شهید جمهور؛ سرمشق رؤسای جمهور

چند هفته پیش چه کسی می‌توانست فکرش را هم کند که این روزها کشور در کش و قوس آمادگی برای انتخابات ریاست جمهوری باشد. آن سانحه تلخ و ناگوار که منجر به از دست دادن «شهیدان پرواز اردیبهشت» شد، کشور را در بهتی بزرگ و «مصیبتی سنگین» فرو برد و ناگزیر از برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری کرد تا جانشین شهید رئیسی از سوی مردم تعیین شود.

ملت در تشییع «رئیسی عزیز» و همراهانش سنگ تمام گذاشت و با حضور پرشور و میلیونی خود «در مقابل این حادثه‌ تلخ حماسه آفرید.» زن و مرد و پیر و جوان در گوشه گوشه کشور نشان دادند که قدرشناس زحمات خالصانه مسئولین کشورند و به فرموده رهبر انقلاب: «مردم قدردان خدمتگزاران خودشان هستند؛ این را مسئولین ما بدانند، توجّه کنند. مسئولین خیال نکنند که اگر خدمتی کردند، این از یاد مردم خواهد رفت؛ نه، مردم می‌شناسند، میفهمند، قدردانند؛ این مشوّق خدمت است.»۱۴۰۳/۰۳/۱۴

انتخابات باشکوه؛ تکمیل حماسه بدرقه شهیدان
انتخابات پرشور ۸ تیر مکمل حماسه بدرقه «شهیدان پرواز اردیبهشت» است. همانقدر که حضور در حماسه تشییع، دارای پیام‌های معنادار و متعدد برای دوستان و بدخواهان جمهوری اسلامی و ملت ایران بود، رقم زدن حماسه‌ای دیگر پای صندوق‌های رای نیز واجد پیام‌هایی بسیار مهم و اثرگذار است. «انتخاباتی که پیش روی ما است، کار بزرگی است؛ این انتخابات یک پدیده‌ی پُردستاورد است؛ این انتخابات که در پیش روی ما است اگر ان‌شاءالله با خوبی و شُکوه و عظمت برگزار بشود، یک دستاورد بزرگ برای ملّت ایران است. [اینکه] بعد از این حادثه‌ی تلخ، مردم جمع بشوند با آراء بالا مسئول بعدی را انتخاب بکنند، انعکاس این در دنیا انعکاس فوق‌العاده‌ای است؛ لذا این انتخابات بسیار مهم است. این حماسه‌ی انتخابات، مکمّل حماسه‌ی بدرقه‌ی شهیدان است؛ این کار مکمّل کاری است که قبلاً در بدرقه‌ی شهیدان کردید.»۱۴۰۳/۰۳/۱۴

انتخاب بهینه با ملاک و معیارهای دقیق
به موازات برگزاری انتخابات باشکوه و باعظمت، سپردن سکان اجرایی کشور به دست فردی شایسته نیز بسیار مهم و قابل تامل است. مردم در هشتم تیر، سرنوشت دولت که عهده‌دار بسیاری از امور اساسی کشور است را به منتخب خود می‌سپارند. انتخابی که بر بسیاری از وجوه کشور اثر می‌گذارد و از جهات مختلف مهم و حیاتی است. انتخاب درست و هوشمندانه، نیاز به شاخص دارد. رهبر انقلاب اسلامی در دوره‌های مختلف، درباره شاخص‌های اصلی منتخبان شایسته سخن گفته‌اند که همچنان قابل رجوع و استفاده هستند. ایشان در سخنرانی اخیرشان هم در دو فراز به این موضوع مهم پرداختند.

