نسیم رویش پایگاه خبری جمعیت رویش های انقلاب اسلامیشاید این مطالب برایتان مفید باشد
وقف، در لغت به معنای توقف و حبس و در اصطلاح فقهی از عقود اسلامی به معنای حبس کردن مال و جاری کردن منفعت یا ثمره آن برای استفاده عموم مردم، بدون دریافت عوض است. وقف یکی از برترین مصادیق احسان و نیکوکاری است که در سامان‌دهی زندگی فردی و اجتماعی، نقش فراوانی دارد.
در همین خصوص خبرنگار ایکنای خراسان با حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌محمد شاهد، رئیس اداره پذیرش وقف حوزه علمیه خراسان گفت‌وگویی انجام داده است که در ادامه می‌خوانیم:
ایکناـ وقف در اسلام چه جایگاهی دارد؟
وقف در اسلام جایگاهی والا دارد و یکی از بهترین روش‌های باقی گذاشتن اثری ماندگار و ذخیره‌ای برای آخرت محسوب می‌شود. از آنجا که انسان نمی‌تواند اموال خود را با خود به جهان دیگر ببرد، وقف فرصتی است تا بخشی از دارایی خود را در مسیر خیر قرار دهد و گنجی همیشگی برای سرای آخرت فراهم کند.
وقف نوعی صدقه جاریه است که آثار و برکات آن هم در دنیا و هم در آخرت برای واقف باقی می‌ماند و می‌تواند در زمینه‌های مختلفی مانند تأمین نیازهای محرومان، ترویج علم و دانش، ساخت مراکز درمانی و دینی، و توسعه زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد.
ایکناـ تفاوت وقف با صدقه و زکات در چیست؟
وقف، صدقه و زکات هر سه از مصادیق انفاق در اسلام هستند، اما تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. زکات یک واجب شرعی است که بر دارایی‌های خاصی تعلق می‌گیرد و باید در میان گروه‌های مشخصی از نیازمندان توزیع شود. صدقه کمک مالی یا غیرمالی به افراد نیازمند است که معمولاً به‌صورت آنی مصرف می‌شود. اما وقف، برخلاف زکات و صدقه که مصرف‌شدنی هستند، یک دارایی پایدار است که اصل آن حفظ شده و منافع آن به‌طور مداوم در راه خیر استفاده می‌شود.
برای اینکه یک وقف شرعاً و قانوناً معتبر باشد، واقف باید مالک قانونی مال باشد و حق تصرف کامل در آن را داشته باشد. همچنین باید عاقل و بالغ بوده و توانایی تصمیم‌گیری آگاهانه داشته باشد. نیت واقف باید خالصانه و در جهت خیر باشد، همچنین وقف باید دائمی و غیرقابل بازپس‌گیری باشد. علاوه بر این، واقف باید مشخص کند که درآمد حاصل از آن، به چه کسانی و برای چه هدفی اختصاص داده شود.
ایکناـ نقش ناظر و متولی در وقف چیست؟
وقف برای حفظ و اجرای صحیح نیاز به مدیریت و نظارت دارد. متولی وقف فرد یا نهادی است که از سوی واقف مسئول اداره و اجرای نیت او می‌شود و وظیفه دارد اموال موقوفه را حفظ کرده و از منافع آن در مسیر تعیین‌شده بهره‌برداری کند. در کنار متولی، ناظر وقف قرار دارد که وظیفه نظارت بر عملکرد متولی را بر عهده دارد تا اطمینان حاصل شود که وقف مطابق نیت واقف اداره می‌شود. در صورتی که متولی از وظایف خود کوتاهی کند، ناظر باید تذکر داده و در موارد ضروری اقدام قانونی انجام دهد.
ایکناـ وقف چه تأثیری در توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور دارد؟
وقف در طول تاریخ اسلام یکی از ارکان توسعه اجتماعی و اقتصادی بوده است. بسیاری از مدارس، بیمارستان‌ها، مساجد و مراکز خیریه از محل وقف تأسیس شده‌اند و همچنان از برکات آن بهره‌مند هستند. این سنت نقش مهمی در حمایت از اقشار ضعیف جامعه، تقویت زیرساخت‌های آموزشی، ایجاد اشتغال و کاهش فشار اقتصادی بر دولت‌ها دارد. املاک وقفی که به‌صورت صحیح مدیریت شوند، می‌توانند فرصت‌های شغلی زیادی ایجاد کنند و به توسعه پایدار جوامع کمک کنند.
ایکناـ نقش دولت‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد در توسعه وقف چگونه است؟
گسترش فرهنگ وقف نیازمند حمایت‌های دولتی و مشارکت سازمان‌های مردم‌نهاد است. دولت‌ها با ایجاد قوانین مناسب می‌توانند از موقوفات در برابر تصرف غیرقانونی یا سوء‌استفاده محافظت کنند و روند مدیریت آن را شفاف‌سازی کنند. تقدیر از واقفین، اطلاع‌رسانی درباره اهمیت وقف و ارائه مشوق‌های مالیاتی از جمله اقداماتی است که می‌تواند باعث گسترش این فرهنگ در جامعه شود.
انتهای پیام
منبع
