نسیم رویش پایگاه خبری جمعیت رویش های انقلاب اسلامیشاید این مطالب برایتان مفید باشد
به گزارش ایکنا از لرستان، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا اعوانی، مدرس حوزه و دانشگاه شامگاه دوشنبه، دوم مهرماه در سلسله نشست‌های آشنایی با معارف تربیتی صحیفه سجادیه که از سوی معاونت فرهنگی ـ تبلیغی مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران استان لرستان ویژه طلاب لرستانی و به‌صورت مجازی برگزار شد، در شرح «دعای دوازدهم صحیفه سجادیه»، گفت: این دعای امام سجاد(ع) در اعتراف به کوتاهی‌ها، گناهان و طلب بازگشت به سمت خدای متعال است که امام سجاد(ع) در دعاهای صحیفه مکرراً بازگشت خود به سمت خدای متعال را شعار می‌دهند.
وی افزود: آنچه که حضرت در مقام اعتراف به گناه و طلب توبه بیان می‌کنند اول روی کردن به سمت خداست و ثانیاً انسان وقتی ایمانش بالا برود چون خدای متعال را در آن حدی که خدای متعال کمکش کرده درک می‌کند خودش را بسیار کوچک می‌بیند و وقتی خودش را بسیار کوچک می‌داند و او را بسیار بزرگ می‌بیند احساس می‌کند کارهایش صلاحیت نداشته است بنابراین خودش را به‌منزله یک انسان گناهکار جلوه می‌دهد.
اعوانی اضافه کرد: واقعیت قضیه این است که امام سجاد(ع) با این نوع دعا کردن به ما یاد می‌دهند که جایگاه خودمان را بشناسیم و اینکه باید چه کار کنیم تا به خدا نزدیک‌تر شویم و چه کارهایی را انجام ندهیم از خدا دور می‌شویم.
این مدرس حوزه علمیه ادامه داد: امام سجاد(ع) در بندهای اول تا سوم دعا اینگونه با خدا صحبت می‌کند: «اللَّهُمَّ إِنَّهُ يَحْجُبُنِي عَنْ مَسْأَلَتِكَ خِلَالٌ ثَلَاثٌ، وَ تَحْدُونِي عَلَيْهَا خَلَّةٌ وَاحِدَةٌ؛ يَحْجُبُنِي أَمْرٌ أَمَرْتَ بِهِ فَأَبْطَأْتُ عَنْهُ، وَ نَهْيٌ نَهَيْتَنِي عَنْهُ فَأَسْرَعْتُ إِلَيْهِ، وَ نِعْمَةٌ أَنْعَمْتَ بِهَا عَلَيَّ فَقَصَّرْتُ فِي شُكْرِهَا.»
وی اضافه کرد: امام سجاد(ع) در این دو بند از دعا می‌فرماید: «خدایا! مسلماً سه خصلت، مرا از درخواست از حضرتت مانع می‌شود؛ و یک خصلت، مرا به جانب درخواست از تو پیش می‌برد. آن سه خصلتی که مانع درخواست من است شامل کار خوبی که مرا به آن فرمان دادی و من در انجامش کندی کردم؛ کار زشتی که مرا از آن بازداشتی و من در ارتکابش شتاب ورزیدم و دیگری اینکه نعمتی که به من دادی و من در سپاس‌گزاریش کوتاهی کردم.»
رعایت نهی خدا؛ مهمترین شکرگزاری
حجت‌الاسلام اعوانی با بیان اینکه یک روش برای شکر خدا به وسیله زبان است اما گام مهمتر شکرگزاری این است که انسان نهی خدا را مراعات کند و حضرت امام سجاد(ع) در این دعا به این موضوع اشاره می‌کند، اظهار کرد: امام سجاد(ع) در این دعا بیان میدارد که هم با لسان شکر خدای متعال را به‌جا می‌آورد و هم از آنچه خدای متعال نهی فرموده، مراعات می‌کند تا مصداق واقعی انسان شکرگزار باشد.
