نسیم رویش پایگاه خبری جمعیت رویش های انقلاب اسلامیشاید این مطالب برایتان مفید باشد
محمود مهدوی دامغانی، قرآن‌پژوه و مترجم قرآن کریم در یادداشتی که به انگیزه «عید غدیر» در اختیار ایکنا قرار داد، نوشت:
سخن گفتن در خصوص عید بزرگ غدیر آسان نیست، زیرا شیعه دو نماد دارد که یکی از آنها مخصوص شادی و سرور است که در عید غدیر تجلی یافته است و از میانه سده دوم و از همان دورانی که بازیگران حکومت عباسی و حکومت اموی از هیچگونه مخالفتی خودداری نمی‌کردند، مراسم غدیر و عاشورا پابرجا بوده است.
امروزه در زبان فارسی کلمه «غدیر» به معنای تالاب بیان می‌شود، اما در کتابهای لغات ارزنده عربی، واژه غدیر به معنای آب‌های بارانی است که در سرزمین‌های پست و گود جمع می‌شود و در بیابان‌های سرزمین‌های خشک به‌ویژه فاصله بین مدینه و مکه مقداری جاری می‌شود و این آبگیر اندکی که از همین باران‌ها در منطقه خم قرار داشت، باعث شد که چنین واقعه بزرگی غدیر خم نامگذاری شود و بعد از مدتی مضاف‌الیه آن کلمه حذف و تنها عنوان غدیر برای آن بیان شد.
غدیر در قرآن در سوره مائده مطرح و مورد نظر بسیاری از مفسران بزرگ اهل سنت و اهل شیعه واقع شده است. خداوند در آیه 3 و 67 سوره مائده از این واقعه یاد کرده است و در آیه سوم آن فرموده است: «حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ ۚ ذَٰلِكُمْ فِسْقٌ ۗ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ ۚ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا ۚ فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِإِثْمٍ ۙ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ؛ برای شما مؤمنان گوشت مردار و خون و گوشت خوک و آن ذبیحه‌ای که به نام غیر خدا کشتند و همچنین هر حیوانی که به خفه کردن یا به چوب زدن یا از بلندی افکندن یا به شاخ زدن به هم بمیرند و نیم‌خورده درندگان جز آن را که قبلاً تذکیه کرده باشید حرام است و نیز آن را که برای بتان می‌کشند و آن را که به تیرها قسمت می‌کنید که این کار فسق است، امروز کافران از این که به دین شما دستبرد زنند و اختلالی رسانند طمع بریدند، پس شما از آنها بیمناک نگشته و از من بترسید. امروز (به عقیده امامیه و برخی اهل سنت روز غدیر خم و خلافت علی (ع) است)، دین شما را به حد کمال رسانیدم و بر شما نعمتم را تمام کردم و بهترین آیین را که اسلام است برایتان برگزیدم، پس هر گاه کسی در ایام قحطی و سختی از روی اضطرار نه به قصد گناه از آنچه حرام شده مرتکب شود، خدا بخشنده و مهربان است.»
همچنین خداوند در آیه 67 این سوره بیان کرده است: «يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ ۖ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ ۚ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ؛ ای پیغمبر، آنچه از خدا بر تو نازل شد (به خلق) برسان که اگر نرسانی تبلیغ رسالت و اداء وظیفه نکرده‌ای و خدا تو را از (شر) مردمان محفوظ خواهد داشت و دل قوی دار که خدا کافران را به هیچ راه موفقیتی راهنمایی نخواهد کرد.» بسیاری از مفسران قرآن معتقد هستند که منظور از این آیه آن است که پیامبر(ص) ولایت علوی را به مردم ابلاغ کنند و در این امر کوتاهی نفرمایند، زیرا در ادامه آیه بیان شده است که اگر این امر اتفاق نیافتد، رسالت خاتم النبیین ناتمام مانده است.
از دیرباز در کتابهای کهن، آداب و رسوم تشیع برای شب و روز عید غدیر مفصل بیان شده و ابوسعد نیشابوری دانشمندی باتجربه در شهر نیشابور در کتابهای خود نوشته است که در برخی از شب‌ها بیشتر از شب‌های دیگر انسان‌ها می‌توانند به داشته‌های خود اضافه و فضیلت کسب کنند که یکی از این شب‌ها شب عید غدیر است.
آیت‌الله سیدمرتضی فیروزآبادی که از سرشناسان اهل سنت بوده، کتابی با عنوان فضائل پنج تن در سپاه اهل سنت نگاشته که در آن از هیچ منبع شیعی استفاده نکرده است، اما در خصوص امام علی(ع) و دیگر ائمه نکات بسیار ازرنده‌ای بیان شده است، همچنین 30 صفحه از این کتاب نقل حدیث غدیر از سوی بزرگان اهل سنت بوده و به این موضوع توجه ویژه‌ای کرده است. در همان سده دانشمند نامور خراسانی به نام محمد غزالی که به حق به او لقب حجه الاسلام داده‌اند، در کتاب «سر العالمین؛ راز دو جهان» که از ارزنده‌ترین کتابهای کم‌شناخته شده این نویسنده است، حدیث غدیر را تصریح کرده و با بیش از 100 سند به صحت این امر پرداخته است.
بازتاب غدیر در ادب منظوم و منثور فارسی شگفت‌انگیز است و ستایش امیرالمؤمنین(ع) در ادب فارسی چنان ادامه دارد که به راستی شعرای بزرگ قسمت عظیمی از آثار خود را به این موضوع اختصاص داده‌اند، زیرا استاد سنائی غزنوی که آغازگر عرفان در شعر است در کتاب حدیقه‌الحقیقه خود در راستای شخصیت والای امیرالمومنین(ع) در خصوص غدیر بسیار سروده است. سنائی غزنوی در بخش 24 کتاب خود سروده است:
روز او بت شکن ز روز ازل/ دست او تیغ زن بر اوج زحل
مر نبی را وصی و هم داماد/ جانِ پیغمبر از جمالش شاد
ای خوارج اگر درونت شکیست/ کفر و دین نزد تو ز جهل یکیست
کس ندیده به رزم در پشتش/ منهزم شرک از یک انگشتش
آل یاسین شرف بدو دیده / ایزد اورا به علم بگزیده
نائب مصطفی به روز غدیر/ کرده در شرع مر ورا به امیر
سرِّ قرآن بخوانده بود به دل/ علم دو جهان ورا شده حاصل
انتهای پیام
منبع
