شرایط بحرانی یوزپلنگ آسیایی/ مشکل ناامنی زیستگاه و تعارض دام است 

به گزارش ایرنا از روابط عمومی سازمان حفاظت محیط‌زیست، حسن اکبری در نشست «بررسی مشکلات ناشی از حضور مستمر دام در منطقه توران» عنوان داشت: این سازمان طی سال های گذشته با کمک دستگاه های متولی توانسته حدود ۱۰۰ هزار هکتار از مجموعه حفاظتی توران را از حیث وجود دام خالی کند اما همچنان شتر در منطقه امن و سگ‌های گله در مجموعه حفاظتی توران حضور دارند.

وی گفت: در کنار حضور دام ما سگ های گله را داریم و اگر مشکل دام را نتوانیم حل کنیم، نمی توانیم یوز را نجات دهیم.

وی عنوان داشت: کارهای زیادی انجام شده یا در حال انجام است ولی کاهش سگ گله می‌تواند بازخورد مناسب‌تری در زمینه کاهش تلفات یوز داشته باشد.

معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: جلوگیری از ورود شتر که معمولا برای خوردن آب و یا چرا وارد منطقه می شوند هم از دیگر مشکلاتی است که با آن دست به گریبانیم. در چند مورد دوربین های تله ای کارگذاری شده در محل آبشخورهای توران، نشان از حضور گله های پرتعداد شتر را ثبت کرده اند و در این عکس ها نشان داده شده که یوزها از ترس شترها از منبع آبی رانده شده اند.

اکبری عنوان داشت: همکاران وزارت نیرو هم اعلام آمادگی کرده اند تا در صورت نیاز نسبت به تامین آب شترها در مناطقی از پارک ملی توران اقدام کند اما این کار نیاز به کمک دستگاه های اجرایی مانند منابع طبیعی، جهاد کشاورزی، امور دام و غیره دارد.

وی گفت:طرح بیمه دامداران را با کمک صندوق ملی محیط زیست در دستور کار داریم و در صورت هرگونه آسیبی به دامداران، بیمه مکلف است تا خسارات دامداران را پرداخت کند.

اکبری اظهار داشت: آماده ایم تا با برگزاری یک نشست آموزشی با همکاری امور عشایری در خصوص محاسن کم کردن سگ های گله برای حفاظت بیشتر از یوز و همینطور بیمه خسارت های احتمالی حیات وحش به دامداران، همکاری های لازم را انجام دهیم.

وی عنوان داشت: شاید تبدیل شتر داری سنتی به شترداری صنعتی با اختصاص زمین مورد نیاز یکی از روش های قابل قبول باشد.

نیازمند آموزش به مردم در حوزه حفظ محیط زیست هستیم

در ادامه معاون آبخیزداری، مراتع و امور بیابان سازمان منابع طبیعی در این جلسه گفت: در پارک ملی توران هم مانند سایر پارک های ملی باید قوانین به صورت کامل اجرا شود و اختیار اجرای قوانین هم به عهده سازمان حفاظت محیط زیست است و ما هم به عنوان همکار در کنار محیط زیست هستیم.

حسن وحید عنوان داشت: ایجاد یک زون بافر در حاشیه پارک ملی توران می تواند کمک شایانی به امنیت منطقه بکند.

وی گفت: تا زمانی که به مردم آموزش ندهیم و منافع مردم را از حفاظت برای آنها مشخص نکنیم هیچ اتفاق مثبتی در زمینه حفاظت از محیط زیست به خصوص یوز نمی افتد.

وحید اظهار داشت: قرق های اختصاصی و حفاظت گاه های خصوصی می تواند به عنوان زون بافر به کار حفاظت کمک کند و در همان وقت مطالعه در خصوص تغییر معیشت شترداران به سمت شترداری صنعتی در آن و همچنین بررسی ممیزی به روز مراتع و ابلاغ ظرفیت جدید و پالایش ممیزی های قبل در دستور کارمنابع طبیعی استان سمنان قرار گرفت.

فنس کشی جاده در زیستگاه یوز هنوز انجام نشده است

در بخش دیگری از این نشست معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان سمنان هم گفت: دادگستری استان سمنان برای پیگیری حقوق عامه به خصوص در زمینه حفاظت از محیط زیست حضوری محکم داشته و به شدت پیگیر حل مسائل و معضلات پارک ملی توران هستیم.

