تجربه کلیدی کارگردان «زیرخاکی» و اولین مشق‌های خالق «۲۳ نفر»

به گزارش گروه فرهنگی ایرنا؛ بخش عمده‌ای از چهره‌ها و اسامی شناخته‌شده در سینمای بلند ایران طی چهار دهه گذشته، در روزهایی که هنوز به شهرت و اعتبار امروز نرسیده بودند، بخت و اقبال خود برای ورود به جریان حرفه‌ای سینمای ایران را با ارائه اثر به جشنواره فیلم‌کوتاه تهران می‌آزمودند و از همین زاویه هم امروز دفتر خاطرات این رویداد سرشار از قاب‌های خاطرات فیلمسازان گم‌نامی است که امروز تبدیل به چهره‌های معتبر و شناخته‌شده در سینمای کوتاه و بلند ایران شده‌اند.

در قالب سلسله گزارش‌های «ستاره‌بازی با خاطرات فیلم‌کوتاه تهران» و در آستانه برگزاری چهل‌ویکمین دوره این رویداد، مروری‌بر حضور برخی از چهره‌های شاخص در دوره‌های مختلف جشنواره «تهران» خواهیم داشت.

در سومین قسمت از این سلسله گزارش‌ها، ترکیب آثار حاضر در پنج دوره سوم جشنواره در حد فاصل سال‌های ۷۳ تا ۷۷ مورد بررسی قرار داده‌ایم.

جلیل سامان

بیشترین آشنایی و شناخت مخاطب عام از او احتمالا به سریال کمدی «زیرخاکی» بازمی‌گردد اما جلیل سامان پیش‌تر و در قالب یک سه‌گانه تاریخی سریال‌های «ارمغان تاریکی»، «پروانه» و «نفس» را هم کارگردانی کرده بود و می‌توان او را یکی از موفق‌ترین سریال‌های تلویزیونی به شمار آورد که تجربه کارگردانی فیلم بلند سینمایی «وقت بودن» را هم در کارنامه خود دارد. سامان در سال ۷۳ و همزمان با دوره یازدهم جشنواره فیلم‌کوتاه تهران، با فیلمی به نام «کلید» در بخش فیلم‌های ۸ میلی‌متری حضور داشت.

مرتضی پورصمدی

زنده‌یاد مرتضی پورصمدی یکی از نام‌های معتبر در عرصه فیلمبرداری در سینمای ایران بود که سال گذشته و حین تصویربرداری سریال خانگی «گناه فرشته» دارفانی را وداع گفت. وی که سابقه همکاری با فیلمسازانی همچون حسن فتحی، پوران درخشنده، ابراهیم حاتمی‌کیا و رخشان بنی‌اعتماد را در کارنامه حرفه‌ای خود داشت، در سال ۷۶ و همزمان با چهاردهمین جشنواره فیلم‌کوتاه تهران یکی از اولین جوایز جشنواره‌ای خود را برای فیلمبرداری فیلم‌کوتاه «عروسک‌های کمس» کسب کرد.

مهدی جعفری

مهدی جعفری که امروز علاوه‌بر اعتباری که در عرصه فیلمبرداری سینمایی دارد به‌عنوان یکی از کارگردانان شاخص سینمای دفاع مقدس شناخته می‌شود، در دوره دوازدهم جشنواره فیلم‌کوتاه تهران با فیلم‌کوتاه «با مادربزرگ» در این رویداد حضور داشت. فیلمی که علی‌الظاهر اولین تجربه کارگردانی او در عرصه سینمای کوتاه بود و بعدتر حضوری جدی‌تر در این عرصه داشت. جعفری تا به امروز فیلم‌های «۲۳ نفر» و «یدو» را در مقام کارگردان روانه پرده سینما کرده است.

مهرداد خوشبخت

مهرداد خوشبخت در سال ۷۴ با فیلم کوتاه «جنایت موجه» در دوازدهمین دوره جشنواره فیلم‌کوتاه تهران حضور داشت. خوشبخت که سریال‌سازی در قاب تلویزیون را هم تجربه کرده است و در پروژه «به‌وقت شام» در مقام کارگردان دوم در کنار ابراهیم حاتمی‌کیا قرار داشت، به‌عنوان کارگردان مستقل هم پروژه‌های شاخصی همچون «آبادان یازده ۶۰» و «پالایشگاه» را به سرانجام رسانده است.

امید بنکدار
بخش عمده‌ای از کارنامه امید بنکدار در سینما در قالب همکاری‌های مشترکی که با کیوان علیمحمدی داشته‌اند به سرانجام رسیده است. این دو کارگردان اما هر دو از مطبوعات سینمایی و سینمای کوتاه ریشه گرفته‌اند. امید بنکدار «قصه یک لبخند» را در قالب یک فیلم‌کوتاه کارگردانی کرد و در سال ۷۴ برای رونمایی و رقابت آن را به دوازدهمین جشنواره فیلم‌کوتاه تهران ارسال کرد. «شبانه»، «شبانه روز»، «ارغوان» و «گیلدا» در کارنامه کارگردانی سینمایی بنکدار به ثبت رسیده است.

