درباره ۱۵ خرداد اتفاق ادبی چشمگیری نیفتاده است

قادر طراوت‌پور در گفت‌وگو با خبرنگار کتاب ایرنا، درباره اشعاری که درباره قیام ۱۵ خرداد سروده شده است، گفت: گاهی شعرهای واکنشی از کیفیت بالایی برخوردار نیستند و محصول واکنش هیجانی شاعر است که نشان دهنده خشم، نفرت یا تاییدی از موضوع است.

شاعر متخلص به «عقیق» با اشاره به شعر امام خمینی(ره) درباره قیام ۱۵ خرداد، ادامه داد: امام خمینی(ره) درباره قیام مهم ۱۵ خرداد شعر تاریخی سروده است:

از غم دوست در این میکده فریاد کشم/ دادرس نیست که در هجر رخش داد کشم

داد و بیداد که در محفل ما، رندی نیست/ که برش شکوه برَم،‌ داد ز بیداد کشم

شادی‌ام داد، غمم داد و جفا داد و وفا/ با صفا منّت آن را که به من داد کشم

عاشقم، عاشق روی تو، نه چیز دگری/ بار هجران و وصالت به دل شاد کشم

در غمت ای گل وحشی من، ای خسرو من/ جور مجنون ببرم، تیشه فرهاد کشم

مُردم از زندگی بی‌تو که با من هستی/ طرفه سرّی‌ست که باید برِ استاد کشم

سال‌ها می‌گذرد، حادثه‌ها می‌آید/ انتظار فرج از نیمۀ ‌خرداد کشم

(امام خمینی (ره)، ۱۳۶۷)

طراوت‌پور درباره شعر امام خمینی (ره) برای قیام ۱۵ خرداد توضیح داد: این شعری است که قیام ۱۵ خرداد را به ظهور منجی عالم امام زمان تشبیه می‌کند، اما با وجود این شعر بسیار خوب و غزل ماندگار، بعد از آن درباره حادثه ۱۵ خرداد اتفاق ادبی چشمگیری نیفتاد.

شاعر برگزیده کنگره بین‌المللی شعر فجر درباره چرایی کمبود آثار با کیفیت در حوزه قیام ۱۵ خرداد بیان کرد: باید کسی پای کار می‌آمد یا جریان فرهنگی، نهاد یا مجموعه فرهنگی و ادبی این مسئولیت را بر عهده می‌گرفت و در راستای تبیین نهضت ۱۵ خرداد کاری می‌کرد، در حالی که اتفاق مهمی از سال ۴۲ تا کنون در راستای تبیین این موضوع نیفتاده است. حتی به اندازه قیام مسجد گوهرشاد هم به این مساله توجه نشده است.

نویسنده کتاب «کوه زاد» افزود: کسی متولی این موضوع نشده، دست‌اندرکاران فرهنگی ما به ریشه انقلاب توجه کافی نکردند، جای بسیار گلایه دارد که چرا دست‌اندرکاران فرهنگی به مهم‌ترین روز آغاز انقلاب اسلامی که ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ است بی‌توجهی کردند.

قیام پانزده خرداد، نهضتی خودجوش و مردمی در تهران، قم و برخی از شهرهای دیگر در اعتراض به دستگیری امام خمینی در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ بود. زمینه‌های‌ سیاسی‌ و اجتماعی‌ و دینی‌ این‌ قیام‌ به‌ دهه ۱۳۳۰ ش‌ و اقدامات‌ تحریک‌آمیز نظام‌ حاکم‌ بازمی‌گردد، اما مهمترین حادثه که منجر به شروع قیام شد، سخنرانی امام خمینی در مدرسه فیضیه قم و پخش خبر آن در کشور بود. امام خمینی در این سخنرانی به‌شدت و به‌صراحت به شاه و اسرائیل حمله کرد، به‌دنبال این سخنرانی، امام خمینی در سحرگاه ۱۵ خرداد در منزل خود در قم دستگیر و به تهران منتقل شد و مردم همان روز در قم و تهران و دیگر شهرها به خیابان‌ها ریختند و قیام پانزده خرداد شکل گرفت.

تظاهرات در قم، تهران و ورامین به مقابله حکومت انجامید و تعدادی از مردم کشته و مجروح شدند، درباره تعداد شهدای این قیام نظر واحدی وجود ندارد؛ در اسناد ساواک تعداد شهدا صدها تن ثبت شده است. آیت‌الله خمینی، به‌دلیل کشته شدن جمعی از مردم، این‌روز را برای همیشه عزای عمومی اعلام کرد.

قیام پانزده خرداد نقطه عطفی در مبارزات ملت ایران در برابر حکومت پهلوی بود که استمرار یاد و خاطره آن به قیام سراسری ۱۳۵۷ و پیروزی انقلاب اسلامی انجامید.