پاپ فرانسیس در جست‌وجوی قدرت سریر مقدس در آسیا

به گزارش روز یکشنبه ایرنا، پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان از ۲ تا ۱۳ سپتامبر (۱۲ تا ۲۳ شهریور) با بازدید از چهار کشور در ۱۲ روز، طولانی‌ترین سفر خود را از زمان رسیدن به تخت سنت پیتر در سال ۲۰۱۳ آغاز می‌کند. پاپ با پرواز بیش از ۲۸ هزار کیلومتر از اندونزی کشوری با بیشترین جمعیت مسلمان، پاپوآ گینه نو متنوع‌ترین جامعه از نظر زبانی، تیمور شرقی کشوری با بالاترین درصد کاتولیک‌ها و سنگاپور متنوع‌ترین کشور از نظر مذهبی دیدار خواهد کرد.

پاپ فرانسیس در سال ۲۰۱۹ به تایلند، در سال ۲۰۲۲ به قزاقستان و در سال ۲۰۲۳ به مغولستان سفر کرده بود که آخرین سفرهای آسیایی او به شمار می‌آیند، این سفر طولانی در حالی انجام می‌شود که دعوت‌های دیگر، از جمله سفر مورد انتظار به کشورش، آرژانتین، را به تعویق انداخته است.

این سفر چهل و پنجمین سفر خارجی پاپ فرانسیس است که ابتدا برای سال ۲۰۲۰ برنامه ریزی شده بود اما به دلیل همه‌گیری کووید-۱۹ به تعویق افتاد. او از زمان دیدار از مارسی در فرانسه در سپتامبر ۲۰۲۳ (شهریور ۱۴۰۲) به خارج از کشور سفر نکرده است، او دو ماه بعد از سفر فرانسه نیز سخنرانی برنامه ریزی شده در مذاکرات آب و هوایی سازمان ملل در دبی را لغو کرد.

همانطور که توافق اخیر بین چین و جزایر سلیمان به خوبی نشان داد، کل منطقه آسیای جنوب شرقی خط مقدم بین دنیای غرب و چین است و فرانسیس با بازدید از اندونزی، پاپوآ گینه نو، تیمور شرقی و سنگاپور، بین دو حوزه قدرت جهانی حرکت می کند.

رقابت ژئوپلیتیکی جهانی چالش‌های زیادی را در منطقه و فراتر از آن ایجاد کرده اما واتیکان تلاش‌ خود را به کار گرفته است تا نه طرفی بگیرد و نه اجازه دهد تا منافع کلیسای کاتولیک برای مقاصد سیاسی به کار گرفته شود، این شامل تلاش هایی برای مقابله با روایات مذهبی و برنامه های سیاسی است که توسط رسانه های آمریکا ترویج می شود. فرانسیس بر حفاظت از استقلال کلیسا و حاکمیت واتیکان ثابت قدم است.

چهار کشور، چهار واقعیت ملی

با این حال، به رغم اهمیت پویایی‌ شرایط منطقه‌ای و جهانی، همه سیاست‌ها به صورت محلی پایه‌گذاری می‌شوند. چهار کشوری که پاپ فرانسیس از آنها بازدید می کند چالش‌های داخلی خود را دارند.

همانطور که مرسوم است، پاپ قرار است با سران کشورها، مقامات محلی و رهبران مذهبی هر کشور دیدار کند. او همچنین به رویدادهای ویژه جوانان خواهد پیوست و مراسم مذهبی کاتولیک های محلی هر کشور را رهبری خواهد کرد. تغییرات آب و هوایی، آموزش و روابط بین مذهبی هم موضوعات مرتبط با این سفر خواهند بود.

اندونزی، میزبان رویداد مهمی در ۵ سپتامبر (۱۵ شهریور) خواهد بود؛ زمانی که پاپ در یک جلسه بین مذهبی در مسجد استقلال، بزرگترین مسجد در جنوب شرقی آسیا حاضر خواهد شد. سال‌هاست که واتیکان گفتگوی فعالی را با رهبران جامعه اسلامی برقرار کرده و با توجه به تنش‌ها و درگیری‌ها میان مسلمانان و مسیحیان در خاورمیانه، آفریقا و آسیا، این تلاش بین‌مذهبی همچنان یک اولویت جهانی است.

اندونزی میزبان بزرگترین جامعه مسلمانان جهان است اما قانون اساسی آن از حقوق برابر ۶ دین، حمایت می‌کند. در چندین استان شرقی اندونزی، مسیحیان اکثریت حاکم هستند اما سفر پاپ فرانسیس تنها برای جاکارتا و اولویت دادن به گفتگو با اسلام برنامه ریزی شده است و کاتولیک های اندونزیایی و تنوع غنی آنها کمتر در نظر گرفته شده اند.

در پاپوآ گینه نو، وضعیت کاملاً متفاوت خواهد بود. به رغم طیف متنوعی از گروه های بومی در این کشور، پاپوآها بیشتر مسیحی هستند و کاتولیک ها به عنوان بزرگترین جامعه مذهبی، ۲۶ درصد از جمعیت را تشکیل می دهند. با این حال، این کشور پهناور با جمعیت نسبتاً کم با مسائل عمده ای مانند فرآیند ملت سازی و توسعه اقتصادی پایدار دست و پنجه نرم می کند و بیش از ۸۵ درصد از جمعیت در یک محیط روستایی زندگی می کنند.

پاپوآ گینه نو به عنوان عضوی از کشورهای مشترک المنافع و یک سلطنت مشروطه، همچنان پادشاه بریتانیا چارلز سوم را به عنوان رئیس دولت خود می‌شناسد.

