به مسائل ایمنی و مراقبتی موضوع مهمی است که به بهانه هفته سلامت مردان باید بیشتر به آن پرداخت.

جوادی به موضوع جوانی جمعیت و نقش مردان در تحقق اهداف این برنامه اشاره کرد و گفت: ازدواج و فرزندآوری در سن مناسب، سبب می‌شود تا افراد زندگی سالم‌تر و شادتری داشته باشند از همین توصیه می‌شود مردان به موضوع ازدواج نیز توجه بیشتری داشته باشند چرا که سن ازدواج در حال افزایش است و این موضوع جوانی جمعیت را تحت تاثیر خود قرار داده است.

وی یکی دیگر از موضوعات مرتبط با سلامت مردان را سلامت روح و روان عنوان کرد و افزود: مردان نه تنها باید به سلامت جسمانی خود توجه داشته باشند بلکه از نظر سلامت روح و روان نیز معاینه باید شوند تا چنانچه با مشکلی در این رابطه روبرو هستند آن را درمان کنند.

این مسوول حوزه بهداشت ادامه داد: مردان به سبب مشکلات ناشی از محیط کار، مشکلات اقتصادی و مالی با استرس‌ها و مشکلات روحی و روانی زیادی روبرو می‌شوند که به خاطر فرار از اَنگ اجتماعی، به روانپزشک یا روانشناس مراجعه نمی‌کنند و این بُعد از سلامت آنها نیز مورد غفلت قرار می‌گیرد.

لزوم افزایش سطح سواد سلامت در مردان

وی مهمترین راهکار برای ارتقای سطح سلامت مردان را افزایش سواد سلامت آنها عنوان کرد و گفت: اگرچه شاخص دقیق و مشخصی برای سطح سواد سلامت مردان در جامعه نداریم اما نشانه‌ها و رفتارهای موجود نشان می‌دهد سطح سواد سلامت آنها در وضعیت مطلوب قرار ندارد و باید ارتقا پیدا کند.

معاون فنی مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری افزود: مهمترین اقدامی که در خصوص حفظ و ارتقای سطح سلامت مردان باید به کار گرفت این است که آن‌ها را تشویق به مراجعه به پزشک و چکاپ‌های لازم بکنیم و با کمک رسانه‌ها و خانواده‌ها در این خصوص فرهنگسازی شود.

درمان بسیاری از بیماری‌ها با تشخیص به موقع

یک متخصص اورولوژیست در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اختلال در پروستات را از شایع‌ترین بیماری‌های مردانه عنوان کرد و گفت: اگر چه این بیماری شیوع بالایی دارد اما اگر به موقع تشخیص داده شود قابل درمان است و فرد می‌تواند عمر و زندگی طبیعی خود را داشته باشد.

مجید شیرانی افزود: مراجعه به موقع به پزشک و چکاپ‌های دوره‌ای موضوع مهمی است که در درمان بسیاری از بیماری‌ها موثر است و یکی از مواردی که در مردان مورد غفلت قرار می‌گیرد، چکاپ‌های دوره‌ای است.

وی در خصوص اختلال در پروستات به عنوان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مردان توضیح داد: مردان سالم و بی‌علامت از سن ۴۰ سالگی به بعد یک بار و از سن ۵۰ سالگی تا ۶۰ سالگی ۲ سال یکبار و از سن ۶۰ سالگی به بعد باید برای معاینه و چکاپ به دکتر مراجعه کنند.

این متخصص اورولوژیست و فلوشیب پیوند کلیه با بیان اینکه مردان بیشتر از زنان در معرض بیماری و خطر قرار دارند اظهار داشت: خطرهای محیطی و شغلی، رفتارهای پرخطر و سبک زندگی مردان سبب شده تا این قشر بیشتر از زنان در معرض خطر و بیماری قرار گیرد و این موضوع مراجعه به پزشک را ضروری‌تر کرده است و این در حالی است که مراجعه مردان به پزشک کمتر از زنان است.

