اسناد تاسیس نخستین بانک ایران در معرض دید عموم

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، به محض ورود به فضای نمایشگاه، تصویر بزرگی از کورت لیندن بلِات توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند. این فرد آلمانی نخستین مدیرعامل بانک ملی ایران است که در این عکس که از معدود تصاویر به جای مانده از اوست، در میان رجل سیاسی ایران از جمله مهدی‌قلی خان هدایت (رئیس هسات وزرا) و رضاقلی خان هدایت (نیرالملک) و حسینقلی نواب ایستاده است.

اما اینکه نخستین اندیشه تاسیس بانک در ایران به چه زمانی بازمی‌گردد و دلیل اصلی آن چه بوده است، داستان شنیدنی و خواندنی اسناد به نمایش درآمده است.

اولین اثر، صورت جلسه‌ایست که رایزنی دولتمردان دوره ناصری را درباره تشکیل بانک در ایران گزارش کرده است. تاریخ این سند که مقارن با صدارت میرزا حسین خان سپهسالار است نشان می‌دهد که بر خلاف تصور رایج، نخستین اندیشه تاسیس بانک در ایران نه در دوره پهلوی که در دوره قاجار شکل گرفته است.

جالب اینجاست که هدف تاسیس بانک در ایران بر خلاف آنچه به شکل معمول به ذهن می‌آید، عملیات پولی و بازرگانی نبوده است. بلکه هدف تاسیس این «دستگاه»، جمع‌آوری سرمایه بای اقدامات عمرانی و آبادانی بوده است. با این نگاه، بانک برای ایرانیان کارکرد صندوق پول و سرمایه داشت که امکان تحقق طرح‌های کلان و پرهزینه‌ را فراهم می‌آورد.

در آن زمان، با توجه به وسعت ایران و قرارگیری این کشور بر سر راه تجارت شرق و غرب، ‌تامین سرمایه برای دو طرح بزرگ راه‌آهن و تلگراف نیاز ضروری بود.

در ادامه این نمایشگاه اسنادی از جمله اعلان تاسیس بانک ملی در دوره مظفری، قانون اجازه تاسیس این بانک و اجازه استخدام متخصص بانک از اتباع خارجی نیز به نمایش درآمده و حتی پرونده استخدام کورت لیندن بلِات نیز که روی آن به زبان فرانسه «مستعفی» نوشته شده است نیز دیده می‌شود.

اساسنامه و چارت سازمانی بانک در کنار نخستین بخش‌نامه‌های استخدام نیرو به دو زبان فارسی و فرانسه نیز دیگر اسناد به نمایش درآمده هستند.

این نمایشگاه از ۲۰ شهریور هم‌زمان با نودوششمین سال تاسیس بانک ملی ایران در موزه این بانک برپا شده است و تا ۳۰ شهریور فرصت بازدید از این اسناد در کنار اشیای این موزه برای علاقه‌مندان فراهم است.