سِرِ مگوی قطع مکرر و پرسش‌برانگیز برق

به گزارش ایرنا وضعیت خاموشی‌ها و قطع برق در استان کرمان باوجود خنک شدن نسبی هوا همچنان ادامه دارد تنها با این تفاوت که بعد از انتقادهای وسیع رسانه‌ای در هفته گذشته، حالا شرکت های توزیع در کرمان، از طریق پیامک زمان قطعی را از قبل به مشترکان اعلام می کنند وگرنه قطعی نه تنها کاهش نیافته بلکه بیشتر هم شده است.

توصیه برای ۱۵ درصد صرفه‌جویی

در این شرایط که افکارعمومی منتظر پاسخ به پرسش هایش است، روابط عمومی شرکت توزیع برق شمال استان کرمان روز پنجشنبه گذشته با صدور اطلاعیه ای اعلام کرد: با توجه به کاهش ارتفاع آب در سدهای آبی کشور و کم شدن ظرفیت تولید نیروگاه‌های برق آبی و از طرفی عدم کاهش میانگین دمای هوای کشوری در سال جاری، منجر شده حدود ۱۰ هزار مگاوات نسبت به مدت مشابه سال قبل و تقریبا ۱۵ درصد رشد مصرف برق داشته باشیم، این افزایش مصرف توسط نیروگاه های در حال کار امکان تامین و پاسخگویی ندارد.این اطلاعیه تاکید کرد: در شرایط عادی، طراز صادرات و واردات برق کشور مثبت است و در ایام گرم سال و روزهای اوج مصرف حتی از کشورهای آسیای میانه نیز واردات برق انجام می شود.

باوجود این اطلاع رسانی و پاسخ هایی که مدیران صنعت برق استان داده اند، افکارعمومی هنوز اقناع نشده که چرا باوجود خنک تر شدن هوا در کرمان، قطعی ها بیشتر شده است زیرا می گویند: وقتی هوای ما خنک تر شده و نیازی به کولر نداریم که کاهش مصرف را به دنبال داشته، چرا باید برق ما را قطع کنید؛ خب بروید برق همان جاهای کشور که مصرفشان زیاد است را قطع کنید.

انتظار برای کاهش دما

مدیرعامل شرکت توزیع برق شمال استان کرمان نیز در این باره در مصاحبه های مختلف گفته است: با توجه به اینکه نیروگاه های برق آبی در کشور با کاهش تولید مواجه شده اند، ناطرازی بین تولید و مصرف همچنان ادامه دارد.

محمد سلیمانی ساردو تاکید کرد: زمانی که کاهش نسبی دما در کشور برقرار شود و میزان مصرف برق پایین بیاید قطعی و خاموشی برق نیز تمام می شود.

وی افزود: انتظار داریم بر اساس پیش بینی های هواشناسی در این هفته کاهش دما داشته باشیم و از شرایط فعلی خارج شویم.

آنچه خوب بیان نمی‌شود

اما با آغاز شهریور و عبور از پیک(اوج) گرما و دمای بالای هوا انتظار می رفت که خنک‌تر شدن هوا نویدبخش پایان خاموشی ها و قطع برق برای شهروندان کرمانی باشد که در عمل وضعیت بدتر شد؛ قطع برق نه تنها تمام نشد بلکه با مدت زمان بیشتری ادامه یافت به طوری که در برخ محله ها ۲ نوبت صبح و عصر هر نوبت ۲ ساعت درگیر خاموشی می شوند.

و البته به این پرسش که چرا باوجود خنکی هوا و کاهش مصرف برق، قطعی ها بیشتر شده،هنوز پاسخ اقناع کننده ای داده نشده و نمی شود؛ مساله ای که ایرنا در پیگیری های غیررسمی خود می خواهد به آن بپردازد.

در این میان و به علت پاسخ دیرهنگام و قانع‌نکننده مسئولان صنعت برق در استان، برخی شهروندان بر این باورند که با توجه به قابل تحمل‌تر شدن هوای کرمان، مدیران صنعت برق، شیب خاموشی را از صنعت به سمت مشترکان خانگی بیشتر سوق داده اند و لذا این وضعیت رخ داده، حال آنکه پیگیری های ایرنا نشان می دهد این مساله اگر هم صادق باشد، به طور کامل از دلایل وضع موجود نیست و به این شکل تایید نمی شود.

