گروه جامعه ایرنا– عید نوروز بیش از سه هزار سال است که در ایران و در برخی دیگر از کشورها جشن گرفته میشود. روایات و داستان های زیادی درباره شروع نوروز وجود دارد. یک روایت می گوید که جمشید پادشاه ایران بر تختی از طلا نشسته تاجی درخشان بر سر گذاشته و وارد منطقه آذربایجان شده است و در لحظه ورود جمشید به این منطقه نور خورشید به تاج او میتابد و سرزمین آریایی از بازتاب نور خورشید روشن میشود و مردم از این اتفاق هیجان زده شدند و این شادی را با شادی و رقص و هلهله بروز دادند؛ به همین دلیل جمشید این روز را که اتفاقا با روز رستاخیز طبیعت یکی بود؛ نوروز نامید.
یک روایت دیگر با کمی تفاوت درباره ارتباط جمشید و نوروز وجود دارد، در این روایت جمشید سوار بر تخت زرین خود است و غولهای پرنده تخت را در آسمان به حرکت در میآورند، وقتی جمشید به منطقه طبرستان (استانهای مازندارن و گلستان امروزی) رسید مردم از دیدن پادشاه و تخت زرینش شروع به شادی و هلهله کردند، جمشید این شادمانی را به فال نیک گرفت و به همین دلیل اسم نوروز را برای این روز انتخاب کرد، به همین دلیل هر سال مردم لحظه ورود جمشید به سرزمین ایران را جشن میگیرند.
با وجود تمام این روایات و داستان ها نوروز به عنوان یکی از مهمترین و قدیمیترین جشنهای ایران، در روز اول فروردین و با آغاز فصل بهار جشن گرفته میشود. این جشن نماد بازگشت به زندگی و تجدید قوا است که رسوم مختلف و زیبایی دارد، یکی از آنها پهن کردن سفره هفت سین به عنوان یک سنت فرهنگی است که معمولاً شامل عناصر خاصی است که نشاندهنده طبیعت، آب، زندگی و جوانی است. سیب، سرکه، سمنو، سبزه، سکه، سنجد و سیر در تمام این سالها زینت بخش سفره هفت سین بودند اما در چند سال گذشته این روند زیبا دستخوش تغییراتی نامیمون شده است.
می بینیم که روزهای پایانی سال که بازار رنگ و بوی عید به خود می گیرد و در گوشه و کنار خیابان ها بساط فروش برپا است؛ اما گونه های جانوری که گاها برخی از آنها در خطر انقراض هستند هم دیده می شود، سمندر لرستانی، مار آبی، لاک پشت آبی و حتی سنبل آبی که گونه گیاهی مهاجمی است مشاهده می شود تا برای تزیین سفره هفت سین از آنها استفاده شود.
این حرکت علاوه بر اینکه فرهنگ زیبای سفره هفت سین را مختل و دچار تغییر می کند بلکه برای محیط زیست و گونه های در خطر انقراض هم خطرناک است، حتی قوانین جهانی برای خرید و فروش گونههای در خطر انقراض وجود دارد؛ در واقع بر اساس کنوانسیونها و قوانین مختلفی مانند CITES (کنوانسیون تجارت بینالمللی گونههای در حال انقراض حیات وحش) ممنوع است، این قوانین تلاش دارند تا از انقراض این گونه ها جلوگیری کنند چون حذف یک گونه میتواند بر دیگر جانداران و محیط زیست تأثیر گذار باشد و حتی بر اکوسیستمها و زنجیرههای غذایی تأثیرات منفی داشته باشد.
بر این اساس سازمان حفاظت محیطزیست هر ساله نسبت به مقابله با این اقدام وارد عمل می شود، شاید تا حدی بتواند مانع از خرید و فروش این گونه ها شود اما مساله مهم مردم هستند که باید از خرید این گونه ها امتناع کنند؛ چون مار یا لاک پشت هیچ جایگاهی در فرهنگ سفره هفت سین ما ایرانیان ندارند حتی ماهی قرمز هم با این فرهنگ مغایرت دارد که متاسفانه خرید و فروش این آبزی هم رواج یافته است در حالیکه تمام این گونه ها در نهایت محکوم به مرگ هستند.
