می‌خواهیم تا ۱۴۰۵ قطب رشته‌های تخصصی دریا باشیم

در ادامه این یادداشت که به قلم احسان کامرانی رئیس دانشگاه آزاد استان هرمزگان منتشر شده است، می‌خوانیم: اقتصاد دریا یکی از مباحث بسیار مهم اقتصادی است که خود شامل زیرمجموعه‌های بسیاری مانند، گردشگری دریایی است. گردشگری دریایی به تنهایی مباحث زیادی را در خود جای داده که از آن می‌توان به درآمدزایی بالای این صنعت اشاره کرد. بر همین اساس مزیت منطقه‌ای نسبی بیشتر واحدهای استان هرمزگان بر پایه اقتصاد دریامحور استوار است؛ برای مثال با هر گردشگری که به هر منطقه‌ای سفر می‌کند، ۵ شغل ایجاد شده و حضور گردشگر در هر منطقه، باعث رونق اقتصادی بسیار خواهد شد. صنعت گردشگری نسبت به صنایع دیگر، زیرساخت‌های کمتری را نیاز دارد و بیشتر براساس اکوسیستم منطقه هدف طرح‌ریزی می‌شود. نمونه دیگر از اقتصاد دریایی، حمل‌ونقل دریایی است.

استان هرمزگان در حمل مسافر و بار، رتبه یک کشوری را با دو بندر شهید رجایی و باهنر به خود اختصاص داده است. امنیت غذایی نیز می‌تواند در حوزه اقتصاد دریایی اهمیت ویژه‌ای داشته باشد. در این خصوص صنعت شیلات با تکثیر و پرورش میگو و ماهی فرصتی را در استان هرمزگان به وجود آورده که این فرصت را نمی‌توان در استان‌های دیگر دید. تولید انرژی برق از طریق موج دریا و جذر و مد نیز می‌تواند به‌عنوان زیرمجموعه اقتصاد دریایی باشد. همچنین ورزش‌های دریایی، خدمات دریایی، گمرکات و تجارت دریایی را نیز می‌توان به‌عنوان مزیت منطقه‌ای استان هرمزگان نام برد.

به غیر از مزیت‌های دریایی می‌توان به تولید محصولات کشاورزی خارج از فصل در استان هرمزگان نیز اشاره کرد. برای مثال در فصل‌های سرد سال محصول گوجه فرنگی در بسیاری از شهرها و استان‌های کشور به علت برودت هوا تولید نمی‌شود. اما همین محصول به دلیل آب و هوای خاص منطقه، در استان هرمزگان کشت و تولید می‌شود.

اگر دانشگاه آزاد اسلامی استان هرمزگان در حوزه درآمدهای غیرشهریه‌ای عملکرد درست و مناسبی داشته باشد و فعالیت خود را در زمینه‌های پژوهشی و فناوری بیشتر کند، می‌تواند در اجرای سند تحول در سال ۱۴۰۵ قطب رشته‌های تخصصی دریا و دریانوردی در کشور باشد.

 البته هر واحد استان مناسب با شرایط منطقه‌ای که دارد فعالیت‌های متفاوتی را انجام می‌دهد. برای مثال در واحد حاجی‌آباد که منطقه کشاورزی به حساب می‌آید و مزارع تولید خرمای تیارم که به ثبت جهانی نیز رسیده و به‌نوعی محصول تجاری برای همین منطقه به حساب می‌آید ۱۰ هکتار مزرعه را برای کاشت این محصول در واحد دانشگاهی حاجی‌آباد درنظر گرفته‌ایم و درحال تولید این محصول هستیم. واحد منطقه رودان برای تولید برق هیبریدی تلاش می‌کند. همچنین واحد بندر لنگه نیز در تولید میگو توان خود را به کار گرفته است. واحد قشم در مبحث تجارت و گمرکات، به‌طور ویژه به فعالیت مشغول است و واحد میناب مشغول به پرورش میوه‌های گرمسیری مانند انبه است. بنابراین با توجه به توانایی‌های هر منطقه اهداف دانشگاه را پیش می‌بریم.

سرای نوآوری علوم و فنون دریایی با تاکید بر امنیت غذایی در استان هرمزگان وجود دارد که متناسب با همان اقتصاد توسعه‌ای استان تعریف شده است. مراکز رشد و فناوری نیز توانسته‌اند عملکرد خوبی در زمینه جلبک و تکثیر و پرورش میگو داشته باشند. از دیگر فعالیت‌های مراکز رشد می‌توان به تولید سوخت‌های شناورها اشاره کرد. همان‌طور که می‌دانید درحال حاضر سوخت مصرفی شناورها از منابع فسیلی مانند بنزین و گازوئیل تامین می‌شود. دانشگاه آزاد اسلامی در مراکز رشد استان در تلاش است تا سوخت این وسایل را هیبریدی کرده تا انرژی خورشیدی در کنار انرژی‌های فسیلی به‌طور همزمان در این وسایل استفاده شوند.

