اجرای کتابخانه مرکزی شیراز؛ از تامین اعتبار تا یک ایراد آمایشی

به گزارش خبرنگار ایرنا، ساخت کتابخانه مرکزی در شیراز کش و قوس‌های بسیاری را تجربه کرده و حتی یکبار در اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ با حضور دبیرکل کتابخانه‌های عمومی وقت، کلنگ زنی شد و راه و شهرسازی تهیه طرح و نقشه این کتابخانه را آغاز کرد.

فروردین ۱۴۰۳ خبر نهایی شدن نقشه کتابخانه مرکزی شیراز منتشر شد تا انتظارها برای اجرایی شدن این پروژه آغاز شود؛ گفته شد این کتابخانه از محل اعتباری دومین سفر رئیس جمهور به فارس و سهم نیم درصدی شهرداری شیراز ساخته خواهد شد؛ اما برنامه‌ریزی‌ها دقیق نبود و عدم تامین مالی، همراه با در نظر نگرفتن برخی دیگر از موانع، مانع از آغاز عملیات اجرایی کتابخانه مرکزی پایتخت فرهنگ و ادب ایران شد.

اینبار با آغاز به کار دکتر حسینعلی امیری استاندار ، به عنوان رئیس انجمن کتابخانه‌های عمومی فارس، در دومین جلسه انجمن کتابخانه های عمومی استان، دستور ساخت کتابخانه مرکزی شیراز صادر و مقرر شد، این کتابخانه با تامین یک سوم اعتبار از سوی شهرداری، یک سوم اعتبار از برنامه و بودجه فارس و یک سوم باقیمانده از اعتبارات ملی به انجام برسد.

همچنین شهرداری پذیرفت تا زمینی در ضلع جنوبی بوستان ولیعصر به ساخت این کتابخانه اختصاص دهد.

استاندار فارس در این ارتباط با تاکید بر ضرورت برخورداری شیراز از کتابخانه مرکزی، گفت: معماری نماد هویت جوامع است و در تمام دنیا اماکن فرهنگی بناهای فاخری دارند که نشانگر تاریخ و فرهنگ آن منطقه است ؛ شایسته‌است برای کتابخانه مرکزی شیراز نیز یک بنای فاخر و جذاب که درخور نام این شهر فرهنگی باشد، احداث شود.

از ایده تا عمل

حالا نوبت برنامه ریزی دقیق مالی بود تا مبادا این بار نیز اجرای کتابخانه مرکزی شیراز به سرنوشت گذشته دچار شود و معطل بماند یا بدتر از آن، به قول دبیرکل کتابخانه‌های عمومی کشور، به پروژه‌ای فرسایشی تبدیل شود و بی سرانجام بماند.

آزاده نظر بلند، دبیرکل کتابخانه‌های عمومی به شیراز سفر کرد و در نشستی با استاندار فارس و شهرداری شیراز جوانب ساخت این کتابخانه مرکزی بررسی شد.

او در دیدار با استاندار فارس گفت: با وجود پیشینه فرهنگی غنی و وسعت فارس، این استان از معدود استان‌هایی است که پروژه ساخت کتابخانه مرکزی در آن کلید نخورده است.

هرچند نظر بلند بر ضرورت و اهمیت برخورداری مرکز فارس از کتابخانه مرکزی تاکید کرد اما پیش از همه، این را هم یادآور شد که پروژه‌های کتابخانه مرکزی به دلیل ابعاد گسترده، نیازمند پیش‌بینی صحیح، برنامه‌ریزی دقیق و تصمیم‌گیری مبتنی بر واقعیت‌ها هستند و در غیر این صورت، ممکن است به طرح‌هایی فرسایشی تبدیل شوند که برخی از آن‌ها حتی پس از دو دهه هنوز به بهره‌برداری نرسیده‌اند.

هر چه باشد، قرار است کتابخانه مرکزی شیراز در حدود ۱۵ هزار زیربنا ساخته شود و چه از نظر تامین مالی و چه زمانبندی اجرایی، پروژه‌ای سنگین به شمار می‌رود و نمی‌توان نسجنجیده و بیگدار، به آب زد، به ویژه که فارس در عرصه فرهنگی تجربه نافرجام پروژه‌ای در حوالی چهار راه حافظیه را هم دارد!

هر چه باشد، قرار است کتابخانه مرکزی شیراز در حدود ۱۵ هزار زیربنا ساخته شود و چه از نظر تامین مالی و چه زمانبندی اجرایی، پروژه‌ای سنگین به شمار می‌رود و نمی‌توان نسنجیده و بیگدار، به آب زد، به ویژه که فارس در عرصه فرهنگی تجربه نافرجام پروژه‌ای در حوالی چهار راه حافظیه را هم دارد!

این گفته دبیرکل کتابخانه‌های عمومی ، این نوید را می‌دهد که اینبار، اگر آغاز ساخت کتابخانه مرکزی شیراز، خبری شد، می‌توان اطمینان داشت که در آینده نیز خبرهایی از ساخت و تکمیل آن خواهیم شنید.

