نسیم رویش پایگاه خبری جمعیت رویش های انقلاب اسلامیشاید این مطالب برایتان مفید باشد
حجت‌الاسلام محسن الله وردی، پژوهشگر حوزه مهدویت در همدان و مدرس حوزه علمیه در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، اظهار کرد: در تاریخ پر فراز و نشیب اسلام، دو قیام به عنوان نقاط عطفی در مبارزه با ظلم و فساد و تلاش برای اصلاح جامعه به چشم می‌خورد، قیام امام حسین(ع) در کربلا و قیام مهدی موعود(عج). هر دو قیام با انگیزه‌های والایی چون امر به معروف و نهی از منکر و اصلاح جامعه شکل گرفته و به عنوان الگویی برای مبارزان راه حق در طول تاریخ بوده است.
امر به معروف و نهی از منکر یکی از ارکان اصلی و حیاتی اسلام است که نقش بسزایی در پالایش فرد و جامعه ایفا می‌کند. به باور امام علی(ع)، این فریضه الهی از اهمیت چنان بالایی برخوردار است که حتی جهاد در راه خدا در مقایسه با آن، مانند قطره‌ای در برابر دریایی عظیم است.
فراموشی این وظیفه مهم، جامعه را به سوی نابودی می‌کشاند و موجب گسترش فساد و بی‌نظمی در همه ابعاد زندگی خواهد شد. در چنین شرایطی، ناامنی به یک مشکل جدی تبدیل شده و آرامش و امنیت جامعه به خطر می‌افتد.
آیه شریفه 116 سوره هود، پرسشی را مطرح می‌کند که چرا در نسل‌های قبل از ما، خردمندانی نبوده‌اند که مردم را از فساد بازدارند؟ «فَلَوْلَا كَانَ مِنَ الْقُرُونِ مِنْ قَبْلِكُمْ أُولُو بَقِيَّةٍ يَنْهَوْنَ عَنِ الْفَسَادِ فِي الْأَرْضِ إِلَّا قَلِيلًا مِمَّنْ أَنْجَيْنَا مِنْهُمْ ۗ وَاتَّبَعَ الَّذِينَ ظَلَمُوا مَا أُتْرِفُوا فِيهِ وَكَانُوا مُجْرِمِينَ پس چرا در میان امت هایی که پیش از شما بودند، مصلحانی دلسوز نبودند که [مردم را] از فساد در زمین بازدارند؟ مگر اندکی که [به سبب بازداشتن مردم از فساد] نجاتشان دادیم. و آنان که ستم کردند، دنباله رو [و دل بسته] چیزی از نعمت و ثروت شدند [که در آن به سرکشی و طغیان افتادند] و آنان گنهکار بودند.» با توجه به اینکه خداوند امر به معروف و نهی از منکر را وظیفه انبیاء و ائمه دانسته است، این پرسش اهمیت بیشتری می‌یابد.
بیشتر بخوانید:
امام حسین(ع) در اوج ناامیدی و ظلمی که جامعه را فرا گرفته بود، با صدایی رسا فریاد زد «آیا نمی‌بینید که مردم در باتلاقی از بی‌تفاوتی و بی‌مسئولیتی فرو رفته‌اند؟ آنها نه تنها به ارزش‌های الهی پایبند نیستند، بلکه از مبارزه با ظلم و فساد نیز رویگردان شده‌اند. همین بی‌توجهی به امر به معروف و نهی از منکر باعث شده تا جامعه ما گرفتار فساد سیاسی و اقتصادی شود و ارزش‌های اخلاقی و فرهنگی‌مان را از دست بدهیم.»
در شرایطی که فساد و ستم حاکم است، یک فرد با ایمان باید برای دفاع از حق و عدالت جانفشانی کند و به دیدار خدا بشتابد. در چنین محیطی، مرگ نه تنها پایان راه، بلکه آغاز زندگی حقیقی و رهایی از بند ظلم و ستم است.
اگر جامعه از انجام واجبات دینی مانند امر به معروف و نهی از منکر غافل شود، دین و ارزش‌های آن تضعیف خواهند شد. امام علی(ع) نیز بر این نکته تأکید کرده و فرموده‌اند که استواری دین به انجام این دو فریضه و اجرای حدود الهی وابسته است. امام حسین(ع) قیام خود را برای اصلاح جامعه و احیای ارزش‌های اسلامی انجام داد. ایشان هدف خود را انجام وظیفه الهی، یعنی امر به معروف و نهی از منکر و پیروی از روش پیامبر و امام علی(ع) بیان کرده‌اند.
امام حسین(ع) با انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر، به دنبال نجات جامعه اسلامی از فساد و گمراهی بودند. ایشان می‌خواستند مردم را از بند هوا و هوس رها کرده و به سوی حق و حقیقت هدایت کنند. همان‌طور که در کنار قبر پیامبر اکرم(ص) بیان فرمودند، ایشان همواره دوستدار خوبی‌ها و متنفر از بدی‌ها بودند.
امام حسین(ع) با قیام خود، هدف اصلاح جامعه اسلامی و احیای سنت پیامبر اکرم(ص) را دنبال می‌کردند. ایشان در نامه‌ای به بزرگان بصره، مردم را به بازگشت به قرآن کریم و سنت پیامبر دعوت کردند و بر این نکته تأکید داشتند که سنت نبوی در جامعه آن زمان به فراموشی سپرده شده است. در حکومت جهانی امام زمان(عج)، امر به معروف و نهی از منکر نقش بسیار مهمی در احیای ارزش‌های اسلامی و برقراری عدالت اجتماعی خواهد داشت.
