دانشکده تربیت ائمه جماعت راه‌اندازی شود

جایگاه والای مسجد و اهمیت حضور در آن و شرکت در جماعات براساس آموزه‌های دینی و منابع و مستندات قرآنی و روایی بر کسی پوشیده نیست، اما متأسفانه طی سال‌های اخیر و بنا به دلایل مختلف، با کاهش تعداد نمازگزاران در مساجد کشور مواجه بوده‌ایم. بررسی زمینه‌ها و دلایل این امر از جمله مواردی است که باید به صورت جدی بدان پرداخته شود. 

امروزه هزاران مسجد در گوشه‌ و کنار این مرز و بوم وجود دارد که متأسفانه تعداد نمازگزاران آن‌ها بسیار اندک بوده و همچنین، مساجدی هستند که درب آن‌ها بسته شده است. اینکه چه اتفاقاتی رخ داده است که برخی از مساچد دچار این رکود شده و نمازگزاران اندکی دارند، از جمله موضوعاتی است که زیبنده جامعه اسلامی نبوده و باید حتما پیگیری شود.  

حجت‌الاسلام والمسلمین جواد صادق‌زاده، کارشناس دینی و فعال حوزه مسجد در گفت‌وگو با ایکنا، به موضوع کاهش نمازگزاران در مساجد و چگونگی رفع این آسیب اجتماعی در جامعه پرداخت و با اشاره به اینکه برای رفع آسیب کاهش نمازگزاران مساجد نیازمند تشکیلاتی منسجم برای برنامه‌ریزی ویژه در این حوزه هستیم، گفت: اولین و مهمترین عامل تأثیرگذار در رابطه با کاهش و یا افزایش میزان نمازگزاران در مساجد، ائمه جماعت هستند. لذا اینکه چه امام جماعتی در مساجد حضور پیدا کند تا بتواند نسبت به جذب بیشتر مردم اقدام کند، موضوع بسیار مهمی است که باید بدان پرداخته شود. 

وی افزود: این مقوله یعنی نقش تأثیرگذار ائمه جماعت در جذب مردم به مساجد، ضرورت ارائه آموزش‌های لازم به ایشان را  نشان می‌دهد. ائمه جماعت باید آموزش دیده و دوره‌های کیفیت ارتباط با جوانان و نوجوانان را سپری کرده باشند. امام جماعت باید بتواند به خوبی بین مسجد و مدرسه ارتباط برقرار کرده و دانش‌آموزان را جذب نماز و مسجد کند. 

صادق‌زاده با بیان اینکه شهرداری تهران در این زمینه فعالیت‌های خوبی را انجام داد اما در نهایت خیلی چشمگیر و تأثیرگذار نبود، ادامه داد: برنامه‌های ویژه مساجد از سوی هر سازمان و نهادی که پیگیری می شود، باید با دقت و خیلی دقیق، مهندسی شود تا تاثیرگذاری و برکات لازم را داشته باشد.

وی تصریح کرد: البته جامعه امروز از لحاظ فرهنگی و ارزشی در شرایط سختی به سر می‌برد؛ چراکه دشمنتان هر لحظه و با استفاده از فضای رسانه‌ای که در اختیار دارند، جاذبه‌های زیادی برای جوانان ایجاد کرده‌اند و به دنبال گمراه کردن جوانان این مرز و بوم و ایجاد انحرافات فرهنگی و ارزشی در ایشان هستند. فضای رسانه‌ای، فضای مجازی، شبکه‌های اجتماعی مختلف و … همگی ابزار رسانه‌ای قدرتمند دشمن هستند که با بهره‌گیری از آن‌ها به دنبال القای ارزش‌های ضد دینی و اخلاقی به جوانان هستند. دشمنان تفکرات نادرست خود را در قالب هنر و به صورت رنگ‌آمیزی شده برای جوانان تبلیغ می‌کنند و به دنبال دوری ایشان از خداو دین هستند. 

صادق‌زاده با بیان اینکه متأسفانه تشکیلات قدرتمندی که بتواند در برابر این هجمه تبلیغاتی استکبار جهانی بایستد، وجود ندارد، اظهار کرد: مقام معظم رهبری نیز همواره در سخنان خود فرموده‌اند که ایران اسلامی از لحاظ نظامی قدرتمند شده، اما در دو بخش دیگر یعنی اقتصادی و فرهنگی موفق نبوده‌ایم. 

