نگاهی به آیین‌های عزاداری محرم در مرغملک چهارمحال و بختیاری

به گزارش ایرنا، مردم چهارمحال و بختیاری با هدف زنده نگه‌داشتن قیام امام حسین(ع) و یاران با وفای ایشان آیین‌های باشکوهی را در ماه محرم و صفر برگزار می‌کنند.

مردم این استان با شرکت در آیین‌های عزاداری اقدام به زنده نگه‌داشتن یاد شهدای کربلا و حماسه آفرینی‌های این حادثه بی‌نظیر تاریخ اسلام و جهان در ایام سال دارند که در ماه‌های محرم و صفر این عقیده بروز و ظهور بیشتری دارد.

مراسم‌های چهارمحال و بختیاری همانند دیگر نقاط کشور همزمان با شروع این ماه با سیاهپوش کردن مساجد، حسینیه‌ها، بازار و میادین مختلف شهر آغاز می‌شود و در دهه نخست ماه محرم شب‌ها مراسم سخنرانی و مرثیه‌سرایی در نقاط مختلف استان برگزار می‌شود.

در محرم امسال بیش از یک‌هزار هیات مذهبی و ۲۰۳ گروه تعزیه در شهرها و روستاهای چهارمحال و بختیاری برای عزاداری و سوگواری سید و سالار شهیدان و یاران با وفای ایشان مشغول فعالیت هستند.

آماده کردن مکان‌های مذهبی، پخت و توزیع نذری، برپایی مجالس روضه‌خوانی در مساجد، تکایا و همچنین منازل مسکونی، برپایی دسته‌های سینه‌زنی و زنجیرزنی و علم‌گردانی از جمله مراسم‌های عزاداری مردم استان در ماه محرم و صفر است.

اما در کنار مراسم‌های معمول، ۱۰ آیین عزاداری خاص مردم این استان که در ردیف آثار معنوی کشور ثبت ملی شده است.

این آیین‌ها شامل هنر اجرایی تعزیه حضرت قاسم(ع) و آیین خیمه‌سوزان شهر طاقانک، گِل‌زنی، فرو بردن عَلَم در گرداب و مراسم آقا سلام در شهرستان بن، آیین چاق‌چاقو و سنت ختم قرآن و اطعام حسینی در روستای شوراب صغیر در شهرستان سامان و مراسم سینه‌زنی کیچه فارسان و تعزیه در چلیچه شهرستان فارسان است.

یکی دیگر از این آیین‌ها که کمتر به معرفی آن پرداخته شده است، مراسم عزاداری روستای مرغملک است که به “عزاداری عرب‌ها” معروف است.

کارشناس ثبت میراث‌فرهنگی ناملموس و طبیعی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری در خصوص این آیین به خبرنگار ایرنا گفت: آیین مراسم عرب‌ها به شماره ۱۴۵۲ در تاریخ ۲۱ آبان سال ۱۳۹۶ در ردیف آثار معنوی کشور ثبت ملی شده است.

فریده احمدی روز شنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: این مراسم که در روز عاشورا در روستای مرغملک اجرا می‌شود به این دلیل با عنوان مراسم عرب‌ها نامگذاری شده است که اجراکننده این مراسم لباس عربی به تن می‌کنند و مراسم به خاکسپاری شهیدان دشت کربلا را به شیوه اعراب آن زمان اجرا می‌کنند.

وی ادامه داد: در مراسم عرب‌ها، حدود ۵۰ تا ۶۰ نفر از اهالی روستا در حالی‌که تابوت نمادین پیکر شهدای کربلا را روی تخته‌های مخصوص حمل می‌کنند با پوشش عربی به سوگواری در سطح خیابان‌های روستا می‌پردازند و دسته‌های عزاداری نیز در کنار آنها سوگواری می‌کنند.

کارشناس ثبت میراث‌فرهنگی ناملموس و طبیعی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: در حالی‌که چند نفر تابوت نمادین پیکر شهدای کربلا را روی دوش حمل می‌کنند، تعدادی از عزاداران نیز به شکل نمادین اقدام به کندن قبر کرده تا جنازه‌ها را تدفین کنند اما در مقابل عده‌ای با پوشیدن لباس‌های سرخ که نماد ماموران یزیدیان و ابن زیاد هستند مانع این کار می‌شوند.

احمدی اظهار داشت: عزاداری دسته‌ها به شکل دایره‌وار و چرخشی انجام می‌گیرد و پس از آنکه تابوت نمادین جنازه‌ها و سر بریده شده در کل روستاها چرخیده می‌شود در نهایت اقدام به خاکسپاری نمادین آنها می‌کنند.

وی به ابیاتی از مداحی‌های رایج در این آیین نیز اشاره کرد و گفت: مداح در این مراسم با نوای حزن و اندوه عنوان می‌کند: ” ای قوم عرب حرمت این کشته بدارید و الله غریب است به خاکش بسپارید”.

مردم حاضر در این مراسم نیز با سر دادن ندای “یا حسین” به عزاداری می‌پردازند و این مراسم به همین شکل تا ظهر عاشورا ادامه و سپس به پایان می‎‌رسد.

به گزارش ایرنا، مرغملک شهرستان شهرکرد در ۵۵ کیلومتری مرکز چهارمحال و بختیاری واقع شده است.