پاپ با تکرار بخشنامه لاوداتو سی (Laudato Si)، سندی مهم که در سال ۲۰۱۵ برای توسعه پایدارتر، مسئولیت‌پذیرتر از نظر زیست‌محیطی و اجتماعی یکپارچه‌تر اعلام شد، به احتمال زیاد از تلاش‌ها را برای مبارزه با استخراج غارتگرانه منابع، کمبود فرصت‌های آموزشی و فساد بومی حمایت خواهد کرد.

ایستگاه بعدی پاپ در تیمور شرقی خواهد بود، کشوری که بیش از ۹۷ درصد مردم آن کاتولیک هستند. با گذشت بیش از دو دهه از استقلال خود، این کشور همچنان با فقر و فساد شدید دست و پنجه نرم می کند. ظرفیت کلیسا برای ایجاد تغییرات قابل توجه در حال کاهش و شک و تردید علیه این نهاد در حال افزایش است.

مسأله دیگری که پاپ با آن مواجه خواهد شد پرونده مربوط به رفتارهای غیراخلاقی کارلوس ژیمنس بلو، اسقف سابق دیلی، قهرمان استقلال و برنده جایزه نوبل، است که واتیکان به جای پس گرفتن مقام این اسقف به دلیل سرپیچی از دستورات کتاب مقدس مسیحیت، او را بی سر و صدا به موزامبیک، سپس پرتغال منتقل کرد و بلو هنوز یک اسقف است.

این موضوع تنش های داخلی جامعه جهانی کاتولیک را آشکار می کند، رسوایی‌های اخیر مبلغان فرانسوی در پارلمان اروپا نشان می‌دهد که تعدادی از کلیساهای آسیایی و خود واتیکان برای تحریم مؤثر روحانیون منحرف و تغییر ذهنیت‌ها تلاش می‌کنند اما تکرار این ماجرا در اسپانیا، آرژانتین و بسیاری کشورها، بر نگرانی ها افزوده است.

سرانجام، پاپ فرانسیس از ۱۱ تا ۱۳ سپتامبر (۲۱ تا ۲۳ شهریور) در سنگاپور تمتنوع ترین کشور جهان از نظر مذهب، وقف خواهد کرد. رویداد کلیدی این سفر، یک جلسه بین مذهبی برای دیدار او با ۵۰۰ جوان در کالج جونیور کاتولیک خواهد داشت.

کلیسای کاتولیک با ایجاد شبکه ای قوی از مؤسسات آموزشی که مسیحیان اغلب در میان دانش آموزان اقلیت هستند، در جوامع آسیایی سرمایه‌گذاری می‌کند.

پاپ همچنین از دانشگاه ملی معتبر سنگاپور بازدید خواهد کرد تا با مقامات، جامعه مدنی و هیات دیپلماتیک دیدار کند. این دانشگاه به عنوان یک موسسه پیشرو برای تحقیقات دانشگاهی، به تازگی مطالعات بودایی و مطالعات سیک را تأسیس کرده و اکنون در حال بررسی گزینه‌هایی برای توسعه مطالعات مسیحی است.

اهمیت آسیا برای پاپ فرانسیس

برای پاسخ به این سوال که چرا واتیکان به آسیا اهمیت می دهد، توسعه یکپارچه، بحران زیست محیطی، تنش های منطقه ای، گفت‌وگوی بین ادیان، و بحران‌های سوء استفاده جنسی، جنبه های مهمی هستند که باید در نظر گرفته شوند.

در عین حال پاپ می خواهد همبستگی خود با مردم آسیا را نشان دهد، ریاست واتیکان با بازدید از این مکان‌های دور در کنار بیش از ۶۰ روزنامه‌نگار بین‌المللی که در مورد بخش‌های مختلف این سفر گزارش می‌دهند، گفت‌وگوی بین‌فرهنگی و همچنین اتحاد میان جامعه جهانی کاتولیک‌ها را تقویت می‌کند.

برخی کارشناسان معتقدند روزنامه نگاران هواپیمای پاپ به مخاطبان جهانی کمک می کنند تا واقعیت های آسیا و اقیانوسیه را درک کنند، با سفر آتی پاپ، جهان بیشتر در مورد اندونزی، پاپوآ گینه نو، تیمور شرقی و سنگاپور خواهد شنید.

سفرهای پاپ با ایجاد اتحاد و اشتراک کاتولیک ها به ترجمه ژئوپلیتیک فعلی سریر مقدس کمک می کند. واتیکان به رغم موقعیت جغرافیایی آن تنها یک کشور اروپایی نیست، با این حال، حاکمیت کنونی سریر مقدس عمیقاً مدیون تاریخ غرب و ساختارهای قانونی اروپا است. واتیکان برای بیان اهمیت جهانی خود از طریق مقوله‌های جهانی، باید راه‌هایی برای تعامل با سایر تمدن‌ها، نظام‌های سیاسی و مناطق اجتماعی-اقتصادی بیابد و بازدید پاپ از آسیا بخشی از این ترجمه معاصر از سریر مقدس است.

آسیا نه تنها در حال تبدیل شدن به مهم ترین منطقه قرن بیست و یکم است بلکه این قاره ای است که در آن تعدادی از سنت های مذهبی، فرهنگی و سیاسی ثابت کرده اند که واقعاً انعطاف پذیر هستند، امور جهانی را شکل می دهند و به عنوان جایگزینی برای هژمونی غرب در نوبت قدرت‌نمایی ایستاده اند.

در این زمینه، سریر مقدس به طور فعال با ملت‌ها، دولت‌ها و سنت‌های آسیایی در ارتباط است، مسیر ترجمه حاکمیت کلیسا و نشان دادن بهتر اهمیت جهانی آن از آسیا می گذرد و این یک اولویت برای پاپ از آغاز فعالیتش در سال ۲۰۱۳ بوده است.