وی افزود: بنابراین، مهمترین و تاثیرگذارترین عامل جذب مردم به مسجد، امام مساجد است. چنانچه امام جماعت مسجدی توانمند بوده و بتواند ارتباط خوبی با مردم فراهم کند، اندک اندک مردم را به حضور در مسجد ترغیب می‌کند و همین موضوع باعث افزایش نمازگزاران خواهد شد.  

صادق‌زاده در ادامه تصریح کرد: امام جماعت مساجد باید به خوبی آموزش دیده و مهارت‌هایی را در جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، ارتباط‌گیری با جوانان و نوجوانان و … داشته باشد. در وهله بعدی باید برای مردم محله وقت بگذارد و صرفا در هنگام نمازهای یومیه در مسجد حضور نداشته باشد.

وی اظهار کرد: یکی از راه‌های جذب نوجوانان و جوانان به مساجد، برقراری ارتباط خوب میان مسجد و مدرسه است. پیوند دقیق و صحیح میان مسجد و مدرسه باعث جذب دانش‌آموزان به امور معنوی و برنامه‌های مسجدمحور خواهد شد. دانش‌آموزان چنانچه در جریان برنامه‌های جذاب و مورد علاقه خود قرار گیرند، حتما بخشی از ساعت خود را در مسجد گذرانده و به جرگه نمازگزاران می‌پیوندند.

 صادق‌زاده با اشاره به ویژگی‌های یک مسجد برقرار، بیان کرد: بنابراین، مهمترین عامل افزایش نمازگزاران در مساجد، امام جماعت توانمند است. امام جماعت نیز برای موفقیت بیشتر در زمینه جذب افراد به مسجد و نماز باید نکاتی را مدنظر داشته باشد. اواین نکته، نظم است. امام جماعت باید نظم و انضباط را رعایت کرده و هر روز ساعتی پش از آغاز نماز در محراب و مسجد حاضر شده و با مردم و نمازگزاران به گفت‌و‌گو بپردازد. 

وی افزود: نکته بعدی، دانش است. امام جماعت باید از دانش کافی برای ارائه مطالب و نکات قرآنی و علمی به مخاطبان برخوردار باشد. ارائه سخنان و نکات جدید به مخاطبان باعث ترغیب آن‌ها خواهد شد. نکته سوم، برنامه‌ریزی دقیق برای اجرای برنامه‌های ویژه در مناسبت‌های مختلف است.  برپایی مسابقات مختلف میان نوجوانان و جوانان و نیز دانش‌آموزان مدارس محله از دیگر نکاتی است که موجبات تشویق ایشان به حضور دائم در مسجد را فراهم می‌کند. امام جماعت می‌تواند از دانش‌آموزان رتبه‌های برتر مدارس و خانواده‌های ایشان برای حضور در مسجد و تجلیل از ایشان دعوت کرده و از آن‌ها در بین نمازگزاران و مسجدی‌ها تجلیل کند. 

صادق‌زاده ادامه داد: یکی از مباحثی که در مورد مسجد و اصحاب مسجد بدان کمتر پرداخته شده، صوت و رنگ مسجد است. صوتی که در مواقع مختلفی همچون اقامه اذان و … از مسجد پخش می‌شود، باید مناسب و خوب باشد و جوانان را جذب خود کند. رنگ، معماری و بهداشت مساجد نیز از مهمترین نکات در جذب و حتی دفع افراد است. پاکیزگی و زیبایی از جمله مواردی است که حتما در میزان رشد جمعیت مسجد تأثیرگذار است.  