این مدرس سواد رسانه با اشاره به اینکه اما اینکه چه‌طور میتوانیم رابطه خود با خدا را اصلاح کنیم و چه‌طور این حجاب و مانع را برطرف کنیم، گفت: آن چیزی که باعث می‌شود انسان در بُعد معنوی پیشرفت نکند همین سه مورد است که امام سجاد(ع) در بند دوم دعای دوازدهم صحیفه سجادیه ما را نسبت به آنها متوجه می‌کند.
وی ادامه داد: آن چیزی که انسان را به سمت خدا سوق می‌دهد تفضل و احسان خداست که امام سجاد(ع) در بند سوم دعا با این مضمون «وَ يَحْدُونِي عَلَى مَسْأَلَتِكَ تَفَضُّلُكَ عَلَى مَنْ أَقْبَلَ بِوَجْهِهِ إِلَيْكَ، وَ وَفَدَ بِحُسْنِ ظَنِّهِ إِلَيْكَ، إِذْ جَمِيعُ إِحْسَانِكَ تَفَضُّلٌ، وَ إِذْ كُلُّ نِعَمِكَ ابْتِدَاءٌ» اشاره کرده و می‌فرماید: «و آنچه مرا به سوی درخواست از تو پیش می‌برد: احسان توست به کسی که با نیت خالص به سوی تو آمد و با خوش‌گمانی‌اش به پیشگاه حضرتت وارد شد؛ زیرا تمام احسانت تفضل و همه نعمتت، آغاز و ابتدایی از سوی تو نسبت به آفریده‌هاست.»
این مدرس حوزه علمیه با بیان اینکه خدا بزرگ‌تر از این است که وقتی کسی به در خانه او روی آورد با تمام مشکلاتی که دارد و خدای متعال او را رد کند، گفت: امام سجاد(ع) در بند چهارم دعا با این مضمون «فَهَا أَنَا ذَا، يَا إِلَهِي، وَاقِفٌ بِبَابِ عِزِّكَ وُقُوفَ الْمُسْتَسْلِمِ الذَّلِيلِ، وَ سَائِلُكَ عَلَى الْحَيَاءِ مِنِّي سُؤَالَ الْبَائِسِ الْمُعيِلِ» می‌فرماید: «ای معبود من! اینک منم که به پیشگاه عزتت ایستاده‌ام؛ ایستادن فرمان‌بردار خوار و براساس حیا و شرمم از تو درخواست‌کننده‌ام، درخواست‌کننده بی‌نوای عیال‌وار.»
اصلاح نفس با توبه همراه است
وی با اشاره به اینکه اصلاح نفس با توبه است و انسان وقتی توبه می‌کند رابطه‌اش نیز با خدا اصلاح می‌شود، افزود: امام سجاد(ع) در بند هشتم و نهم این دعا «سُبْحَانَكَ، لَا أَيْأَسُ مِنْكَ وَ قَدْ فَتَحْتَ لِي بَابَ التَّوْبَةِ إِلَيْكَ، بَلْ أَقُولُ مَقَالَ الْعَبْدِ الذَّلِيلِ الظَّالِمِ لِنَفْسِهِ الْمُسْتَخِفِّ بِحُرْمَةِ رَبِّهِ. الَّذِي عَظُمَتْ ذُنُوبُهُ فَجَلَّتْ، وَ أَدْبَرَتْ أَيَّامُهُ فَوَلَّتْ حَتَّى إِذَا رَأَى مُدَّةَ الْعَمَلِ قَدِ انْقَضَتْ وَ غَايَةَ الْعُمُرِ قَدِ انْتَهَتْ، وَ أَيْقَنَ أَنَّهُ لَا مَحِيصَ لَهُ مِنْكَ، وَ لَا مَهْرَبَ لَهُ عَنْكَ، تَلَقَّاكَ بِالْإِنَابَةِ، وَ أَخْلَصَ لَكَ التَّوْبَةَ، فَقَامَ إِلَيْكَ بِقَلْبٍ طَاهِرٍ نَقِيٍّ، ثُمَّ دَعَاكَ بِصَوْتٍ حَائِلٍ خَفِيٍّ» به ما یاد می‌دهد که چگونه با خدا حرف بزنیم و چگونه دعا کنیم.»