شیرانی یادآور شد: چالش دیگری که در خصوص درمان و تشخیص بیماری‌ها با مردان داریم، انکار بیماری است و آنها در گام نخست در خصوص پذیرش بیماری مقاومت می‌کنند که این موضوع روند درمان را با وقفه روبرو می‌کند.

وی افزود: یکی از مهمترین اهداف نامگذاری هفته ملی سلامت مردان مقابله با باورهای و فرهنگ نادرستی است که باعث می‌شود مردان کمتر در مورد سلامت خود صحبت کرده و به پزشک مراجعه کنند از همین رو نیاز است تا در این خصوص فرهنگسازی و آموزش‌های لازم داده شود.

چه رفتارهایی در حفظ سلامتی مردان موثر است؟

یک پزشک عمومی در خصوص عادت‌های صحیح بهداشتی در خصوص حفظ سلامتی مردان به خبرنگار ایرنا گفت: حفظ شاخص توده بدنی (BMI) به میزان کمتر از ۲۵، انجام حرکات ورزشی به مدت ۳۰ دقیقه به طوری که ضربان قلب افزایش پیدا کند، مصرف نکردن دخانیات و نوشیدنی‌های الکلی، مصرف میوه و سبزی، غلات، آجیل، حبوبات، مرغ و ماهی و مصرف مولتی‌ویتامین‌ها از جمله مواردی است که برای حفظ سلامتی مردان مفید است.

آرش روغنی افزود: یکی از توصیه‌های مهم برای حفظ سلامتی مردان، انجام آزمایش به ویژه در زمان مناسب است چراکه این کار می‌تواند منجر به تشخیص زودهنگام بیماری‌های مختلف شود.

وی به تاثیر عادات غذایی در حفظ سلامتی مردان اشاره کرد و گفت: اطلاع‌رسانی و آگاهی‌رسانی در خصوص رژیم غذایی مناسب تاثیر مهمی در حفظ سلامتی همه افراد جامعه از جمله مردان دارد.

این پزشک عمومی با بیان اینکه فشار خون یکی از مشکلات جسمانی جدی در مردان است اظهار داشت: این بیماری به طور معمول به صورت چراغ خاموش به سراغ افراد می‌آید و به مرور پیشروی می‌کند از همین رو یکی از توصیه‌های جدی برای حفظ سلامتی مردان انجام آزمایش فشار خون و پیروی از رژیم غذایی غذایی کم نمک و سالم است.

روغنی یادآور شد: علاوه‌بر غربالگری فشار خون و دیابت، غربالگری پروستات، غربالگری سرطان ریه، معاینه دندانپزشکی و بیماری‌های عفونی نیز برای مردان واجب بوده و انتظار می‌رود با آگاه‌سازی آنها نسبت به این موارد از شیوع بالای بیماری‌ها در جامعه جلوگیری شود.

سخن آخر؛

هفته سلامت مردان فرصت مناسبی برای حساس‌سازی مردان به سلامت خود، آموزش عمومی مردم در جهت بهبود وضعیت سلامت پسران و مردان جامعه، ترغیب برای مراجعه زودهنگام به پزشک، تشخیص و شروع به موقع درمان بیماری‌های شایع مردان و همچنین جلب نظر سیاستگذاران و تصمیم‌سازان حوزه سلامت به اهمیت موضوع و افزایش آگاهی، نگرش و عملکرد مردان در خصوص سلامت است چراکه حفظ سلامتی مردان به عنوان نیمی از جمعیت کشور موجب استحکام و ارتقای سلامتی نیروی مولد جامعه می‌شود و بر کیفیت زندگی خانواده‌ها اثرگذار است و تاثیر بسزایی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد.

چهارمحال و بختیاری با ۱۲ شهرستان دارای بیش از یک میلیون نفر جمعیت است.