به گزارش ایکنا از قزوین، حجتالاسلام والمسلمین عباس پسندیده، رئیس پژوهشکده اخلاق و روانشناسی اسلامی، ۳۰ اسفندماه در وبینار قرآن، دعا و روانشناسی معنوی که به همت دپارتمان درمان معنوی مرکز طلیعه سلامت و مرکز دانشبنیان گسترش و آزمایش روانشناسی معنوی جانبزرگی برگزار شد، گفت: محور قانون پنجم چشایی ایمان مشکلات و سختیهای زندگی ما انسانهاست، سختی و گرفتاریها واقعیتهای اجتناب ناپذیر هستند و شما کاری نمیتوانید بکنید، حتی در دنیای مادی ماتریالیستها بسیار سعی کردند زندگی را بدون سختی و مشکلات طراحی کنند اما نتیجه گرفتند مشکلات زندگی انسانها قابل حذف نیستند.
وی افزود: سختی در زندگی انسان دو اثر دارند، اثر اول این است که فشارهای روانی را برای ما ایجاد میکنند ثانیاً به تبع این فشار روانی ما تصور نادرست از خداوند متعال پیدا میکنیم؛ تصور نادرست از خداوند متعال به این معناست که نگاه بد نسبت به رفتارها یا افعال خداوند متعال خواهیم داشت به این معنا که خدا را در این زمینه مقصر میدانیم که خداوند آسیب به ما وارد میکند و زندگی ما را با سختی مواجه کرده است حتی در برخی مواقع ممکن است خداوند را ظالم بدانیم.
پسندیده گفت: فشارهای روانی با دو اثری که دارند بر چشایی معنوی اثر میگذراند یعنی هرچقدر فشار روانی بیشتر و تحمل ناپذیرتر باشد اختلال در آن ایجاد میشود؛ هر چقدر که ذهن ما نسبت به خداوند متعال، آلودهتر و آغشته به سوءگمانها شود روی چشایی معنوی انسان اثرگذار است.
وی ادامه داد: در گام اول فکر میکنیم چشایی مربوط به زبانی است که با آن طعمها را میچشیم اما شما تصور کنید در چشایی مادی وقتی تحت فشار قرار دارید و استرس بسیار زیادی را تحمل میکنید طعم غذاها نیز برای شما عوض میشود و مانند قبل اثرگذاری ندارد و این موضوع یک نکته بسیار مهم است، بنابراین فشارها بر چشایی معنوی اثر میگذارد.
رئیس پژوهشکده اخلاق و روانشناسی اسلامی گفت: گمانها از طریق ذهن ماست، تصوری که ما از خداوند متعال پیدا میکنیم وقتی آلوده و ادراک خدا در ذهن به چالش کشیده شود بر چشایی اثر خواهد گذاشت فلذا مسئله سختی و گرفتاریها بر طعم ایمان اثر منفی میگذارد؛ بنابراین از طریق فشار و استرس زیادی که به ما وارد میشود نمیتوانیم طعم ایمان را بچشیم و دومین مورد از طریق فکر و ذهن است بنابراین در این موضوع تابآوری نقش مهمی دارد.
وی ادامه داد: حتماً سختیها وجود دارد و واکنش معقول در این میان تابآوری است یعنی اگر انسانها بتوانند قدرت صبر و تحمل خود را افزایش دهند سختیهای اجتناب ناپذیر وجود خواهند داشت اما پیامدهای آن از بین خواهد رفت یا به عبارت دیگر سرنوشت محتوم مشکلات و گرفتاریها چه از بُعد اقتصادی و چه از بعد اجتماعی یا تهدید، جنگ و ناامنی، از دست دادن خداوند نیست بلکه سختیها فقط یک چالش هستند.
بیشتر بخوانید:
پسندیده بیان کرد: فشار بر بخشهای دیگر اثر دارد و نمیگذارد چشایی درست عمل کند، به طور مثال اگر غذای خوشمزهای در دهانتان باشد و به یک باره آهن داغ روی بدنتان بگذارد پوستتان در حال آسیب دیدن است اما دیگر یادتان میرود چه چیزی میخوردید و این یعنی اثرگذاری رنج؛ رنج بر روی طعم ایمان اثر میگذارد و اگر این رنج را بتوانیم تحملپذیر کنیم طعم ایمان را خواهیم چشید بنابراین تابآوری منجر به سلامت چشایی خواهد شد اما اگر بیتابی کنیم اختلال در چشایی ما ایجاد خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: امام صادق(ع) میفرماید انسانها طعم حقیقت ایمان را نمیچشند تا اینکه سه ویژگی در آنها باشد، یک دین را به صورت عمیق بفهمند، چراکه فهم نادرست از دین باعث میشود چشایی ما از خداوند متعال تحت تأثیر قرار گیرد؛ دوم صبر بر مصائب است، مصیبت غیرقابل اجتناب است اما آن چیزی که در دستان من و شماست صبر و تحمل است؛ در روایتی گفته شده وقتی مقدر میشود انسانها بلایی ببیند صبر و بلا به سوی انسان مسابقه میدهند بنابراین میگویند قبل از آنکه بلا بیاید صبر آن رسیده است و این کار خداوند متعال است.
