سوره مائده و معرفی اصل اخلاقی قداست زندگی انسان به جهان

به گزارش ایکنا، جامیو آمائو سالیو، کارشناس آفریقایی‌تبار با حضور در نشست علمی با موضوع «قداست زندگی انسان، درک ممنوعیت قتل ناعادلانه و شدت قتل در اسلام (سوره مائده، آیه 32)» که شب گذشته، ۱۸ اسفند به همت مجتمع بین‌الملل حوزه‌های علمیه در سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن تهران، به زبان انگلیسی برگزار شد؛ به بررسی این موضوع و ممنوعیت قتل ناعادلانه در اسلام پرداخت. 

وی در این نشست، با اشاره به آیه 32 سوره مائده قرآن کریم، تأکید کرد که قتل غیرعادلانه نه تنها در اسلام ممنوع است، بلکه در آموزه‌های قرآن به‌طور خاص به‌عنوان عملی بسیار نادرست و نابخشودنی شناخته می‌شود.

سالیو در ابتدای سخنان خود، ماه رمضان را فرصتی برای تأمل معنوی و عبادت معرفی کرد و یادآور شد که این ماه، ماهی است که قرآن در آن نازل شده و به‌عنوان راهنمایی برای زندگی انسان‌ها و ترسیم‌کننده اصول اخلاقی و اجتماعی عمل می‌کند. 

وی افزود که یکی از موضوعات اساسی قرآن، قداست زندگی انسان است و بر اساس آن، حفظ جان انسان در اسلام اهمیت ویژه‌ای دارد.

وی با اشاره به آیات مختلف قرآن، به‌ویژه آیه 32 سوره مائده، بیان کرد که قرآن هرگونه قتل غیرمجاز را معادل کشتن تمام انسان‌ها می‌داند و نجات یک انسان را به‌عنوان نجات بشریت معرفی می‌کند.

سالیو بر کرامت انسانی و مسئولیت انسان‌ها در قبال حفاظت از زندگی تأکید کرد و افزود که انسان‌ها به‌عنوان جانشینان خدا در زمین، وظیفه اجرای عدالت و جلوگیری از کشتارهای غیرقانونی را دارند.

سالیو در بخش دیگری از سخنان خود، به بررسی نظرات مفسران بزرگ اسلامی در مورد قتل ناعادلانه پرداخت و توضیح داد که آیه 32 سوره مائده نه تنها برای مسلمانان، بلکه برای تمام بشریت یک اصل اخلاقی جهانی به‌حساب می‌آید.

وی همچنین استثنای «مگر برای نفس محترم یا افساد در زمین» را مورد بررسی قرار داد و گفت که در موارد خاص، مانند قصاص یا فساد در زمین، گرفتن جان فرد مجاز است، اما این استثناء تنها در شرایط ویژه و بر اساس مجازات قانونی قابل اجراست. 

جامیو آمائو سالیو در ادامه سخنان خود به نظرات مفسرین بزرگ اسلامی در مورد آیه 32 سوره مائده اشاره کرد و گفت که این آیه به‌عنوان یک اصل اخلاقی جهانی مطرح شده و به‌ویژه در فرهنگ‌های مختلف بشری قابل‌اجرا است.

وی با اشاره به نظرات برخی از مفسرین فریقین، توضیح داد که حفظ جان انسان در قرآن و آموزه‌های اسلامی اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد.

 علامه طباطبایی(ره) و تفسیر المیزان

 سالیو به تفسیر علامه طباطبایی در کتاب «المیزان» اشاره کرد که در آن علامه طباطبایی بیان می‌کند که آیه 32 سوره مائده به‌عنوان یک اصل اخلاقی جهانی به‌دنبال معرفی قداست زندگی انسان است.

وی توضیح داد که این آیه تنها مختص مسلمانان یا بنی‌اسرائیل نیست، بلکه برای همه بشریت است. علامه طباطبایی عبارت «گویا تمام انسان‌ها را کشته است» را استعاره‌ای برای اشاره به عواقب گسترده قتل دانسته و تأکید می‌کند که چنین عملی نظم اجتماعی را مختل کرده و امانت الهی را نقض می‌کند.

قتل از دیدگاه امام خمینی(ره) 

سالیو همچنین به تأکید امام خمینی در آثار و احکام خود بر قداست جان انسان اشاره کرد و گفت که امام خمینی حفظ جان انسان را یک اصل اساسی در اسلام می‌دانست. امام خمینی در کتاب تحریرالوسیله ابعاد حقوقی و اخلاقی قتل را مطرح کرده و مجازات‌هایی مانند قصاص و دیه را برای قتل در نظر می‌گیرند، اما در عین حال بخشش را به‌عنوان یک آرمان اخلاقی بالاتر تشویق می‌کنند.

شیخ طوسی و التبیان فی تفسیر القرآن

وی سپس به تفسیر شیخ طوسی در کتاب «التبیان فی تفسیر القرآن» اشاره کرد که تحلیلی حقوقی و اخلاقی از آیه 32 سوره مائده ارائه می‌دهد. شیخ طوسی این آیه را به‌عنوان تأسیس اصل قصاص می‌داند، اما در عین حال به بخشش و آشتی نیز تشویق می‌کند.

وی همچنین تأکید دارد که این آیه پیام جهانی دارد و برای همه بشریت، فارغ از دین و فرهنگ، قابل‌اجرا است.

طبری

سالیو در ادامه به شرح طبری در کتاب تفسیرش اشاره کرد که در آن آیه 32 سوره مائده را به مجازات گسترش فساد، مانند تروریسم، ربط می‌دهد. طبری معتقد است که این آیه تعادلی میان عدالت و رحمت برقرار می‌کند و در حالی که مجازات قانونی را مجاز می‌داند، به بخشش نیز تشویق می‌کند.

قرطبی

وی همچنین به تفسیر قرطبی در کتاب «الجامع فی احکام القرآن» اشاره کرد که تأکید می‌کند این آیه ابعاد اخلاقی قتل ناعادلانه را برجسته می‌کند. قرطبی حفظ جان انسان‌ها را به‌عنوان مسئولیتی جمعی تأیید کرده و معتقد است که این آیه انواع کشتار ناعادلانه، از جمله قتل‌های تشریفاتی و خرافی، را محکوم می‌کند.

ابن کثیر

 سالیو در نهایت به شرح ابن کثیر در کتاب تفسیری خود اشاره کرد که آیه 32 سوره مائده را نه تنها برای مسلمانان بلکه برای تمام بشریت می‌داند. ابن کثیر این آیه را به‌عنوان استعاره‌ای برای عواقب گسترده قتل دانسته و تأکید می‌کند که چنین عملی نظم اجتماعی را بر هم می‌زند و قوانین الهی را نقض می‌کند.

انتهای پیام