پیگیری‌های غیررسمی خبرنگار ایرنا حاکیست که اگرچه هوا در برخی مناطق مثل کرمان خنک‌تر شده، اما در کانون های مهم جمعیتی مثل تهران یا دیگر نقاط نیمه شمالی کشور، شهروندان همچنان درگیر گرمای بالا هستند و مصرف زیاد که تاثیر خود را روی شبکه می گذارد – و چرایی آن در ادامه بیان می شود-؛ ضمن اینکه از ابتدای شهریور، در کلیت کشور، درگیر کاهش تولید انرژی نیز بوده ایم که سبب ساز تشدید این مساله شده است.

اگرچه هوا در برخی مناطق مثل کرمان خنک‌تر شده، اما در کانون های مهم جمعیتی مثل تهران یا دیگر نقاط نیمه شمالی کشور، شهروندان همچنان درگیر گرمای بالا هستند و مصرف زیاد که تاثیر خود را روی شبکه می گذارد

چرا و چطور؟

‌از آنجا که تولید و مصرف برق در فرآیندی ملی و کشوری تعریف و مدیریت می‌شود، همین مساله الزاماتی را به وجود می آورد؛ به طور مثال اینطور نیست که اگر در کرمان هوا خنک‌تر شده، انتظار داشته باشیم که خاموشی ناشی از ناطرازی کل کشور، در این استان نیز کاهش یابد زیرا برق در شبکه ای سراسری توزیع می شود سهم موجود کرمان یا هر نقطه دیگر که هوایش خنک‌تر شده باشد نیز کاهش می یابد و در مدیریت ناطرازی موجود، به ناچار، تحت تاثیر شبکه سراسری قرار می گیرد.

لذا باتوجه به اینکه در مردادماه که اوج گرمای کم‌سابقه یا بی‌سابقه بوده، همه ظرفیت های نیروگاهی تولید به کار گرفته شده تا همه بخش ها به ویژه مشترکان خانگی کمترین قطعی یا خاموشی را داشته باشند، فشار مضاعفی به نیروگاه های تولیدی وارد شده است ؛ چند نیروگاه حرارتی مجبور به تعمیر یا به‌روزرسانی شده اند تا از کار نیافتند و از طرف دیگر، تولید نیروگاه های برق‌آبی ما نیز به علت کاهش ورودی و گرمای بالا کاهش قابل ملاحظه ای داشته که به‌ناچار و ناخواسته، وضعیت کنونی را ایجاد می کند.

تعبیر ساده این انگاره یعنی گرچه در برخی مناطق، هوا خنک تر و مصرف برق کمتر شده، اما همچنان قاطبه جمعیتی کشور در نیمه شمالی یا برخی مناطق جنوبی، درگیر هوای گرم و مصرف بالا هستند، لذا باتوجه به ناطرازی رخ داده و کاهش تولید، در عمل با کمبود انرژی در شبکه سراسری مواجه شده ایم و نمی توان انتظار داشت آنجاها که مصرف کمتری دارند چون هوایشان خنک تر شده، قطعی نداشته باشند زیرا تامین و توزیع شبکه برق تابع مدیریتی سراسری است و به شکل استانی مدیریت نمی شود.

در این وضعیت، یک ظرف از یک داشته موجود داریم و نیازی که در کل کشور به آن نیازمندند؛ لذا برای آنکه این مقدار موجود به همه در آن واحد برسد، نیازمند کاهش مصرف در همه نقاط به شکل مساوی هستیم و این می شود که خاموشی ها از بعد از شهریور درگیر افزایش شده تا اینکه هوای نسبی در کشور در بیشتر نقاط رو به کاهش بیشتری برود و مصرف کلی در کشور کاهش یابد یا میزان تولید رشد کند تا مصرف با مقدار موجود برق تولیدی، برابر شود و در آن زمان انتظار داشت که خاموشی ها کاهش یابد یا به صفر برسد.