رئیس پژوهشکده اخلاق و روانشناسی اسلامی اظهار کرد: نکته دیگر موازنه بین صبر و مصیبت است یعنی گفته شده است خداوند متعال به میزان آن مشکل قدرت تحمل آن را هم به انسان میدهد البته گاهی ما انسانها رفتارهایی داریم که این موازنه به هم میخورد و دچار مشکل میشویم.
وی تصریح کرد: به اندازه مصیبت خداوند صبرش را خواهد داد اما گاه ما انسان فاجعهسازی میکنیم و مشکلات را عجیب و غریب میبینیم، اگر از تحمل اعطا شده استفاده نکنیم آنجاست که چشایی ما از کار میافتد و نمیتوانیم از ارتباط با خدا لذت ببریم چراکه برای مشکل پیش آمده شکایت کردهایم.
اختلال سیستم روانی در پی شکایت انسان از خدا
پسندیده گفت: شکایت کردن به خداوند اشکال ندارد اما شکایت از خداوند که اتفاق بیفتد سیستم روانی ما نمیتواند طعم ایمان را بچشد چون تحمل از بین رفته است، ما در گرفتاریها خداوند را متهم میکنیم و به همین دلیل بخشی از نماز ما تسبیح خداوند متعال است، تسبیح یعنی تصورات اشتباه را دور بریزیم.
وی ادامه داد: تصورات اشتباهی که ما به خاطر مشکلات و سختیها از خدا داریم مانع از این میشود که لذت ایمان و طعم ایمان را بچشیم؛ صبر روان ما را از فشار واقعیت آزاد میکند و ثانیاً فکر ما از توهمات آن مسئله آزاد میشود.
رئیس پژوهشکده اخلاق و روانشناسی اسلامی خاطرنشان کرد: عامل ششم تقدیر معیشت یا به تعبیر دیگر معیشت سامان یافته است، معیشت یعنی همان زندگی که در دنیا انجام میدهیم، بیشتر زندگی ما در این دنیا معیشت ماست و آن معیشتی که من و شما تجربه میکنیم بر روی حال ما اثر گذار است، معیشت ما اگر بد باشد حال ما را بد میکند و اگر خوب باشد حال ما را خوب میکند.
وی افزود: معیشت تجربه شده یا کیفیت معیشت ما بر روی چشایی معنوی اثر میگذارد، زندگی و تمامی ابعاد وجودمی ما نظام یافته است و همه امور بر دیگر موارد اثر میگذارد؛ مدل زندگی کردن ما اگر مناسب نباشد بر روی چشایی معنوی ما اثر میگذارد و اینجاست که راز برخی از لذت نبردن از ایمان روشن میشود.
پسندیده افزود: مدل معیشت ما بسیار اثرگذار است خوب و بعد معیشت ما متأثر از سبک معیشت ماست در حقیقت معیشت نقش آفرینی ماست اینکه قوانین دنیا چه باشد یا فلسفه دنیا چیست را ما وضع نکردهایم اما من و شما مدل زندگی را طرحریزی میکنیم اینکه چگونه معیشت خود را تنظیم کنیم نقش بسیار مهمی در چشایی معنوی دارد.
وی بیان کرد: در صحنه عمل زندگی یعنی معیشت تو ایمانی یا شیطانی است، ایمان در زندگی هاست ما چگونه زندگیهای خودمان را تنظیم میکنیم؟ زندگی ما اگر ایمانی و خدایی نباشد آیا میتوان انتظار داشت انسانها طعم ایمان را بچشند؟ این یک تناقض و پارادوکس است.
رئیس پژوهشکده اخلاق و روانشناسی اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: امام صادق(ع) در این باره میفرمایند در معاش حسابگری داشته باشید و طبق مدل خداوند معیشت خود را تنظیم کنید؛ شما باید به اندازهای که خداوند متعال روزی در اختیارتان میگذارد خرج را مدیریت کنید، تقدیر معیشت به این معنی است که بین دخل و خرج تعادل داشته باشید؛ پیامبر اکرم(ص) میفرمایند مؤمن از خداوند متعال ادب نیکویی را اخذ کرده است، وقتی که خداوند روزی زیاد به او داد زندگی را توسعه میدهد و اگر خداوند روزی او را کاهش داد او هم میزان مصرف را کاهش میدهد.
انتهای پیام
منبع