توسعه پایدار اجتماعی
آیه ۵۶ سوره اعراف، با دعوت به اصلاح زمین و پرهیز از فساد، انسان را به سوی هدایت الهی فرامی‌خواند. این آیه همچنین نوید می‌دهد که رحمت خداوند همواره شامل حال کسانی است که در مسیر اصلاح و بهبود جامعه گام برمی‌دارند.«وَلَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها وَادْعُوهُ خَوْفاً وَطَمَعاً إِنَّ رَحْمَةَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ».
خداوند به ما فرمان می‌دهد که پس از آنکه زمین را اصلاح کرد، آن را خراب نکنیم. او را با ترس و امید بخوانیم و کارهای خوب انجام دهیم. زیرا خدا به کسانی که کارهای خوب انجام می‌دهند، رحم می‌کند. امام محمد باقر(ع) هم می‌فرمایند «قبل از اسلام، زمین پر از فساد بود و خداوند با فرستادن پیامبر اسلام (ص) آن را اصلاح کرد.»
حضرت شعیب و امام حسین(ع) دو شخصیت برجسته اسلامی، در شرایطی که جامعه با انحرافات و فساد روبرو بوده است، به پا خاسته‌اند. هر دو با هدف اصلاح جامعه و احیای ارزش‌های دینی، به مبارزه با ظلم و فساد پرداختند. حضرت شعیب با رویکردی گفتگو محور «إِنْ أُرِيدُ إِلَّا الْإِصْلاحَ مَا اسْتَطَعْتُ وَمَا تَوْفِيقِ إِلَّا بِاللَّهِ تا جایی که قدرت دارم جز اصلاح [شما را] نمی خواهم؛ و توفیقم فقط به [یاری] خداست» (هود / 88) و امام حسین(ع) با قیامی خونین، «الَى لَمْ أَخْرُجْ أَشِرًا وَلَا بَطَرًا وَلا مُفْسِدًا وَلا ظالما وَإِنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الإِصْلاحِ فِي أُمَّةِ جَدَى، أُريدُ أَنْ آمُرَ بِالْمَعْرُوفِ وَأَنهَى عَنِ الْمُنْگر…. قيام من قیام فردی کامجو یا آشوبگر و یا ستمگر نیست. من برای اصلاح امت جدم به پا خواسته ام قصدم امر به معروف و نهی از منکر است و به سیره جدم و پدرم رفتار می‌نمایم.»
هر دو به دنبال اصلاح امت خود بودند. این دو شخصیت نشان می‌دهند که اصلاح جامعه، یک وظیفه الهی و دینی است و روش‌های مبارزه با فساد بسته به شرایط متفاوت است. اما نکته مشترک در بین آنها، تأکید بر توکل بر خداوند و یاری او در این راه است.
هدف اصلی امام زمان(عج) بر اساس آموزه‌های اسلامی، هدایت انسان‌ها به سوی کمال و اصلاح جامعه‌ای است که از مشکلات گوناگون رنج می‌برد. این مشکلات شامل مسائل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی می‌شود. قرآن کریم در سوره انبیاء به وعده الهی مبنی بر به ارث رسیدن زمین به بندگان صالح اشاره می‌کند. این وعده در روایات اسلامی به دوران ظهور امام زمان(عج) و یاران صالح او مرتبط دانسته شده است.
امام محمد باقر(ع) نیز با تأکید بر این آیه، یاران امام زمان(عج) را صالح‌ترین بندگان خدا معرفی کرده است که در نهایت زمین را به ارث خواهند برد. لذا امام حسین(ع) و امام مهدی (عج) هر دو پیامی واحد و مشترک دارند؛ ایجاد جهانی عادلانه و برابر برای همه انسان‌ها. این پیام، همان آرمانی است که پیامبران الهی از ابتدا تا کنون برای تحقق آن تلاش کرده‌اند و جان خود را فدا کرده‌اند.
امر به معروف و نهی از منکر از ارکان اصلی اسلام بوده و فراموشی آن موجب فساد و نابودی جامعه می‌شود. امام حسین(ع) با قیام خود، به دنبال اصلاح جامعه و احیای ارزش‌های اسلامی از جمله امر به معروف و نهی از منکر بود. ایشان با این عمل، نشان دادند که برای دفاع از حق و عدالت، حتی جانفشانی نیز لازم است.
آیه ۵۶ سوره اعراف بر اهمیت اصلاح جامعه، توسعه پایدار اجتماعی و پرهیز از فساد تأکید می‌کند و نوید می‌دهد که خداوند رحمت خود را بر نیکوکاران ارزانی می‌دارد. امام حسین(ع) و حضرت شعیب(ع) دو نمونه از شخصیت‌هایی هستند که در طول تاریخ برای اصلاح جامعه و مبارزه با فساد قیام کردند. هر دوی آنها با روش‌های متفاوت، اما با هدف مشترک اصلاح جامعه به میدان آمدند. امام زمان(عج) نیز به عنوان آخرین منجی، مأموریت دارد تا زمین را پر از عدل و داد کند. بر اساس روایات اسلامی، یاران امام زمان (عج) صالح‌ترین بندگان خدا هستند و در نهایت زمین را به ارث خواهند برد. در کل، این متن به نقش اصلاح‌گری در اسلام و اهمیت مبارزه با فساد و ظلم پرداخته و به این نکته اشاره می‌کند که تمامی پیامبران الهی و امامان معصوم (ع) برای تحقق جامعه‌ای عادلانه تلاش کرده‌اند.
انتهای پیام
منبع