حلقه مفقود همیشگی

حال در این میان، آنچه سبب می شود که پرسش های افکارعمومی ناتمام بماند و پاسخی هم دریافت نکنند، نحوه مواجهه با این مساله در افکارعمومی و چگونگی بیان این مشکل است که با این صراحت از سوی مسئولان استانی بیان نمی شود و شاید چندان نقدی هم نتوان به طور مستقیم به آنان وارد کرد.

زیرا گویا نهادهای متولی در سطح کشوری، مدیران استان ها را با رویکرد یکپارچه‌سازی اطلاع رسانی، از بیان موارد، برخی جزییات و دلایل این وضعیت منع کرده اند و چون پاسخ و رویکرد رسانه ای خودشان در مرکز هم اقناع کننده نبوده، این وضعیت مطالبه‌گری و پرسش های بدون پاسخ و پرابهام در افکارعمومی باقی مانده است.

در این میان طی روزهای اخیر، چگونگی برخی اظهارنظرهای مسئولان ملی درباره نحوه مدیریت مصرف نیز بر ابهام ها و مطالبه موجود افزود که نشان می دهد در عرصه مواجهه با افکارعمومی، در صنعت برق و سایر بخش های همه وزارتخانه ها، بیش از گذشته به یک مدیریت علمی و به هنگام نیازمندیم.

هنوز می بینیم برخی از همان شهروندان یا فعالان اقتصادی و بازار که موقع قطع برق، بیشتر از همه صدای اعتراضشان رسا و بالاست، وقتی برقشان وصل می شود، خانه یا مغازه شان را نورباران می کنند و انگار نه انگار که اینهمه روشنایی نیاز ندارند

اما ضرورتی که توجیه‌پذیر نیست

حال در این شرایط و باوجود همه نقدهایی که به مجموعه وزارت نیرو وارد می آوریم، اما ضرورت مصرف بهینه از سوی مصرف کنندگان در هر گروه به ویژه خانگی و اصناف قابل انکار و کتمان نخواهد بود؛ واقعیتی که نیازمند فرهنگ سازی از یک سو، و ابزارهای بازدارنده و تنبیهی از سوی دیگر است.

هنوز می بینیم برخی از همان شهروندان یا فعالان اقتصادی و بازار که موقع قطع برق، بیشتر از همه صدای اعتراضشان رسا و بالاست، وقتی برقشان وصل می شود، خانه یا مغازه شان را نورباران می کنند و انگار نه انگار که اینهمه روشنایی نیاز ندارند و حتی اگر هم نیاز داشته باشند، در این شرایط ناطرازی و مشکلات تابستانه، باید چند چراغ را بیشتر خاموش یا دیگر الگوهای مصرف را رعایت کنیم.

هنوز آپارتمان های بزرگ و شیکی داریم که درون و برون آنها، شب ها با چندین چراغ چراغانی شده اند تا به زعم صاحبانشان، زیبایی‌ و دارندگی مالکانشان را به رخ بکشد؛ یا وقتی به بیشتر مغازه ها و واحدهای صنفی در سطح شهر می نگریم، هنوز بیشتر آنها الگوی مناسب و بهینه ای برای مصرف ندارند به طوری که صدای مسئولان برق استان نیز طی هفته های اخیر درآمد و گلایه کردند که چرا اتاق اصناف وارد این مساله نظارتی نمی شود.

لذا ضمن اینکه نیازمند نحوه پاسخگویی مناسب و اقناع کننده برای بیان وقایع شکل دهنده رویدادها و مشکلات در کشور از سوی مسئولان هستیم، از سوی دیگر نیز از سوی شهروندان، مخاطبان و خدمت گیرندگان نیز در عرصه انرژی و آب، نیازمند رعایت و بهینه سازی هرچه بیشتر مصرف هستیم و باید روزی برسد که اگر ابزارهای تنبیهی نیز نبود، افراد پرمصرف در هر بخش، با انگشت اشاره و خطاب نهی‌کننده سایر شهروندان همین جامعه مواجه شوند؛ باشد که چنین شود.