به گزارش خبرنگار ایکنا، سومین نشست نقد و بررسی کتابهای دورههای گذشته جایزه ادبی قلم زرین، امروز دوشنبه، هجدهم اردیبهشت در سالن کنفرانس کتابخانه مرکزی پارک شهر تهران برگزار و دو مجموعه شعر «مرتد» اثر مهدی جهاندار و «همان گندم اول» سروده عباس باقری، با حضور حمید هنرجو شاعر، نویسنده و پژوهشگر فرهنگی و دبیر بیست و یکمین جشنواره قلم زرین، محمود اکرامیفر، شاعر، منتقد و پژوهشگر ادبی، علی داوودی، شاعر و منتقد ادبی نقد و بررسی شد.
علی داوودی در این نشست و در مقدمه نقد و بررسی کتاب «همان گندم اول» سروده عباس باقری، اقدام جشنواره قلم زرین به نقد کتابهای برگزیده دورههای پیشین این جشنواره را فکر و حرکت خوب و مثبتی خواند و گفت: شاعر کتاب «همان گندم اول» به گواهی شناسنامه کتاب، متولد 1334 و تقریباً در آستانه 70 سالگی است، بنابراین صحبت کردن از کتاب کسی که 20 سال از من بزرگتر است، کار سختی است.
وی با اشاره به اینکه عمده شعرهای این کتاب در سال 1399 سروده شده، متعلق به 65 سالگی شاعر است و جزو تجربههای جوانی شاعر نیست، اضافه کرد: در کارنامه باقری که کارنامه پرباری هم هست، عموماً شعرهای نو و مشخصاً سپید را میبینیم. این شاعر تجربههای مختلف در ادوار مختلف داشته و این کتاب هم یکی از تجربههای خوب اوست.
داوودی بیان کرد: باقری در شعر سپید بهویژه در بحث زبان عموماً متاثر از شعرهای دهه 40، 50 و60 و جریان معروف به شعر سپید شاملویی است که در این کتاب هم نشانههایی از این تجربههای او دیده میشود.
وی، زبان محکم و مستحکم و در عین حال ساده و پویا را از دیگر ویژگیهای شعر باقری خواند و گفت: علیرغم تجربههایی که این شاعر در دهههای مختلف داشته، اما کتاب «همان گندم اول» او کتاب دیگری است و یک عباس باقری دیگری در این کتاب میبینیم. درواقع یک تجربه خاص حاصل یک سال شاعری او است.
این شاعر و منتقد ادبی در بخش دیگر صحبتهای خود گفت: همیشه در مواجهه با یک کتاب این سؤال برای من مطرح است که صرف نظر از قالبها، برانگیزاننده شاعر چیست؟ یعنی اندیشهای که دست یافته و حرفهایی که پیدا کرده، کدام است یا فضای جدیدی از زندگی و تجربه که باعث سرودن شعر میشود.
داوودی ادامه داد: در شعر سپید مشخصاً رهایی در قالب یکی از بزرگترین بهانهها برای متفاوت حرف زدن است و شاعر میتواند با صمیمیت و آزادی عمل شعر بگوید. شعر سپید جریان شناختهشدهای در شعر است و باقری در کتاب «همان گندم اول» به خوبی از ظرفیت شعر سپید استفاده کرده است.
وی با تأکید بر اینکه در همه اشعار باقری نوعی سادگی دیده میشود، تصریح کرد: شعرهای او در کتاب «همان گندم اول» در مقایسه با شعرهای دیگر او تفاوت زبانی دارد و سادهتر شده است. همچنین مفهوم خیالهای خاص باقری هم در اشعار این کتاب دیده میشود.
داوودی بومیگرایی را از دیگر ویژگیهای شعر باقری در کتاب «همان گندم اول» برشمرد و افزود: میتوان منطقه زیستی شاعر و مفاهیم خاص آن منطقه را در اشعار او دید. در این کتاب اشعار ساده، صریح و بدون استعاره دیده میشود. از ویژگیهای دیگر این کتاب، این است کتاب در دستهبندی شعر گفتار ـ که از جریانهای متفاوت و قدرتمند شعر سپید است ـ قرار میگیرد.
این شاعر و منتقد ادبی ضمن ارائه توضیحاتی درباره جریان شعر گفتار، عنوان کرد: این دسته از شعر سپید که در نوع خودش جریان کاملی است، در دهه 60 توسط سید علی صالحی معرفی شد. ادعا و هدف اصلی این جریان هم دوری از استبداد زبان شاعرانه و حرکت به سمت زبان مردمی و به عبارت دیگر استفاده از همه ظرفیتهای زبانی برای انتقال معنا است.
داوودی با اشاره به اینکه تنوع واژگان در این دسته اشعار زیاد است، افزود: در این شعرها یک فضای مینیاتوری و تزئینی پدید میآید که میخواهد همه چیز را با هم داشته باشد. چنین ویژگیهایی را میتوان در اشعار باقری در کتاب «همان گندم اول» هم دید. شاعر در این کتاب منعکسکننده زیباییها است و خیلی کم نکات تلخ در آن میبینیم.
وی گفت: شاعر در کتاب «همان گندم اول» از کنایات، ضربالمثلها، سوگند، دشمن و تهدید، آنچه که متعارف زندگی و زبان روزمره است را استفاده کرده و شعر را بسیار به اینکه مردم عادی هم بفهمند، نزدیک میکند. اما به لحاظ فنی شعرها آنچنان بر ساخت استوار نیست و میتوان به آن اضافه کرد.
داوودی، «همان گندم اول» را کتاب عاشقانههای عباس باقری خواند و عنوان کرد: شاعر این رویکرد و نمونه از شعر سپید را مناسب عاشقانهسرایی دیده است و به نظرم انتخاب خوبی هم کرده است. البته وامداری و تأثیر بیش از حد باقری که در 65 سالگی سراغ این تجربه نو رفته است، از یک نفر دیگر پسندیده نیست، زیرا بعضاً به تعمد گواهی میدهد که متأثر از سید علی صالحی است.
وی در پایان گفت: علی رغم همه اینها «همان گندم اول» کتاب خوب و خواندنی است. عباس باقری شاعری است که شعر امروز و جهان را میخواند و با مفاهیم آشنا است. لذا باز هم اینکه شاعری در 65 سالگی سمت یک تجربه جدید میرود، بسیار ارزشمند، مغتنم و قابل توجه است.
انتهای پیام
منبع