افزایش کارآمدی نظام‌های حکمرانی با توسعه مشاغل خانگی

مسلم خانی، مشاور و مدرس کسب و کارهای دانش‌بنیان در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه در حوزه کارآفرینی به‌ویژه کارآفرینی خانگی با فقر نظریه روبه‌رو هستیم، گفت: لازم است نسبت به آنچه که در دنیا در این زمینه روی داده متمرکز شد و توان بیشتری برای مطالعه صرف کرد و از سوی دیگر از آزمودن راه‌‎های ناموفق حذر شود و راه‌هایی که دیگر کشورها از طریق آن به موفقیت رسیده‌اند مورد آزمون قرار گیرد.

وی با تأکید بر لزوم خلق ثروت در کشور افزود: خلق ثروت و آفرینش ثروت یکی از بزرگترین معروف‌هایی است که در شرایط کنونی می‌تواند انجام بشود و لذا ضروری است زیرساخت‌های خلق ثروت در جامعه مهیا شود. ما در زمره کشورهایی به شمار می‌رویم که می‌توان در آن ثروتمندتر زندگی کرد، یعنی باید از منابع و امکانات در اختیار بهتر استفاده کرد و در نهایت از یک جامعه ثروتمند بهره برد.

ضرروت ثروت‌آفرینی در کشور

کارشناس حوزه کارآفرینی و مشاغل دانش‌بنیان با اشاره به آمارهای موجود در زمینه فقر گفت: مطابق آمارهای مرکز آمار ایران و مرکز پژوهش‌های مجلس حدود 37 میلیون نفر از افراد جامعه از حداقل‌های منزل به سختی برخوردارند و به نوعی با موضوع فقر دست به گریبان هستند و نشان می‌دهد موضوع ثروت‌آفرینی و خلق ثروت باید به صورت ویژه در دستورکار قرار گیرد.

خانی به روش‌های مختلف ثروت‌آفرینی در کشور اشاره کرد و در این رابطه ادامه داد: یکی از این روش‌ها موضوع کارآفرینی در منزل یا کارآفرینی خانگی است، البته بخش بزرگی از ثروت را می‌توان از طریق رشد اقتصادی، به جریان انداختن فعالیت‌های بزرگ اقتصادی، استفاده بهینه از بنگاه‌های کسب و کار بزرگ، متوسط و کوچک پیگیری کرد. در این میان موضوع کارآفرینی در منزل می‌تواند برای گروه‌هایی از جامعه به‌ویژه 37 میلیون نفری که به آن اشاره کردم بستری برای خلق ثروت فراهم آورد. به باور من می‌توان اشتغال خانگی و کارآفرینی خانگی را دریچه و پنجره‌ای به سمت ثروتمند شدن جامعه پنداشت.  

وی با بیان اینکه مشاغل خانگی از پیشینه بسیار زیادی در کشور برخوردارند، بیان کرد: قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی که در سال 1389 به تصویب رسید اصرار داشت و اصرار دارد بر اینکه مشاغل خانگی ساماندهی شود و کارآفرینان خانگی بتوانند منسجم‌تر، نهادینه‌تر و ضابطه‌مندتر فعالیت کنند. پس اصل قانون بر ساماندهی، سازماندهی، نظام‌‎مندسازی، مدیریت و راهبری کسب و کارهای خانگی است.

روش‌های توسعه کسب و کار خانگی

کارشناس حوزه کارآفرینی با بیان اینکه در دنیا برای توسعه مشاغل خانگی و رشد تولید ثروت از این طریق، 6 روش مطرح شده است، گفت: یکی از این روش‌ها نظام کارمزدیِ کارفرمایی- کارگری است که در ایران کمتر به آن پرداخته شده و هدف از این روش آن است، کارآفرما از بیرون محصولاتی را به کارگران خانگی سفارش می‌دهد و افراد از درون منزل و براساس سنجه‌ها و معیارها، کاری را که کارفرما اعلام کرده انجام می‌دهند و در نهایت دستمزد دریافت می‌کنند. در اینجا نظام رابطه کارفرمایی-کارگری کاملاً برقرار است و همه مقررات مرتبط با قانون کار، تأمین اجتماعی و بیمه بیکاری شامل اینها شده و قاعدتاً باید از مزایای سه قانون مذکور به اضافه قانون مشاغل خانگی برخوردار باشند ولی در ایران کمتر به این موضوع پرداخته شده است. یکی از ویژگی‌های مهم نظام کارمزدیِ کارفرمایی- کارگری جلوگیری از استثمار نیروی کاری است که در منزل فعالیت دارد.

