وی افزود: سیرهنگاری پیامبر(ص) و ائمه(ع) و نسبنگاری و نگارش کلی تاریخ اسلام، مقتلنگاری و … در این مقطع زمانی رشد کرد و تحول عظیمی در صدسال اخیر در نگارش تاریخ در حوزه شاهد هستیم. این مسئله در قسمت نرمافزاری پدید آمد و شخصیتها و تاریخپژوهانی در این دوره تربیت شدند و دست به نوشتن آثار خوبی زدند.
مطهری با بیان اینکه تحول بسیار زیادی در بحث تاریخ اسلام فارغ از کیفیت ایجاد شد، اظهار کرد: به خصوص تحول از تاریخ نقلی به سمت تاریخ تحلیلی ایجاد شد و تعداد زیاد آثار و تعدد موضوعات پژوهشی را در این صد سال شاهد هستیم و از بعد سختافزاری پژوهش هم میتوان به ایجاد مراکز، پژوهشکده و پژوهشگاهها، مجلات، دانشنامهها و کتابخانهها و کتب و … اشاره کرد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: در میان مراکز پژوهشی ولو اینکه قبل از بازتأسیس و در ابتدای دوره بازتأسیس حوزه آثار چندانی نداریم که نشان دهد در این مقطع زمانی مرکزی اختصاصاً به تاریخ پرداخته است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: در نیمه دوم این قرن به وضوح میبینیم مراکز پژوهشی شکل گرفتهاند که تخصصاً در تاریخ معاصر و اهل بیت(ع) کار میکنند و وابسته به حوزه هستند که از آن جمله میتوان به پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه، مؤسسه امام خمینی(ره) که به صورت تخصصی به تاریخ اسلام و معاصر میپردازند، همچنین پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و فرهنگ و اندیشه و پژوهشگاه المصطفی اشاره کرد.
مطهری افزود: در کنار این پژوهشگاهها باید به مجلات تخصصی هم اشاره شود زیرا قبل از بازتأسیس هم مجلاتی به تاریخ میپرداختند اما جسته و گریخته بود و مختص تاریخ نبود ولی در نیمه دوم این قرن و به ویژه بعد از انقلاب مجلات متعددی در حوزه و زیرمجموعههای آن تولید شده است که گام مهمی در پیشرفت دانش تاریخ و تاریخ اسلام برداشتهاند. از جمله این مجلات میتوان به در آئینه پژوهش، تاریخ اسلام دانشگاه باقرالعلوم(ع)، مطالعات تاریخی جهان اسلام و سخن تاریخ و … اشاره کرد.
پرداختن به تاریخ در دانشنامهها
وی با بیان اینکه مجلاتی هم به عربی در حوزه تاریخ تولید میشوند مانند مجله تولیدی پژوهشکده سیره و تاریخ اهل بیت(ع)، گفت: این مجلات در مراکز وابسته به حوزه منتشر میشوند؛ دانشنامهها هم ولو اینکه مختص تاریخ نیستند ولی مطالب مهمی از آن مختص تاریخ است؛ حتی اگر به دانشنامه جهان اسلام و دایره المعارف بزرگ اسلامی رجوع کنیم مداخل زیادی از آن در مورد تاریخ اهل بیت(ع) نوشته شده است که بسیاری از این محققان پرورشیافته مکتب حوزه علیمه قم هستند.
مطهری اظهار کرد: برخی دانشنامهها هم اساسا در مراکز وابسته به حوزه قم تدوین و تالیف میشوند که از جمله میتوان به دایرهالمعارف قرآن کریم و دانشنامه حج و حرمین شریفین وابسته به پژوهشکده حج و زیارت اشاره کرد. دایرهالمعارف قرآن کریم هم در پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه منتشر میشود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه دانشنامه اختصاصی در مورد اهل بیت(ع) در حال تدوین است و جلد نخست آن هم نشر یافته و قسمت عمده آن در مورد تاریخ اهل بیت(ع) است، اضافه کرد: این مسئله همه از برکات بازتأسیس حوزه قم در صد سال اخیر است.
مطهری تأکید کرد: به جرأت میتوان گفت که آثار بسیار خوب تاریخی در صد سال اخیر در حوزه نوشته شده است.
انتهای پیام
منبع