تجارت ایران و پاکستان؛ لزوم هم اندیشی موثر برای عبور از پیچیدگی‌ها

به گزارش روز جمعه خبرنگار ایرنا، سمینار «روابط ایران و پاکستان؛ چشم انداز تجارت و تقویت ارتباطات» با مشارکت سفارت ایران و به میزبانی اندیشکده مطالعات راهبردی اسلام‌آباد (ISSI) برگزار شد.

کارشناسان شاخص از حوزه‌های دیپلماسی، رسانه، اقتصادی و سیاسی پاکستان و برخی از دیپلمات‌های خارجی در این سمینار حضور یافتند.

رضا امیری مقدم سفیر ایران در پاکستان، محمد مدثر تیپو سفیر پاکستان در تهران، سُهیل محمود رئیس اندیشکده مطالعات راهبردی اسلام‌آباد و خانم رفعت مسعود سفیر سابق پاکستان در تهران از سخنرانان اصلی همایش روابط ایران و پاکستان بودند.

آنان هدفگذاری تجاری ۱۰ میلیارد دلاری و پروژه های کلیدی انرژی را به عنوان گام های مهم در تقویت روابط ایران و پاکستان برجسته کردند.

سخنرانان با اذعان به چالش‌های پیش روی روان سازی تجارت دو کشور ناشی از پیچیدگی‌های اداری، لجستیکی، تحولات منطقه و بین المللی تاکید کردند که تعامل ساختاریافته، تقویت فضای اعتماد و همچنین احترام متقابل، پایه‌ای قوی برای مشارکت انعطاف‌پذیر و پایدار تهران و اسلام‌آباد است.

شخصیت‌های پاکستانی بر تقویت امنیت مرزی، بهبود اعتماد متقابل و پیشبرد پروژه‌هایی مانند اتصال بنادر گوادر – چابهار و مشارکت در طرح کمربند و جاده در راستای گشایش پتانسیل‌های بیشتر تجاری تاکید کردند.

هم افزایی با همسایگان راهبرد اصلی و نقشه راه دولت چهاردهم است
سفیر ایران در پاکستان در سخنرانی خود گفت: تجارت و ارتباطات، دو ستون مهم اقتصاد جهانی و داخلی هستند که بر یکدیگر تاثیر و تاثر بسزایی دارند. حمل و نقل مطمئن و امن، تسهیل کننده تجارت پایدار است، از این رو سرمایه گذاری روی گذرگاه های مواصلاتی در دنیای کنونی ضروری، توجیه پذیر و زود بازده برای سرمایه گذاران این بخش است.

امیری مقدم افزود: در فضای رو به گذار کنونی، جامعه بین المللی با دو مفهوم جدید هم روبرو است؛ جنگ تعرفه ها و جنگ کریدورها، که دقیقا دو ستون اصلی اقتصاد را هدف قرار می دهد. آغاز جنگ تعرفه ها با هدف تاثیر گذاری بر چرخه تامین و ایجاد انقطاع در تعاملات تجاری کشورهای جنوب جهانی، تجارت بین الملل و متعاقبا معیشت صدها میلیون انسان را با تهدید مواجه می کند. از سوی دیگر، جنگ کریدورها، از طریق تعریف محورهای موازی، رقابت های مخرب، تهدید سازی از اقدامات توسعه ای کشورهای صلح طلب، توسل به تروریسم اقتصادی، ناامن سازی و بی ثبات سازی، روایج یافته است و همه این اقدامات با هدف تاثیر بر جنوب جهانی، قطع چرخه تامین و در یک کلام تداوم یکجانبه گرایی است که می تواند موجب اختلال در دستیابی به اهداف توسعه پایدار گردد.

وی تاکید کرد: موقعیت ممتاز جغرافیایی، ایران و پاکستان، نقش برجسته ای در اتصال شبکه گسترده کشورهای آسیایی و اروپایی دارند و از این منظر، توسعه زیرساخت های حمل و نقل و تقویت ارتباطات دو کشور حائز اهمیت است. زیرا زمینه مناسبات کشورهای منطقه را تسهیل می کند. ظرفیت گذرگاهی، تولید انواع کالا و مکمل بودن اقتصاد دو کشور ایران و پاکستان می تواند به چرخه تامین نیازهای دو جانبه و با سایر کشورها را فراهم کند. ایران دروازه ورود به منطقه اورآسیا و قفقاز، و پاکستان دروازه ورود به آسیای جنوبی و جنوب شرقی است. این دو ویژگی، ایران و پاکستان را از هر دو کشور همسایه دیگری متمایز می کند.

سفیر کشورمان ادامه داد: هزار کیلومتر مرز مشترک خشکی و دریایی، بازارچه ها و گذرگاه های مرزی، پیوستگی و چسبندگی متقابل، وجود جاذبه ها و ظرفیت ها، فرصت های گوناگونی را برای توسعه همکاری ها در زمینه مواصلات و تجارت، پیش روی ما قرار داده است. گذرگاه مرزی ریمدان – گبد و پیشین – مند با هدف تسهیل تردد روان و تقویت تجارت دوجانبه فعال شده و افتتاح گذرگاه و بازارچه های مرزی بیشتری هم در دستورکار است. با این حال موانعی بخصوص در بخش هماهنگی های اداری و لجستیکی وجود دارد که باید با هم اندیشی همه ما مرتفع شود.