بررسی اما و اگرهای اجرای کتابخانه مرکزی شیراز

آزاده بلند نظر در این سفر استانی خود، با شهردار شیراز نیز دیدار و گفت‌وگو کرد تا جوانب ساخت کتابخانه‌های مرکزی شیراز، هر چه دقیقتر سنجیده شود.

یکی از این موارد، جانمایی این کتابخانه بود، که شهرداری قطعه زمینی را در ضلع جنوبی میدان ولیعصر اختصاص داده است، اما دبیرکل کتابخانه‌های عمومی کشور معتقد بود که این مکان چندان متناسب با آمایش زیست بوم کتابخانه‌های عمومی کلانشهر شیراز نیست چرا که از نظر مسافت، فاصله کمی با یکی از مجهزترین کتابخانه‌های استان یعنی کتابخانه شهید دستغیب در خیابان فرهنگ دارد.

پیشنهاد آزاده بلند نظر این بود که این کتابخانه می تواند در نقطه‌ای از شهر ساخته شود که دسترسی کمتری به کتابخانه‌های عمومی دارند تا از این رهگذر نیاز آن مناطق شهری نیز رفع شود.

البته شهرداری شیراز عزم جزم خود را بر تامین مالی سهم خود از این پروژه اعلام کرده و نشان داده که پای کار ساخت کتابخانه مرکزی در این شهر فرهنگی هست؛ اما آغاز عملیات اجرایی این پروژه تا تصمیم قطعی درباره جانمایی این کتابخانه به تعویق افتاده است.

مسئولان چه می‌گویند؟

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی فارس به خبرنگار ایرنا گفت: براساس مصوبه انجمن کتابخانه‌های عمومی فارس قرار است دو سوم اعتبار مورد نیاز برای ساخت کتابخانه مرکزی شیراز از سوی شهرداری شیراز و برنامه و بودجه فارس تامین شود.

محمدحسین فیروزی ادامه داد: به دنبال سفر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به فارس و نشست با شهردار شیراز، نهاد پذیرفته تا در صورت رفع موانع و چالش‌ها یک سوم هزینه مورد نیاز ساخت کتابخانه مرکزی شیراز در ۱۴ هزار و ۵۰۰ متر زیربنا را پیگیری و تامین کند.

نهاد کتابخانه‌های عمومی متعهد شده تا این اعتبار را پس از تعیین تکلیف محل ساخت این کتابخانه بعد از بررسی‌های آمایشی به عهده گیرد؛ به گونه‌ای که با یک جانمایی مناسب، دسترسی مردم به این زیرساخت مد نظر قرار گیرد.

فیروزی اضافه کرد: البته هنوز تفاهمی امضا نشده و پس از رفع موانع و مسائل، این تفاهم در پایتخت به امضا خواهد رسید.

محمدعلی چوبینی، رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز نیز در این ارتباط به خبرنگار ایرنا گفت: شهرداری متعهد شده که از محل سهم نیم درصدی کتابخانه‌ها از عوارض شهری در ساخت کتابخانه مرکزی شیراز مشارکت داشته باشد.

او افزود: علاوه بر حق قانونی نیم درصد عوارض شهری در توسعه کتابخانه‌های عمومی، ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی برای مدیریت شهری شیراز از اهمیت بالایی برخوردار است و واقفیم که جای کتابخانه مرکزی در شیراز خالی است.

چوبینی با اشاره به اختصاص زمین میدان ولیعصر به این پروژه، ادامه داد: نظر نهاد کتابخانه های عمومی این است که گزینه دومی پیشنهاد شود که متناسب با بررسی های آمایشی باشد.

او گفت: اکنون مقرر شده شهرداری فضای مناسب دیگری نیز پیشنهاد دهد تا نهاد درباره آن اظهار نظر کند.

رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز ادامه داد: هر چند گزینه نخست شهرداری همان زمین جنوب میدان ولیعصر است اما بررسی ها برای پیشنهاد مکانی دیگر نیز آغاز شده، اما هنوز به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم.

با این وجود، چوبینی بار دیگر بر عزم جزم شهرداری شیراز برای پرداخت یک سوم اعتبار ساخت کتابخانه مرکزی شیراز تاکید کرد و گفت: اجرای این پروژه از اولویت‌های مدیریت شهری شیراز در این دوره است.

این بار فرق می‌کند

در حاشیه سفر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به فارس، هنگامی که استاندار از ضرورت و تلاش برای اجرایی شدن کتابخانه مرکزی شیراز خبر داد، خبرنگاران از او پرسیدند از کجا معلوم که این بار، این پروژه به سرانجام برسد؟

حسینعلی امیری استاندار فارس گفت: این بار تصمیم گرفته شده و اجرای کتابخانه مرکزی شیراز تامین اعتبار شده است؛ محل تامین مالی این پروژه مشخص است و عملیات اجرایی آن آغاز خواهد شد..