چهارشنبه سوری؛ تبدیل آیینی سنتی به صنعتی

آه از این چهارشنبه سوری، کاش اصلا نبود و…. این ها جملاتی از مادر یک خانواده است که پسرش همین چند روز اخیر در برخورد با مواد محترقه چشم خود را از دست داد.

چهارشنبه‌سوری یکی از آیین و جشن‌های کهن ایرانی و به طور کل شرقی است که از غروب آخرین سه‌شنبه اسفند هرسال تا پاسی از شب و ورود به روز چهارشنبه برگزار می‌شود و برافروختن و پریدن از روی آتش مشخصه اصلی این جشن است.

این جشن نخستین جشن از مجموعه جشن‌ها و مناسبت‌های نوروزی محسوب می شود که با برافروختن آتش و برخی رفتارهای نمادین دیگر به‌صورت جمعی در فضای باز برگزار می‌شود اما در سال های اخیر این آیین کهن ایرانیان از حالت یک جشن خارج شده و با ورود انواع مواد محترقه و آتش زا، هر ساله تعدادی از هموطنان در حوادث ناشی از آن دچار نقص عضو می شوند و برخی نیز جان خود را از دست می دهند.

نتوانستیم این جشن را به نسل جوان منتقل کنیم

استاد دانشگاه و کارشناس حوزه فرهنگی در این باره به خبرنگار ایرنا می گوید: ما در سال های اخیر نتوانستیم این جشن را به نسل جوان منتقل کنیم، برگزاری این جشن اصول و آدابی دارد اما در این زمینه غفلت کردیم و باعث شدیم برخی افراد با سوء استفاده مسیر این جشن کهن را عوض کنند.

محمدرضا حقیقی افزود: هم اکنون پیش از هر زمانی احتیاج به اجرای ویژه برنامه های سنتی و فرهنگی ایران اصیل در کشور داریم و امسال که در ایام شعبانیه هستیم بهترین فرصت است که این آیین چهارشنبه سوری را در بوستان ها و اماکن تاریخی کشور برای نسل جوان معرفی کنیم.

وی ادامه داد: امروز وقتی از برخی جوانان می پرسم قاشق زنی چیست؟ واقعا نمی دانند و با خنده می گویند یعنی ترقه بازی !

این کارشناس مسائل فرهنگی خاطرنشان کرد: شیوع ویروس کرونا و برخی مسائل دیگر موجب شد که ما با آیین های سنتی و اجتماعی کشور فاصله بگیریم و این یک زنگ خطر در حوزه فرهنگی است، کار فرهنگی اصلا هزینه بر نیست و واقعا یک سرمایه گذاری بزرگ اجتماعی برای کشور محسوب می شود که تمامی نهادها از جمله شهرداری ها، انجمن های مردمی و سایر دستگاه های دولتی در این مسیر باید به تکالیف و وظایف خود عمل کنند.

حوادث چهارشنبه سوری در پایتخت کاهشی است

مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران نیز در این باره به خبرنگار ایرنا می گوید: چند سالی است که حوادث چهارشنبه سوری در پایتخت کاهشی است و به نظر می آید که اجرای برنامه های آموزشی در زمینه پیشگیری از حوادث چهارشنبه سوری که در رسانه ها پخش شده جواب داده است.

مهدی داوری افزود: در سال‌های گذشته از ماه ها قبل صدای انفجار مواد محترقه در پایتخت شنیده می شد اما حالا این صداها بشدت کاهش یافته است.

وی خاطرنشان کرد: در این زمینه خانواده ها نقش بسیار پررنگ و تعیین کننده ای دارند و در این ایام حتما باید رفت و آمد فرزندانشان را تحت کنترل قرار دهند.

مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران یادآور شد: در خصوص حوادث چهارشنبه سوری امسال حوادث بزرگی نداشتیم اما در چند حوادث چهار نفر از افراد به علت درست کردن مواد منفجره از ناحیه چشم و صورت دچار مصدومیت شدند.

وی با بیان اینکه آتش نشانان در این ایام همواره در کنار مردم بوده اند، افزود: به شهروندان توصیه می کنیم این آیین کهن را با همان سنت های قدیمی اجرا کنند و والدین به فرزندان خود این سنت ها را آموزش دهند.

تبدیل آیین سنتی به آیین صنعتی

سرپرست مرکز اورژانس تهران در آستانه برگزاری مراسم چهارشنبه سوری به خبرنگار ایرنا می گوید: واقعا این آیین سنتی به آیینی صنعتی تبدیل شده و به نظر می آید که نسل جوان هنوز با اصول و آداب این جشن آشنا نیستند و مراسم چهارشنبه سوری را با مواد محترقه خطرناک و پرسر و صدا می شناسند.

یحیی صالح طبری افزود: تکنسین های اورژانس در آستانه برگزاری این مراسم در آماده باش کامل هستند و تیم های مختلفی در اماکن پرازدحام و شلوغ شهر مستقر خواهند شد.

وی ادامه داد: حوادث مربوط به چهارشنبه سوری روز گذشته افزایشی بود و دو حادثه در حوالی پارک تسحیلات تهران و همچنین بومهن داشتیم که در این حوادث سه نفر دچار مصدومیت شدند.

سرپرست مرکز اورژانس تهران تاکیدکرد: در آستانه شب عید قرار داریم و به دلیل برگزاری غلط این مراسم بسیاری از خانواده ها در این شرایط سخت کرونایی گرفتار درمان خانواده ها و حتی برخی عزادار می شوند به همین منظور از تمامی شهروندان و هموطنان می‌خواهم که به دور از مواد محترقه این آیین کهن را با اجرای مراسمات سنتی ایرانی برگزار کنند.

به گزارش ایرنا، مشخصه اصلی چهارشنبه‌سوری، برافروختن آتش و پریدن از روی آن در آخرین چهارشنبه سال خورشیدی است و ضرورت دارد خانواده ها این مراسم را بدون مواد محترقه برگزار کنند تا شاهد اتفاقات ناگوار نباشیم.