امیری مقدم افزود: بندر چابهار ایران و بندر گوادر و کراچی در پاکستان از پتانسیل های زیادی برای تقویت ارتباط بین اقتصاد دو کشور و نیز اقتصاد همه کشورهای منطقه برخوردار هستند. نگرانی های راهبردی و ژئوپولیتیک برخی از کشور ها از ظرفیت این بنادر، باعث شده است که با توسل به اطلاعات اشتباه و پروپاگاندا، این دو بندر را به عنوان رقیب یکدیگر معرفی کنند. این در حالی است که بر اساس کلیه شاخص های اقتصادی، زمین شناسی و حتی راهبردی، این دو بندر کاملا در تداوم یکدیگر و مکمل همدیگر هستند.

وی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران از هر طرحی که زمینه همگرایی میان کشورها را تقویت، و پیوندهای صلح و دوستی میان ملت ها را تحکیم نماید و موجب توسعه و شکوفایی اقتصادی منطقه بشود، پشتیبانی می کند. به همین دلیل، کشورم همواره ابتکار یک کمر بند – یک راه و طرح های وابسته به آن در راستای همین سیاست ارزیابی نموده و از آن استقبال کرده و آمادگی خود را برای مشارکت در این طرح ها اعلام نموده است.

سفیر ایران و پاکستان گفت: همکاری‌های دو کشور همسایه، همگام با تعاملات چندجانبه با سایر کشورهای برادر و دوست از جمله چین، ترکیه، عربستان سعودی و سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس، می تواند یک منظومه قدرتمند ژئواکونومیک متشکل از منابع و ذخایر بی بدیل جهان، نیروی کار و منابع انسانی متخصص و فناوری های پیشرفته را برای توسعه پایدار در کل منطقه و تامین و امنیت دسته جمعی، گرد هم بیاورد.

بازارهای ایران و پاکستان نه رقیب بلکه مکمل یکدیگرند
امیری مقدم افزود: تلاش ها برای تقویت خطوط ترانزیتی از جمله قطار اسلام آباد – تهران – استانبول و افزایش همکاری های بندری شامل اتصال بنادر دو کشور، و نیز اقدامات زیر ساختی برای تقویت کریدور شرق به غرب و شمال به جنوب در دست پیگیری است که اهمیت راهبردی و اقتصادی فراوانی برای دو کشور دارد. براساس توافق اعضای سازمان اکو، در حال حاضر، قطار باری اسلام آباد-تهران-استانبول یا همان ITI، فعال است و ظرفیت بزرگی را پیش روی همکاری های ترانزیت و حمل و نقل ایران و پاکستان با استفاده از کریدور شمال به جنوب و غرب به شرق قرار داده است. اتصال راه آهن ایران به هرات در افغانستان در آینده نزدیک و اتصال راه آهن رشت-آستارا، دو اقدام تحول ساز در آینده توسعه گذرگاهی در این منطقه رو به توسعه است.

وی اظهار داشت: حجم دوجانبه روابط تجاری، طی سال های گذشته و بعد از کرونا بهبود نسبی داشته است اما در مقایسه با ظرفیت های دو کشور حجم فعلی روابط تجاری، کمتر از حد انتظار است. در هدف گذاری مقامات عالی دو کشور در زمینه حجم مبادلات تجاری، رقم ۱۰ میلیارد دلار تعیین شده است که باید تلاش های مضاعفی برای دستیابی به این هدف صورت گیرد.

سفیر کشورمان ادامه داد: ماهیت بازار های ایران و پاکستان، مکمل و نه رقیب است. اقتصاد پاکستان مبتنی بر دو صنعت نساجی و کشاورزی است که کاملا با اقتصاد نفتی و نیمه صنعتی ایران متفاوت است و حتی در تولید محصولات کشاورزی نیز رقیب یکدیگر نیستند. پاکستان تولید کننده محصولات کشاورزی همچون ذرت، نیشکر، برنج، میوه های گرمسیری، کنجد و علوفه دامی است. از طرفی متقاضی محصولات نفتی و گازی و ماشین آلات کشاورزی و صنعتی است که ایران در این زمینه تولید کننده است. اگر پاکستان کشور متقاضی انرژی است، ایران سرشار از آن است و اگر ایران نیازمند مدیریت آب است، پاکستان کشوری حاصلخیز و سرشار از محصولات دامی و کشاورزی است. بنابراین، مزیت نسبی و ویژگی ممتاز ایران و پاکستان در زمینه های مختلف و غیر رقابتی، عامل پیوند بازارهای دو کشور است. جمهوری اسلامی ایران و پاکستان به عنوان دو کشور مسلمان و همسایه با مجموع جمعیت بیش از ۳۴۰ میلیون نفر باید برای بهره مندی کامل از ظرفیت های اقتصادی یکدیگر گام های عملی و جدی بردارند. تعامل و هم افزایی با همسایگان راهبرد اصلی نظام جمهوری اسلامی ایران و نقشه راه دولت ما است.

وی گفت: دو کشور توافق داریم که امنیت و اقتصاد دو روی یک سکه هستند. بدون امنیت توسعه پایدار بوجود نخواهد آمد و بدون اقتصاد پویا و کار آفرین امنیت پایدار ایجاد نخواهد شد. همکاری مقامات دو کشور و اجرای توافق های حاصله بین طرفین موجب حل ریشه ای نا امنی های هدایت شده توسط دشمنان دو کشور خواهد شد. با رفع دغدغه های امنیتی طبیعتا، توسعه مواصلات و تجارت دوجانبه نیز محقق خواهد شد.

امیری مقدم تاکید کرد که برخی اقدامات مهم از جمله رفع موانع ناشی از ناهماهنگی ها، تسهیل جابجایی مسافران بخصوص از طریق برقراری و افزایش خطوط پروازی مستقیم، ترمیم و بهسازی محورهای مواصلاتی و گشایش خط کشتیرانی تفریحی، از جمله اقداماتی است که می بایست با هدف تقویت مواصلات، توسعه تجارت و جهش اقتصادی دو کشور، صورت گیرد.