اعوانی با بیان اینکه در محضر خدا باید با حالت تواضع صحبت کنیم و امام سجاد(ع) نیز در این دعا با حالت تواضع، سر به پایین و در حالی که اشک می‌ریزد با خدا صحبت می‌کند، اظهار کرد: حضرت به ما یاد داد اگر در هنگام دعا اشک هم نمی‌آید انسان باید خودش را به حالت گریه در بیاورد تا نظر خدای متعال را جلب کند کمااینکه خدای متعال را با «ارحم‌الراحمین» یاد کردن و خواندن نیز مورد تأکید است و در روایت داریم خداوند یک ملکی دارد که وقتی بندهای سه مرتبه می‌گوید «یا ارحم الراحمین» آن ملک می‌گوید خدای ارحم الراحمین به تو رو کرد بخواه ببینم چی می‌خواهی.
این مدرس حوزه علمیه با بیان اینکه صفت «ارحم الراحمین» خیلی مهم است و حضرت امام سجاد(ع) در دعای صحیفه مکرراً به این صفت خدا دست می‌اندازد، اضافه کرد: انسان‌ها دوست دارند که دوست داشته شوند خدای متعال اگر انسان را دوست داشته باشد این آخر و انتهای دوست داشتن است که باید برای این امر کاری کنیم بنابراین امام سجاد(ع) از بند 13 به بعد دعا به این نکته اشاره می‌کند و می‌گوید: ای خدا محبوب‌ترین بندگان این است که استکبار را رها کرده باید نسبت به خدای متعال و دستورات خدای متعال تواضع داشته باشیم پس اگر خدا چیزی می‌گوید و ما گوش نمی‌کنیم این تکبر است اگر انسان امر و نهی خدا را رعایت نکند این استکبار است اگر کسی در برابر خدا متواضع باشد خدا این را خیلی دوست دارد.
وی با بیان اینکه دومین صفت انسانی که خدا او را خیلی دوست دارد این است که از گناه و اصرار بر گناه دوری کند، افزود: کسی که مدام همراه با استغفار است خدا او را دوست دارد کمااینکه خدای متعال دوست دارد بنده‌اش زیاد استغفار کند بنابراین پیامبر اکرم(ص) روزانه استغفار می‌کردند و مرحوم شیخ کلینی در اصول کافی روایت‌های متعددی در این رابطه آورده که ائمه معصومین به‌ویژه پیامبر اکرم(ص) در طول روز استغفار می‌کردند بنابراین ضرورت دارد انسان همیشه خودش را در درگاه خدا مقصر بداند.
این مدرس حوزه علمیه با اشاره به اینکه استغفار آثار و برکاتی دارد که یکی از آنها ازدیاد روزی است و یکی هم برکت در نسل آدم است، گفت: در آیات 10، 11 و 12 سوره نوح «فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كَانَ غَفَّارًا؛ يُرْسِلِ السَّمَاء عَلَيْكُم مِّدْرَارًا؛ وَيُمْدِدْكُمْ بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَيَجْعَل لَّكُمْ جَنَّاتٍ وَيَجْعَل لَّكُمْ أَنْهَارًا» آمده است که حضرت نوح(ع) خطاب به قومش فرمود: «و گفتم از پروردگارتان آمرزش بخواهيد كه او همواره آمرزنده است [تا] بر شما از آسمان باران پى در پى فرستد و شما را به اموال و پسران يارى كند و برايتان باغ‌ها قرار دهد و نهرها براى شما پديد آورد.»
انتهای پیام
منبع
