بی‌اعتمادی به آمریکا، فراگیرترین واقعیت مذاکرات وین

افزایش رفت‌وآمد هیات‌ها و برگزاری جلسات پی‌درپی در هتل کوبورگ که مذاکرات رفع تحریم‌ها جریان دارد در کنار نشست‌های دو و چندجانبه روسای هیات‌ها و کارشناسان گروه ۱+۴، اتحادیه اروپا و آمریکا در هتل ماریوت، این روزها به هیجانات توافق در وین دامن زده است. چند روزی هم هست که برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام لقلقه زبان خبرنگاران خارجی شده و با انتشار پیام‌های توئیتری به فضای موجود هیجان تزریق می‌کنند.

درحالی که گفت‌وگوها به تعبیر قریب به اتفاق هیات‌های مذاکره کننده به مراحل نهایی رسیده و دستیابی به توافق نهایی به تصمیم‌گیری ایالات متحده در مورد موضوعات باقی‌مانده گره خورده است، به نظر می‌رسد که تحرکات رسانه‌ای بخشی از کارزار فشار غرب برای وادار کردن ایران به انصراف از مطالبات منطقی خود و پذیرش توافق مد نظر آن هاست.

اما واقعیت این است که رفتار مبتنی بر شوک، شتاب زدگی‌ها، بازی تکراری با متن و عدم نمایش اراده جدی غربی‌ها برای حصول توافقی خوب و قابل اتکاء از جمله عوامل است که باعث تطویل غیرضروری مذاکرات شده است. ایالات متحده همچنان به تهدیدآمیز جلوه دادن برنامه هسته‌ای ایران و برجسته‌سازی مفهوم ابداعی و فرضی «زمان گریز» که منشاء آن به ادعای رژیم صهیونیستی بر می‌گردد اصرار دارد و این مساله به یکی از موانع دستیابی به توافق وین تبدیل شده است.

نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی پنج ماه پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام در تکمیل پازل ایران ستیزی دولت پوپولیستی دونالد ترامپ، در یک شوی تبلیغاتی مضحک تصویری از یک قالیشویی در منطقه تورقوزآباد تهران نشان داد و مدعی شد این محل انبار سلاح ها و کلاهک های اتمی ایران است.

اقدامی که همان موقع با بی اعتنایی مجامع بین‌المللی و حتی انتقاد برخی احزاب رژیم صهیونیستی مواجه شد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم بارها عدم انحراف برنامه هسته‌ای ایران و انطباق آن با قوانین بین‌المللی را تأیید کرده است.

اینک که مذاکرات به گردنه تصمیمات سیاسی ایالات متحده به عنوان طرف نقض کننده برجام رسیده، تحرکات جریانات تندرو در آمریکا و تل‌آویو بشدت افزایش یافته است.

نفتالی بنت نخست وزیر رژیم صهیونیستی هفته پیش در تماس تلفنی، از جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا خواسته است به توافق هسته ای با ایران بازنگردد. وی در تداوم هراس ها از پیشرفت های برنامه صلح آمیز ایران در چارچوب برجام و بدون اشاره به زرادخانه هسته ای خود ادعا کرد که بدون توافق، لزوما برنامه هسته ای ایران تشدید نخواهد شد. بنت گفته که مزیت های مالی تهران از یک توافق جدید به مراتب بیشتر از منافع منع اشاعه خواهد بود.

این در حالیست که نفوذ گسترده لابی رژیم صهیونیستی در آمریکا موسوم به «ایپک» و تحریک اعضای کنگره به ویژه عناصر تندرو علیه مذاکرات وین، سبب شده تا «جو بایدن» که امید چندانی به پیروزی  مجدد حزب دمکرات در انتخابات آتی آمریکا ندارد، اراده و تمایل چندانی برای خرج کردن از سرمایه سیاسی خود به نفع برجام نشان ندهد.

این سازمان صهیونیستی دیشب در توئیتی پیرامون مذاکرات وین نوشت:‌ ما به جای طولانی‌تر و قوی‌تر کردن توافق، در حال مذاکره برای کوتاه‌تر و ضعیف‌تر (توافق با ایران) هستیم و در عین حال حامی اصلی تروریسم در جهان را با کاهش تحریم‌ها میلیاردها (دلار) غنی می‌کنیم.

«ایپک» در ادامه این پیام جهت دار و مغرضانه آورده است: کنگره باید نظارت دقیقی انجام دهد تا مردم آمریکا عواقب واقعی هر توافقی را درک کنند.

با در نظر گرفتن این وضعیت، جمهوری اسلامی ایران که با اراده قاطع و رویکردی عقلانی برای دست‌یابی به توافقی پایدار و قابل اتکاء در مذاکرات وین مشارکت دارد حاضر به عقب‌نشینی از خطوط قرمز خود در حوزه رفع تحریم‌ها، راستی آزمایی و اخذ تضامین نیست.

سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه دیروز در نشست خبری اظهار داشت: ایالات متحده قابل اعتماد نیست و برای همین باید تضمین‌های عینی اخذ شود که دوباره حقوق و روابط بین‌الملل مورد سخره دولت ایالات متحده قرار نگیرد.

وی با بیان اینکه همه تحریم‌ها باید مطابق برجام مرتفع شود، تصریح کرد: فرقی نمی کند که تحریم‌ها دارای چه عنوانی هستند و با برچسب ساختگی اعمال شدند همه تحریم‌هایی که با تعهدات آمریکا در برجام و قعطنامه ۲۲۳۱ ناهمخوان هستند باید به صورت یکجا برداشته شوند.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان گفت: تهران تصمیمات سیاسی خود را سال‌ها پیش گرفته و در برجام باقی مانده است. ما منتظر این هستیم که پاسخ ابتکارات و پیشنهادات ایران را بگیریم.  خطیب‌زاده افزود: هر چقدر اراده آمریکایی‌ها و تروئیکای اروپایی بالا برود فاصله ما تا رسیدن به توافق کاهش خواهد یافت.

از نگاه کارشناسان هم ایالات متحده با سابقه خروج یکجانبه از برجام و اقدامات غیرقانونی این کشور در اعمال تحریم‌های غیرانسانی قابل اعتماد نیست.

یک دیپلمات باز نشسته اروپایی که خواست نامش فاش نشود به ایرنا گفت: در حالی که من تمایل ایران برای به دست آوردن تضمینی مبنی بر عدم خروج مجدد ایالات متحده از برجام را درک می کنم و با آن همدردی می کنم، اما نگران هستم که چنین تضمینی امکان پذیر نباشد. حتی اگر مذاکره‌کنندگان ایالات متحده با قطعنامه فصل هفتم شورای امنیت سازمان ملل متحد موافقت کنند و مطابقت کامل با برجام را بپذیرند، این مانع از تصمیم رئیس‌جمهوری مانند دونالد ترامپ به نادیده گرفتن قطعنامه‌های شورای امنیت و خروج مجدد از برجام نخواهد شد.

وی افزود: سیاستمداران و مقامات آمریکایی، اتخاذ یک نگرش گزینشی نسبت به قطعنامه های سازمان ملل را آسان می دانند، همانطور که اسرائیل تأثیر زیادی بر تصمیم ایالات متحده برای خروج از برجام در سال ۲۰۱۸ داشت.

بر همین اساس، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان نیز دیروز در گفت‌وگو با جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده ارشد مذاکرات برجام، با اشاره به ارائه ابتکارات واقع بینانه هیات مذاکره کننده ایران در وین، تاکید کرد که ضروریست در هرگونه پیشنهادی، حقوق و مطالبات مشروع جمهوری اسلامی ایران لحاظ گردد.