خانی روش یا مدل دوم برای توسعه مشاغل خانگی را فعالیت مشترک گروه‌های مشاغل خانگی عنوان و تأکید کرد: در اینجا تعدادی از شاغلان خانگی در فعالیت‌های همگن یا مکمل در حال فعالیت هستند و نهایتاً یک محصول را به صورت مشترک به بازار عرضه می‌کنند و این روش در دنیا پیشینه فراوان دارد. به عنوان نمونه در هند از اینها به عنوان تعاونی‌های کارآفرینی خانگی تعریف می‌شود و اعضای این تعاونی‌ها که در مشاغل خانگی فعالیت دارند براساس یک مدل تجاری و عملیاتی دست به تولید محصول و خلق ثروت می‌زنند. ضروری است در ایران، کارآفرینان و صاحبان مشاغل خانگی در قالب انجمن‌ها و تعاونی‌ها منسجم‌تر و نظام‌مندتر شوند.

خانی مدل سوم را مدل اشتغال خانگی مستقل عنوان کرد و در این رابطه گفت: در این مدل فرد به صورت مستقل شغلی را در منزل راه‌اندازی کرده و از مرحله ایده تا مرحله کالا یا خدمت نهایی را فرد مستقیماً عهده‌دار است.

وی مدل اشتغال از راه دور و قرار دادن منزل به عنوان محل کسب و کار را به عنوان مدل چهارم در راستای توسعه مشاغل خانگی عنوان کرد که باید در کنار سه مدل یادشده مورد اهمیت و دقت قرار گیرد.

این کارشناس کارآفرینی مدل پنجم در راستای توسعه مشاغل خانگی را مربوط به تخصیص و توسعه کانس‌های کار یا کارگاهی دانست و در این رابطه گفت: طبق این مدل می‌توان فضای مشاغل خانگی و ابزارهای مختص آن را توسعه داد و از سوی دیگر به واسطه این مدل مسائل مربوط به بهداشت و ایمنی کار رعایت خواهند شد.

خانی، مشاغل خانگی دیجیتال را ششمین مدل توسعه مشاغل خانگی عنوان و اظهار کرد: کسانی هستند که با استفاده از امکانات منزل، اشتغال خانگی پلتفرمی را ایجاد کرده و سپس خلق ثروت می‌کند.

نظام‌مند کردن مشاغل خانگی

 وی ادامه داد: با وجود اینکه 12 سال از تصویب قانون ساماندهی مشاغل خانگی گذشته، هنوز وارد موضوعات بنیادی، پایه‌ای و اساسی نشده‌ایم و این اشکال جای گله‌‎مندی دارد. صرفاً انرژی و توانمان را برروی ایجاد تعدادی مشاغل خانگی صرف کرده‌ایم و از ساماندهی مشاغل خانگی غفلت شده است. نفس ایجاد مشاغل خانگی خوب است اما باید به صورت راهبردی ساماندهی شوند.

این کارشناس حوزه کارآفرینی بیان کرد: وقتی از کارآفرینی خانگی سخن گفته می‌شود، می‌توان این اعتقاد را داشت کارآفرینی خانگی راهی برای افزایش کارآمدی نظام‌های حکمرانی محسوب می‌شود، لذا کارآفرینی خانگی راهی برای توانمند کردن جامعه و بهسازی نظام‌های حکمرانی است.

گفت‌وگو از سعید امینی

انتهای پیام