از دیگر مزیت‌های استان هرمزگان، فعالیت‌های صنایع مختلف در این استان است. برای مثال این استان در صنعت فولاد رتبه سوم را در سطح کشور از آن خود کرده و در سال‌های آینده به رتبه یک نیز خواهد رسید. همچنین وجود دو پالایشگاه نفت ستاره و بندرعباس که ازجمله پالایشگاه‌های بزرگ کشور و حتی خاورمیانه محسوب می‌شوند و صنعت کشتیرانی موقعیت خوبی را به لحاظ مزیت منطقه‌ای به استان داده است.

دانشگاه آزاد اسلامی استان هرمزگان در طرح آمایش سرزمینی جزء دانشگاه‌های پیشرو بوده و عملکرد بسیار خوبی داشته است. به تعبیری عدالت آموزشی را می‌توان حرکت در جهت آمایش سرزمینی نیز معنا کرد. بنابراین تعریف، آمایش آموزش عالی را هماهنگ با آمایش سرزمینی که در استان انجام شده بود، طراحی کردیم. بدین معنا، رشته‌هایی را که با شرایط استان هرمزگان هماهنگ و متناسب بودنند را در واحدهای سطح استان تدریس کردیم. برای مثال در شرق استان هرمزگان و سواحل مکران که در آینده نزدیک پالاشگاه و پایانه‌های نفتی خواهند داشت رشته‌های متناسب با این ویژگی را تاسیس کرده‌ایم. این مثال را در صنایع دیگر مانند فولاد، آلومینیوم، متالورژی و مواد هم می‌شود نام برد.

از حیث فرهنگی نیز دانشگاه آزاد اسلامی در استان هرمزگان و به‌طور ویژه شهر بندرعباس به نوعی مرکز فرهنگی شهر شده است. به این معنا که همه فعالیت‌های فرهنگی که در سطح شهر انجام می‌شود با محوریت دانشگاه آزاد اسلامی انجام می‌گیرد. آن هم به دلیل زیرساخت مناسبی است که دانشگاه از آن برخوردار است.

یکی از ویژگی‌های مثبت دانشگاه آزاد اسلامی در استان هرمزگان، معماری و فضای فیزیکی این دانشگاه است. به‌طور حتم فضای فیزیکی دانشگاه بندر عباس جزء سه دانشگاه برتر کشور محسوب می‌شود. این فضا براساس معماری ایرانی اسلامی هماهنگ با معماری و اقلیم منطقه بنا شده و رشته‌های متناسب با اقلیم استان هرمزگان را دارد. افرادی که بخواهند در رشته‌هایی هماهنگ با اکوسیستم منطقه ادامه تحصیل دهند، به راحتی می‌توانند در واحدهای این استان تحصیل کنند. همچنین رشته مواد و متالورژی تنها در دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس تدریس می‌شود.

دانشگاه از چهار رکن محیط فیزیکی، اساتید، کارکنان و دانشجو تشکیل شده است و محیط فیزیکی در مقایسه با نیروی انسانی از اهمیت کمتری برخوردار است. در نتیجه نیاز بیشتری است تا روی نیروی انسانی کار شود تا به یک دانشگاه سرآمد برسیم. درصدد هستیم تا با توجه به آمایش سرزمینی و رشته‌ها و تخصص‌های مناسب برای هر استان و هم‌راستا با تمرکز برعملکرد بهتر بخش نیروی انسانی به سمت سندتحول حرکت کنیم.

دانشگاه آزاد اسلامی در سال‌های اخیر تلاش کرده تا نقش اجتماعی خود را قوی‌تر و پررنگ‌تر از قبل ایفا کند. از این رو سال گذشته در شهرستان بشاگرد، برای رفع محرومیت ساختمان آموزشی احداث کرده است. امید است در آخر امسال یا اوایل سال آینده ساخت این مکان تمام و دانشگاه آزاد اسلامی توانسته باشد قدمی کوچک برای رفع محرومیت این شهرستان بردارد تا بتواند وظیفه اجتماعی خودش را در قبال مردم و شهرستان‌های کم‌برخوردار برداشته باشد.