رهبر انقلاب در سخنرانی ۱۴ خرداد امسال در حرم مطهر حضرت امام خمینی، در بخشی از بیانتشان به ویژگی‌های اخلاقی و مدیریتی شهید رئیسی پرداخته و بیش از ده صفت و ویژگی برجسته درباره ایشان ذکر کردند؛ «در باب خود رئیس‌جمهور عزیزمان ــ که رحمت خدا بر او باد ــ همه اعتراف کردند که مرد کار بود، مرد عمل بود، مرد خدمت بود، مرد صفا و صداقت بود؛ این را همه اعتراف کردند. شب و روز نمی‌شناخت. در خدمتگزاری به کشور، یک نصاب تازه‌ای را به وجود آورد. ما قبلاً هم شخصیّت‌های خدمتگزار داشته‌ایم، امّا نه در این حد، نه با این حجم، نه با این کیفیّت، نه با این صداقت، نه با این پُرکاری و شب و روز نشناختن؛ یک نصاب جدیدی را آقای رئیسی (رحمة الله علیه) در باب خدمتگزاری به ملّت ایجاد کرد. در مسائل خارجی، از فرصتها به بهترین وجهی استفاده کرد. این‌همه تحرّک خارجی و سفر خارجی آثار ارزشمند و بابرکتی برای کشور داشت، هم برای امروز کشور، هم برای فردای کشور. ایران را در چشم رجال سیاسی دنیا بزرگ‌تر و برجسته‌تر کرد. انقلاب اسلامی را، ملّت ایران را، در بیانات خود و در اظهارات خارجی خود، درست تعریف کرد و شناساند؛ لذا رجال سیاسی‌ای که امروز درباره‌ی او حرف میزنند، از او به عنوان یک چهره‌ی برجسته حرف میزنند؛ این برای ما که سالهای متمادی با مسائل خارجی سروکار داشتیم، چیز جدید و باارزشی است. سبک مدیریّت او در بین همکاران خودش یک سبک ویژه‌ای بود، با صمیمیّت همراه بود؛ با همکارانش، با وزرا، با مدیران دولتی با صفا و صمیمیّت رفتار میکرد. برای مردم، کرامت قائل بود، عزّت قائل بود؛ به مردم، به جوانها برای اظهار نظر میدان میداد؛ حرمت مردم را نگه میداشت. به جوانها اعتماد میکرد، جوانها را تکریم میکرد. به کسانی که به خود او بدی کرده بودند، با کرامت برخورد میکرد؛ به کسانی که حتّی به او اهانت کرده بودند، پاسخ تند، پاسخ زشت، پاسخ عصبی نمیداد. متقابلاً در مرزبندی با دشمنان انقلاب صراحت داشت؛ در مورد کسانی که با انقلاب بد بودند، مخالف بودند، دشمن بودند، دوپهلو صحبت نمیکرد؛ صریح صحبت میکرد، مرزبندیِ صریح داشت؛ به لبخند دشمن اعتماد نمیکرد.»۱۴۰۳/۰۳/۱۴

او سرمشق و الگو بود
برشمردن این ویژگی‌ها اگر چه یک جنبه قدردانی و بزرگداشت نسبت به رئیس جمهور فقید داشت اما به نظر می‌رسد جنبه مهم تر آن ارائه الگویی برای مردم در انتخابات پیش رو بود. چرا که بلافاصله پس از بیان این ویژگی‌ها، آنها را درس و سرمشق معرفی کردند. «اینها ارزش است، اینها درس است؛ هر کدام از اینها برای سیاستمداران ما، برای رؤسای جمهور آینده‌ی ما، برای کسانی که در یک بخشی مورد اعتماد ملّت قرار میگیرند، یک سرمشق است.»۱۴۰۳/۰۳/۱۴

ویژگی‌های رئیس جمهور تراز چیست؟
رهبر انقلاب در بخش پایانی بیاناتشان نیز به دو نکته مهم، اساسی و البته کاملاً بهم پیوسته اشاره کردند. نکته اول آنکه ایشان به برخی از نیازهای کشور و اثرات و پیامدهای انتخاب یک رئیس جمهور مطلوب و تراز اشاره کردند و این موارد را چنین برشمردند. «در معادلات پیچیده‌ی بین‌المللی، منافع خودش را حفظ کند و عمق راهبردی خودش را تثبیت کند و ظرفیّتها و استعدادهای طبیعی و انسانی خودش را به مرحله‌ی بُروز و ظهور برساند و کام مردم را شیرین کند و همچنین بتواند حفره‌ها و رخنه‌های اقتصادی و فرهنگی را پُر‌کند.»۱۴۰۳/۳/۱۴ ایشان دستیابی کشور و مردم به این اهداف را در گرو انتخاب رئیس جمهوری با ویژگی‌های خاصی دانسته و  تأکید کردند ملت ایران «احتیاج دارد به یک رئیس‌جمهور فعّال، پُرکار، آگاه و معتقد به مبانی انقلاب.»۱۴۰۳/۰۳/۱۴

