ساخت سد مارون۲ در بالادست تالاب شادگان بازنگری شود

به گزارش ایرنا محمدجواد اشرفی شامگاه دوشنبه در کارگروه گرد و غبار خوزستان با حضور معاون اجرایی رییس جمهور در سالن جلسات استانداری، با بیان اینکه خوزستان تحت تاثیر کانون‌های داخلی و خارجی گرد و غبار است، اظهار داشت: در خوزستان ۲ میلیون هکتار مساحت غبارخیزی با شدت‌های مختلف وجود دارد و ۶ درصد از کانون‌های داخلی گرد و غبار کشور در این استان قرار دارد.

وی ۲ کانون اصلی گرد و غبارهای داخلی در خوزستان را تالاب‌ها عنوان کرد و افزود: در سال‌های گذشته به دلیل کاهش حقابه و کاهش بارندگی این تالاب‌ها به کانون گرد و غبار تبدیل شدند.

اشرفی اضافه کرد: در صورتی که حقابه تالاب‌ها تامین نشود، باید میلیاردها تومان برای اقدامات مقابله با گرد و غبار هزینه کرد، به طور نمونه در خوزستان ۸۰۰ میلیارد تومان برای ۲۵ هزار هکتار نهال‌کاری خرج شد، در حالیکه آبگیری هور شریفیه (بخشی از تالاب شادگان) در سیل سال ۹۸ بدون هیچ هزینه‌ای تاثیر زیادی در کاهش ریزگردها داشت.

وی ادامه داد: بر اساس قانون اولویت حقابه محیط زیست در رده دوم، بعد از تامین آب شرب و قبل از سهم کشاورزی و صنعت است اما اکنون مشاهده می‌کنیم که تامین حقابه تالاب‌ها در مرحله آخر است.

اشرفی اظهار داشت: در خوزستان پنج تالاب بزرگ وجود دارد که تالاب‌های شادگان با بیش از ۴۰۰ هزار هکتار و هورالعظیم با ۱۲۰ هزار هکتار دارای ابعاد جهانی  هستند.

وی تامین حقابه تالاب‌ها را یکی از راهبردهای مقابله با گرد و غبار دانست و گفت: اثر تالاب‌ها بر کاهش گرد و غبار، صرفنظر از تاثیر آنها بر اشتغال‌زایی و سایر مزایا و خدمات است.

اشرفی افزود: مطالعات حقابه تالاب‌ها انجام و ابلاغ شده که بر اساس آن سه طرح برای تامین حقابه تالاب‌های شادگان و هورالعظیم تعریف شده بود، بدین ترتیب ۱.۴ میلیارد مترمکعب برای تالاب شادگان و ۱.۵ میلیارد مترمکعب برای هورالعظیم حقابه تعیین شده که به طور متوسط ۵۰ مترمکعب برثانیه ورود آب است.

وی اضافه کرد: وزارت نیرو موافقت کرده بود در فصل زمستان حداقل ۷۰ مترمکعب برثانیه آب به تالاب شادگان بدهد، این در حالی است که در حال حاضر کمتر از ۱۵ مترمکعب برثانیه (با احتساب زهاب‌های کشاورزی و شیلات) آب وارد این تالاب می‌شود.

به گفته وی، منبع اصلی تغذیه تالاب شادگان رودخانه جراحی است که در حال حاضر کمتر از سه مترمکعب برثانیه از این رودخانه وارد این تالاب می‌شود.

اشرفی همچنین خواستار بازنگری در ساخت سد مارون۲ در استان کهگیلویه و بویر احمد شد و گفت: در کمیته ارزیابی محیط زیستی این سد که در بالادست تالاب بین المللی شادگان قرار دارد، تاکید کردیم که ساخت این سد تبعات منفی محیط زیستی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی در خوزستان به دنبال خواهد داشت.

کانال شکست خورده

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان در ادامه اظهار داشت: با توجه به اثرات گرد و غبار در سال‌های اخیر از اعتباراتی که در سال ۹۶ برای مقابله با این پدیده در کشور مصوب شده، ۴۷ درصد به خوزستان تخصیص یافته است.