فرمانده یگان حفاظت محیطزیست درباره اقدامات پیشگیرانه سازمان حفاظت محیطزیست برای خرید و فروش گونه های گیاهی مهاجم و جانوری در خطر انقراض به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: بخشنامه برای اقدامات خرید و فروش گونه های حیات وحش برای سفره هفت سین را صادر و به مدیران کل محیط زیست استان ها ابلاغ کردیم.
سرهنگ جمشید محبت خانی افزود: چند سالی است که برای سفره هفت سین گونه هایی از حیات وحش مانند لاک پشت آبی، مارهای آبی و یک گونه گیاهی مهاجم با نام سنبل آبی خرید و فروش می شود حتی گونه در معرض خطر انقراض سمندر لرستانی هم در میان آنها دیده می شود، متاسفانه چون استقبال از طرف مردم زیاد است و پول خوبی هم برای این گونه ها می دهند، یک سری افراد سوجو تشویق شده و انگیزه پیدا می کنند و در ماه پایانی سال نسبت به عرضه این گونه ها ترغیب می شوند.
وی اظهار داشت: با افرادی که این گونه ها را عرضه می کنند به اندازه توان و تعداد گشت های یگان حفاظت برخورد می کنیم، همه ساله هم دستگیری داریم امسال هم با آمادگی بیشتر پیش خواهیم رفت و گشت ها را افزایش می دهیم.
وی تاکید کرد: خرید و فروش گونه های جانوری به خصوص در معرض خطر انقراض و گونه های گیاهی مهاجم جرم است بنابراین وارد کردن این گونه ها قاچاق محسوب می شود و یگان حفاظت محیط زیست با این افراد برخورد جدی خواهد داشت به ویژه از ۱۰ اسفندماه به بعد آمادگی ما افزایش خواهد یافت و گشت های یگان حفاظت با دقت بیشتری انجام می شود، همچنین سامانه ۱۵۴۰ هم فعال است و مردم در صورت مشاهده تخلف به ما اطلاع دهند و برخورد خواهیم کرد.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: فروش سمندر لرستانی، مارهای آبی، لاک پشت آبی و سنبل آبی ممنوع و انجام آن جرم است که برای فرد متخلف پرونده تشکیل و تحویل دستگاه قضایی خواهیم داد، همه ساله این برخوردها را داشتیم امسال هم داریم، هنوز بعضی از مردم دنبال خرید این گونه ها برای سفره های هفت سین خود هستند ابتدا هشدار من برای فروشندگان است که به شدت برخورد خواهد شد و به فکر انجام این کار نباشند چون مداوم رصد خواهیم کرد ضمن اینکه مردم هم رصد می کنند و از طریق سامانه ۱۵۴۰ اطلاع می دهند.
وی افزود: دوم اینکه خواهش من از رسانه ها این است که اطلاع رسانی کنند تا مردم این گونه ها را نخرند اگر واقعا محیط زیست خود را دوست داریم و اگر حقوق حیات وحش برای ما مهم است این گونه ها را خریداری نکنیم چون در نهایت هم محکوم به مرگ هستند.
سرهنگ محبت خانی گفت: از طرف دیگر حتی برای سفره هفت سین به جای سبز کردن جو، گندم و یا عدس از هسته برخی میوه ها استفاده کنیم یا درختچه داشته باشیم، چون در روزهای پایانی سال حجم زیاد گندم و جو برای این کار هدر می رود و در نهایت هم به عنوان پسماند در رودخانه ها و طبیعت رها می شوند که هم موجب آلودگی محیط زیست و هم اسراف می شود.
وی اظهار داشت: موضوع دیگر ماهی قرمز است که چند سالیست در سفره هفت سین ایرانیان برای خود جایی باز کرده است، در حالی که جزو فرهنگ هفت سین ما نیست و چون چند سال است که از این موضوع می گذرد، شاید حذف آن از روی سفره هفت سین کمی دشوار باشد اما مردم باید بپذیرند که ماهی قرمز یک گونه غیر بومی است و با ورود به طبیعت به گونه مهاجم تبدیل می شود بنابراین سعی کنیم همان فرهنگ زیبای سنتی خود را در روند سفره هفت سین و عید نوروز انجام دهیم البته در این سالها برخی نسبت به نخریدن ماهی قرمز اقدام کرده اند اما به کار فرهنگی بیشتری نیاز دارد.
منبع