ویژگی فعال و پرکار که به نظر می‌رسد از یک جنس هستند، همان چیزی است که در بیان خصوصیات شهید رئیسی نیز رهبر انقلاب چندین بار به آن اشاره کرده‌اند؛ رئیس جمهوری خستگی ناپذیر و کسی که در راه خدمت به مردم شب و روز نمی‌شناخت. واقعیت آن است که اولاً دایره مسئولیت‌های رئیس جمهور بسیار گسترده و متنوع است و ثانیاً کشور به دلایل مختلف با مشکلات و چالش‌های زیادی مواجه است. این دو موضوع در کنار هم باعث می‌شود گریزی از انتخاب فردی فعال و پرکار نباشد. پرکاری و فعال بودن رئیس جمهور، یک ویژگی جانبی نیست که بودنش مثبت باشد و نبودنش مشکلی ایجاد نکند. با توجه به دو نکته فوق، داشتن چنین توان و روحیه‌ای، لازم و ضروری است.

ویژگی بعدی مورد تأکید رهبر انقلاب، آگاه بودن است. به نظر می‌رسد این آگاهی چیزی فراتر و عمیق‌تر از دانش صرف است. آگاه در لغت به معنای هوشیار، بیدار، واقف و کلماتی از قبیل است. رجوع به بیانات پیشین رهبر انقلاب نیز نشان می‌دهد این صفت با ویژگی بصیرت نزدیکی بسیاری دارد. بصیرتی که همه آحاد مردم نیازمند آن هستند و بدون شک این ویژگی در نفر اول اجرایی کشور باید بسیار برجسته و پررنگ باشد. البته بصیرت نیز وجوه و ابعاد مختلفی دارد اما باز هم به نظر می‌آید هوشیاری و بیداری نسبت به شرایط جبهه خودی و بخصوص دشمن، یکی از ابعاد بسیار مهم آن است. «امیرالمؤمنین در کتاب نهج البلاغه میفرماید: «من نام لم ینم عنه»؛ یعنی اگر شما غفلت کردید، دشمن شما لزوماً غفلت نخواهد کرد؛ مراقب دشمن باید بود. این مخصوص اینجا هم نیست. این توصیه‌ی ما به همه‌ی مردم کشور و همه‌ی قشرهای فعال و آگاه و هوشیار کشور است: باید آگاهی‌ها را حفظ کنید.»۱۳۸۸/۲/۲۹ و یا یک سال پیش از آن در جمع مردم کازرون تأکید می‌کنند. «باید بیدار باشیم: «العالم بزمانه لا تهجم علیه اللوابس.» اگر صحنه را بشناسیم، عرصه را بشناسیم، دشمن را بشناسیم، نقشه‌ى دشمن را بدانیم، غافلگیر نخواهیم شد.»۱۳۸۷/۲/۱۶

و بالاخره ویژگی «معتقد به مبانی انقلاب»؛ مبانی و اصول انقلاب از جمله موضوعاتی است که رهبر انقلاب تا کنون بارها بر آن تأکید  و چندین بار هم به طور تفصیلی درباره آن سخن گفته‌اند. رجوع به این بیانات نشان می‌دهد ایشان سیره نظری و عملی حضرت امام راحل در مبارزه و حکومت داری را، خط کش و شاقول اصلی مبانی انقلاب می‌دانند؛ «امام رحمه‌الله «مظهر انقلاب اسلامی» است و بر همین اساس، بیانات ایشان که در ده‌ها جلد کتاب مدون شده، «مبانی انقلاب» است. براساس سخنان امام رحمه‌الله‌، موضوع «مردم»، «استقلال کشور»، «تدین و پایبندی به مبانی اسلامی»، «مبارزه با استکبار و زورگویی»، «مسأله‌ی فلسطین»، «موضوع معیشت مردم»، «توجه به مستضعفین و رفع فقر»، خطوط اصلی انقلاب هستند که از ترکیب آنها «هندسه‌ی انقلاب» به‌دست می‌آید.»۱۳۹۴/۱۱/۱۴