وی افزود: در راستای این مصوبات تاکنون ۲۵ هزار هکتار نهال‌کاری و بوته‌کاری و ۱۲۰ هزار هکتار مدیریت رواناب، مدیریت قرق و چرا در کانون‌های ریزگرد انجام شده است.

اشرفی با مقایسه کیفیت هوا در سال‌های گذشته گفت: در سال ۹۵ ، ۱۳۱ روز پاک و قابل قبول ، ۲ روز بسیار ناسالم و ۱۴ روز خطرناک داشتیم؛ در سال ۹۶، ۲۳۵ روز پاک و قابل قبول، هفت روز بسیار ناسالم و ۱۵ روز خطرناک؛ در سال ۹۷، ۲۴۲ روز پاک و قابل قبول، ۲ روز بسیار ناسالم و هشت روز خطرناک؛ در سال ۹۸، ۳۱۹ روز پاک و قابل قبول، یک روز بسیار ناسالم و روز خطرناک نداشتیم؛ همچنین در سال ۹۹، ۳۰۸ روز پاک و قابل قبول، ۲ روز بسیار ناسالم و هیچ روزی شرایط خطرناک نبوده است.

وی گفت: در سال جاری نیز (تا ۱۵ اسفند) ۲۵۱ روز پاک و قابل قبول، چهار روز بسیار ناسالم و سه روز خطرناک اتفاق افتاده است که این آمارها تاثیر بسیار مهم بارندگی را در سال‌های ۹۷ و ۹۸ و ۹۹ نشان می‌دهد، علاوه بر این حاکیست که امسال شدت گرد و غبارها دوباره روبه افزایش است.

اشرفی با اشاره به میزان مواجهه با روزهای گرد و غباری افزود: در سال ۹۵تعداد ۳۴ روز گرد و غباری با ماندگاری ۳۸۳ ساعت اتفاق افتاده و در سال ۹۶، میزان ماندگاری گرد و غبار ۶۶۳ ساعت با غلظت بیش از ۱۰ هزار میکروگرم برمترمکعب که دستگاه‌های سنجش قابلیت اندازه گیری نداشتند.

وی اضافه کرد: در سال ۹۹، پنج روز گرد و غباری با ۴۹ ساعت ماندگاری و غلظت ۶۹۰ میکروگرم برمترمکعب و در سال جاری که روند افزایشی را نشان می‌دهد ۱۳ روز گرد و غباری با ماندگاری ۲۷۳ ساعت و با غلظت هفت هزار میکروگرم برمترمکعب رخ داده است.

وی در ادامه با اشاره به ساخت کانال آبرسانی به عرصه‌های نهالکاری موسوم به کانال پورشریفی، گفت: این کانال با ۶۰ کیلومتر طول و ۱۲ مترمکعب برثانیه ظرفیت آبرسانی ساخته شده اما در واقع یک طرح شکست خورده است و هیچ آبی در آن وجود ندارد و تامین آب این عرصه‌ها از کانال ممکن نیست.

بر اساس این گزارش، رییس جمهور به مرتضوی معاون اجرایی خود برای پیگیری وضعیت ریزگردها در سفر به خوزستان دستور ویژه صادر کرده است.

این نشست در پی گرد و غبار شدید که از جمعه گذشته تاکنون، سراسر خوزستان و برخی استان‌های کشور را فراگرفته برگزار شد.

عملیات مهار کانون‌های ریزگرد به دستور رییس جمهوری، بعد از طوفان‌های شدید گرد و خاک در بهمن ماه سال ۱۳۹۵ و وارد شدن خسارت های بسیار به خوزستان به دلیل قطع همزمان برق و آب و تلفن، آغاز شد.

اولویت این طرح کانون شماره ۴ در شرق و جنوب شرق اهواز بوده که ۱۱۲ هزار هکتار وسعت دارد.

از زمان آغاز این طرح ۲۵ هزار هکتار نهالکاری و ۱۱۲ هزار هکتار مراقبت و قرق عرصه‌ها انجام شده است.