وی با اشاره به نحوه رفتار خادمان مساجد با مردم نیز بیان کرد: یکی از موضوعات مهمی که بعضا مورد غفلت قرار می‌گیرد، نحوه رفتار خادمان مساجد با مردم به ویژه با کودکان و نوجوانان است. در وهله اول مساجد باید از خادمان جوان استفاده کنند؛ چراکه خادمان جوان ارتباط بیشتر و بهتری با جوانان خواهند داشت. نکته مهم بعدی بحث آموزش خادمان است. خادمان باید به خوبی آموزش دیده باشند تا در جریان چگونگی برقراری ارتباط صحیح با مخاطبان قرار گیرند. خادم مسجد باید بداند که با کودکانی که در مسجد سر و صدا می‌کنند و یا جوانانی که به دنبال اجرای برنامه‌های مختلف در مسجد هستند، چگونه برخورد کند تا موجب جذب آن‌ها شود. 

صادق‌زاده با اشاره به ضرورت ارائه خدمات اجتماعی از سوی مساجد به مردم نیز اظهار کرد: مساجد توانمند و برقرار مساجدی هستند که با همراه کردن مردم و نمازگزاران محله، به دستگیری از محرومان و نیازمندان می‌پردازند. امروز برخی از مساجد با راه‌اندازی صندوق‌های قرض‌الحسنه، مؤسسات خیریه و … خانواده‌های محروم را شناسایی کرده و نسبت به رفع نیازهای ایشان اقدام می‌کنند. 

وی ادامه داد: نکته بسیار مهمی که اهالی یک محله را جذب مسجد می‌کند، باز بودن درب مسجد است. درب مساجد باید همواره به روی مردم باز باشد. در قدیم‌الایام درب مساجد همواره در طول شبانه‌روز باز بوده و بسیاری از در راه ماندگان و افراد بی‌پناه به مسجد پناه می‌بردند. البته اینکه درب مساجد باز باشد نه اینکه فقط درب آن‌ها باز بوده و کار دیگری صورت نگیرد. اینکه درب مساجد باز باشد، به معنای آن است که مسجد همواره برای مردم برنامه‌های مختلف اجتماعی، مذهبی، فرهنگی و … داشته باشد و مردم هر زمان که بخواهند بتوانند بدان مراجعه کنند.

صادق‌زاده اظهار کرد: گاهی اوقات برپایی مراسمی ساده همراه با توزیع نذری در روزها و مناسبت‌های مختلف مذهبی، زمینه‌ساز جذب نمازگزاران می‌شود. پختن و توزیع مقداری آش و حلیم و غذاهای ساده در میان مردم محله که به صورت نذری و با حضور و مشارکت مردم به ویژه بانوان انجام می‌شود، از جله عوامل جذب مردم به مسجد خواهد بود.   

وی تصریح کرد: امام جماعت در یک مسجد باید به‌گونه‌ای با مردم ارتباط برقرار کند، که محور برنامه‌های محل بوده و از این محوریت برای جذب مردم استفاده کند. گاهی اوقات ارائه مشاوره به خانواده‌ها، رفع نیاز و مشکلات آن‌ها و … همگی موجب می‌شود تا اعتماد مردم به امام جماعت بالاتر رفته و بیشتر در فعالیت‌های مسجد حضور داشته باشند. 

صادق‌زاده با اشاره به شرایط اقتصادی جامعه نیز بیان کرد: امرز متأسفانه شرایط اقتصادی جامعه در وضعیت مناسبی قرار ندارد و برخی از مردم به علت تنگدستی و مشکلات مالی بعضا با معضلاتی همچون زندان و … مواجه می‌شوند. مسجد و امام جماعتی که بتواند مردم را برای رفع نیازهای مردم و آزادی زندانیان غیر عمد و مالی بسیج کند، حتما مسجدی پرشور بوده و نمازگزاران و مسجدی‌های بیشتری خواهد داشت. 
 
وی در ادامه با تأکید بر میزان تأثیرگذاری ائمه جماعت در جذب مردم به مسجد، تصریح کرد: پیشنهاد می‌شود تا در این زمینه دانشکده‌ای ایجاد شود که رسالت آن تربیت ائمه جماعت باشد. ائمه جماعت در این دانشکده نحوه تعامل مفید و تأثیرگذار با مردم را بیاموزند. امام خمینی(ره) زمانی فرمودند که نباید از فانتوم‌ها و سلاح‌های دشمن ترسید، بلکه امروز باید از خلوت شدن مساجد هراس داشت که این فرمایش امام(ره) نشان از جایگاه ویژه مسجد در جامعه دارد.  

انتهای پیام