زین العابدین حسام اظهار داشت: یکی از مصوبات جلسه سال گذشته در خصوص کم کردن آسیب های وارده به یوز، فنس کشی جاده بود که تا به حال این مهم انجام نشده و دادگستری استان پیگیری های لازم در این خصوص را انجام می دهد و اگر ترک فعلی اتفاق بیافتد حتما با دستگاه مربوطه برخورد خواهد شد.

حسام عنوان داشت: پیشنهاد می شود تا کارگروهی متشکل از محیط زیست و دستگاه های مرتبط تشکیل و مسائل و مشکلات با کمک و همکاری دادگستری استان سمنان به نتیجه برسد.

وی گفت: با برنامه ریزی های انجام گرفته در حال انجام احکام بدل از حبس برای متخلفان در زمینه محیط زیست هستیم.

معاون توسعه و امور زیربنایی سازمان امور عشایر ایران نیز در این جلسه گفت: یوزپلنگ به عنوان یک سنبل ملی است و باید برای حفظ آن بکوشیم.

مهدی میزبان اظهار داشت: توجیه، آموزش، ترویج و توانمندسازی جوامع عشایری می تواند در کاهش معضلات برای زیستگاه های یوز ایرانی راهگشا باشد.

هفت توافق برای صیانت از زیستگاه یوزها

در ادامه جلسه موعردی مورد موافقت اعضا گرفت که این شرح است:

۱- مقرر شد سازمان امور عشایر زمینه آموزش های محیط زیستی ویژه شترداران و سازمان های محدوده توران را در تمام نشست های معمول و نیز سایر روش های ارتباطی موجود فراهم سازد و سازمان در این زمینه اقدامات لازم را بعمل آورد.

۲- مقرر شد با همکاری سازمان محیط‌زیست و سازمان امور عشایر (ادارات کل مربوطه در استان سمنان) رایزنی و نشست های لازم برای متقاعد کردن دامداران برای کاهش تعداد سگ های گله، با توجه به بیمه شدن خسارت های حیات وحش به مزارع و دامداران را انجام و نتیجه را در اولین جلسه بعد ارائه دهند.

۳- مقرر شد اداره کل حفاظت محیط زیست سمنان در خصوص پیشگیری از ورود شتر به پارک ملی توران و محدوه های شمالی منطقه حفاظت شده توران پیگیری واهتمام لازم را معمول و دستگاه قضائی نیز حاضر به برخورد جدی با شترداران غیر مجاز و دامداران متخلف در این زمینه شد.

۴- مقرر شد با همکاری مشترک ادارات کل حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی و آبخیزداری سمنان محدوده امن منطقه حفاظت شده توران برای مدیریت بهتر چرای دام و تملک حقوق عرفی ترجیحا به شکل بافری در اطراف پارک ملی توران تعیین و ابلاغ شود.

۵- کل زیستگاهها و قلمروی فعلی یوزپلنگ در استانهای سمنان، خراسان شمالی، رضوی و جنوبی در قالب یک مجموعه حفاظتی یکپارچه مورد توجه قرار گیرد و از ظرفیت های حفاظت مشارکتی، حفاظتگاه و سایر روش های ممکن برای ایجاد امنیت و تقویت طعمه های یوز در این عرصه یکپارچه بهره گیری شود.

۶-بررسی مجدد ظرفیت چرای منطقه توران و ممیزی و اعمال مقررات موجود برای کنترل و کاهش فشار چرا و حضور دام در منطقه، مورد پیگیری و اقدام اداره کل منابع طبیعی استان قرار گیرد.

۷- آموزش و ترویج فرهنگ حفظ محیط زیست و رعایت حقوق حیوانات به طور ویژه برای شترداران و دامداران منطقه توران مورد توجه و پیگیری و اقدام سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی قرار گیرد.

این جلسه با حضور سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، سازمان امور عشایر کشور، اداره کل حفاظت محیط زیست سمنان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد و کشاورزی، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری سمنان، معاون دادگستری کل استان سمنان، رئیس حوزه قضایی بیارجمند، اداره کل عشایر سمنان، رئیس پارک ملی توران در سازمان حفاظت محیط‌زیست برگزار شد.