۵ مطالبه جدی از وزیر جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، ساحت شاخه‌های فرنگی طی ۳ سال دولت رئیس‌جمهور شهید، یک روند سینوسی را تجربه کرد؛ در جاهایی که از قضا کم هم نیستند، ارتقا و پیشرفت محسوسی حاصل شد، در برخی صحنه‌ها درجا زدیم و در معدود درجاتی، دچار افول شدیم. بر روی کاغذ، توقعاتی که از وزیر فرهنگ و ارشاد جدید می‌رود آن است که نسبت به تقویت فرآیندی که طی آنها پیشرفت حاصل شده، ممارست کرده و تلاش حداکثری خود را در عرصه‌های مغفول و کمتر پرداخته‌شده به کار ببندد.

یک مطالبه جدی: زدودن ساحت دولتی از تولیدات فرهنگی و برون‌سپاری این فعالیت‌ها به بخش مستقل و خصوصی

شاید مهمترین نکته‌ای که امروز به چالش بزرگ پیش‌پای وزیران فرهنگ قبلی بود و امروز در نخستین روزهای وزارت در مقابل سیدعباس صالحی وزیر جدید قرار دارد، تجدید روحیه اعتمادسازی هنرمندان با بدنه دولت باشد. میراثی که نمی‌توان آن را تماما در نتیجه فعلیت این وزارتخانه قلمداد کرد، بلکه التهابات اجتماعی و سیاسی کشور، زمینه‌ای را رقم زد تا بخشی از بدنه هنرمندان، موضع‌گیری‌هایی را در برابر مناسبات دولتی داشته باشند و همین اتفاق، تاثیرات سوئی را بر فضای فرهنگی و هنری کشور رقم زد. حالا وزیر فرهنگ وظیفه خطیری دارد تا نسبت به ترمیم این شکاف همت کرده و اقبال حداکثری هنرمندان را به خود ببیند.

یکی از رهاوردهای خوبی که در دولت سیزدهم رقم خورد و انتظار می‌رود تا در دولت بعدی نیز با شدت بیشتری دنبال شود، گشایش فضای نقد و آزادی بیان است. اگرچه در این زمینه، برخی قصورات که آن‌هم میراث فضایی بیرون از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، احساس می‌شود، اما انتظار می‌رود تا وزیر جدید، گام‌هایی بلند در مسیر تحقق این گشایش‌ها رقم بزند. با توجه به گسترش فرآیند مدرنیته با ابزارهایی که روزبه‌روز در حال بیشتر شدن هستند، دیگر نمی‌توان بهانه‌ای در مسیر تخطئه فضای ابراز نقد دلسوزانه و صحیح بیان کرد بنابراین چنین گشایشی که خواست اهالی فرهنگ و مردم است، یکی از مطالبات جدی از وزارت فرهنگ است.

یکی از خواسته‌هایی که در طول دهه‌ها حالا دیگر به یک ضرورت تبدیل شده، زدودن ساحت دولتی از تولیدات فرهنگی و هنری و برون‌سپاری این فعالیت‌ها به بخش مستقل و خصوصی است. طبیعتا هیچ دلسوزی از تعدد تولیدات دولتی در برابر کاهش فعالیت‌های بخش خصوصی استقبال نمی‌کند و بنابراین طبیعی است که چنین مطالبه به‌حق و منطقی را از وزیر جدید انتظار داشته باشیم. گرچه باید در این زمینه به این نکته مهم نیز واقف بود که نیل به این مدینه‌فاضله، نیازمند همراهی دستگاه‌های دیگری نیز است که امیدواریم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مسیر پرسنگلاخ، پیش‌قدم شده و بازی را به نفع بخشی خصوصی و مستقل برگرداند.

انتظار می‌رود که مقوله انتصابات، در کارگروه‌هایی متشکل از نگاه‌ها و افکار جریان‌ساز و پیشرو، بیرون بیایند

یکی از مطالبات صریح از وزیر فرهنگ جدید، مقوله مهم انتصابات است. تجربه نشان داده که استفاده از مدیران فعال هر حوزه، نسبت به کسانی که از بیرون بر آن حوزه ورود می‌کنند، عملکرد بهتری دارند. بنابراین انتظار می‌رود تا مقوله انتصابات، از انتخاب شخصی وزیر خارج شود و مدیران، در کارگروه‌هایی متشکل از نگاه‌ها و افکار جریان‌ساز و پیشرو، بیرون بیایند. این انتخاب، علاوه بر اینکه حمایت قاطبه فعالان آن حوزه را به همراه خواهد داشت بلکه زمینه را برای تصمیم‌گیری‌هایی درست طی ۴ سال فراهم می‌آورد که همین خود می‌تواند ضمانت اجرایی مطلوبی در جهت پیشبرد امور فرهنگی و هنری کشور باشد.

وزیر فرهنگ جدید باید ضمن تعامل بی‌واسطه با قطب‌های نگران، زمینه آرامش‌خاطر اهالی فرهنگ هنر را فراهم کرده تا حساسیت‌ها، شکلی فراگیر به خود نگیرد

نکته مهم دیگری که وزیر فرهنگ باید تدبیر ویژه‌ای نسبت به آن نشان دهد، کنش‌مندی معقولانه در برابر برخی حواشی است که همواره در ساحت فرهنگی کشور وجود دارد. گذر زمان نشان داده که حساسیت‌ها نسبت به مقولاتی در سینما، موسیقی، کتاب و مطبوعات در هر دولتی وجود داشته است. برخی از این حواشی در نتیجه عملکرد مدیران از گذشته به زخم‌هایی غیرقابل‌ترمیم بدل شدند و اتفاقات سوء بعدی را برای سال‌ها به وجود آوردند. انتظار می‌رود تا وزیر فرهنگ ضمن تعامل بی‌واسطه و مستقیم خود با قطب‌های نگران، زمینه آرامش‌خاطر آنها را فراهم کرده تا این حساسیت‌ها، شکلی فراگیر به خود نگیرد. در نتیجه چنین تدبیری است که هنرمندان، اعتماد بیشتری به ساحت وزارتخانه پیدا کرده و این نهاد را دارای استقلال‌عمل می‌دانند. فردیت این استقلال‌عمل، درنتیجه نبود یک تعامل تاثیرگذار و مکفی، طی دولت‌های مختلف خدشه‌دار شده است که امیدواریم وزیر جدید، تمهیدات ویژه‌ای در این زمینه اتخاذ کند.

این ۵ مطالبه، اعم نگرانی‌های اهالی و فعالان فرهنگ و هنر این سرزمین است که دومینووار به مسائل مختلفی مربوط می‌شود. تامین حداکثری این مطالبات می‌تواند پاسخ‌گوی نیازهای دیگری چون امنیت شغلی، معیشت هنرمندان، چابک‌سازی نظامات فرهنگی در ساحت مسائل کلان کشوری شود؛ بنابراین امیدواری بسیاری وجود دارد تا وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی جدید با آسیب‌شناسی تحولات در دولت‌های مختلف، نسبت به اصلاح امور بر کرسی وزارتخانه تکیه بزند وگرنه اگر قرار باشد امور همان‌گونه طبق حیات نرمال خود پیش روند، چه‌بسا، وضعیت از چیزی که هم‌اکنون ساری و جاری است، بغرنج شده و پنجره امیدواری را در حوزه فرهنگ و هنر ببندد.