حسن نقاشی
حسن نقاشی، نویسنده و پژوهشگری است که در چند دهه گذشته حضوری درخشان در عرصه مستندسازی داشته و جوایز متعددی را هم شکار کرده است. سوژه بیشتر ساخته‌های او هم فرهنگ و مردم شهر یزد و اساطیر ایرانی پیش از اسلام است. «نشانی از تو» نام فیلم‌کوتاهی است که حسن نقاشی در سال ۷۵ کارگردانی کرد و آن را به دبیرخانه سیزدهمین جشنواره فیلم‌کوتاه تهران فرستاد.

خسرو معصومی
خسرو معصومی در آستانه ۷۰ سالگی یکی از کارگردانان خوش‌سابقه سینمای ایران است که از شاخص‌ترین آثار او می‌توان به سه‌گانه «رسم عاشق‌کشی»، «جایی در دوردست» و «باد در علفزار می‌پیچد» با موضوع مصائب محیط‌بانان اشاره کرد. معصومی در سال ۷۶ و با همکاری محمدرضا سرهنگی فیلم‌کوتاه «گته مردی» را کارگردانی کرد و آن را برای رونمایی و رقابت به چهاردهمین جشنواره فیلم‌کوتاه تهران فرستاد. آخرین فیلم سینمایی اکران شده از معصومی «پول کثیف» بوده است.

شاهد احمدلو
در دوران نوجوانی این شانس را داشت که حضور در فضای حرفه‌ای سینما را با بازی در فیلم‌های مسعود کیمیایی و بعدتر همکاری با کارگردانانی همچون ناصر تقوایی، ساموئل خاچیکیان و داود میرباقری تجربه کند. شاهد احمدلو هر چند فعالیت در فضای بازیگری را ادامه داد اما در مقام کارگردان هم تا به امروز آثاری همچون فیلم سینمایی «چند می‌گیری گریه کنی؟»‌ و یا سریال کمدی «سه‌دونگ، سه‌دونگ» را در کارنامه خود ثبت کرده است. احمدلو در سال ۷۶ با کارگردانی فیلم‌کوتاه «عکاسخانه» در دوره پانزدهم جشنواره فیلم‌کوتاه تهران حضور داشت.

کیانوش دالوند
کیانوش دالوند امروز یکی از چهره‌های شناخته‌شده در صنعت انیمیشن‌سازی ایران است که با همراهی برادرش دو پروژه سینمایی «ناسور» و «رستم و سهراب» را به سرانجام رسانده‌اند. دالوند در دوران جوانی فعالیت حرفه‌ای خود را از شهرستان بروجرد آغاز کرد و در همان گام‌های اولیه فیلم‌کوتاهی با نام «مشکل» را به تولید رساند. این اثر در دوره پانزدهم جشنواره فیلم‌کوتاه تهران حضور داشت و رونمایی شد.

رهبر قنبری

فعالیت حرفه‌ای در سینما را از میانه دهه ۶۰ و با ساخت فیلم‌کوتاه آغاز کرد و تا به امروز یکی از چهره‌های فعال در رویدادهای سینمایی داخلی و خارجی با محوریت سینمای کوتاه تبدیل شده است. رهبر قنبری که از مدرسان انجمن سینمای جوانان هم به حساب می‌آید و همزمان با سینمای داستانی، دستی بر آتش مستندسازی هم دارد، در سال ۷۶ و با کارگردانی فیلم‌کوتاه «صدای خاک» در دوره پانزدهم جشنواره فیلم‌کوتاه تهران حضور داشت.

فرهاد مهران‌فر
از دهه ۵۰ که فعالیت حرفه‌ای خود را آغاز کرد تا به امروز که یکی از موسپیدان معتبر در عرصه کارگردانی و پژوهشگری سینما محسوب می‌شود، بالغ‌بر ۵۰ فیلم کوتاه، بلند و مستند را کارگردانی کرده است. فرهاد مهران‌فر که در سال ۷۹ مدرک درجه یک هنری را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرد، در سال ۷۵ و به‌صورت مشترک با محمدرضا سرهنگی، فیلم‌کوتاه «من و پرنده‌هایم» را کارگردانی کرد که این فیلم در دوره چهاردهم جشنواره فیلم‌کوتاه تهران روی پرده رفت.

محمدرضا رحمانی
همین روزها فیلم سینمایی «آن‌ها مرا دوست داشتند» را در آستانه اکران عمومی دارد. محمدرضا رحمانی کارگردانی است که با این فیلم در دوره چهلم جشنواره فیلم فجر حضور داشت و پیش از آن هم با تمرکز بر سوژه‌های اجتماعی فیلم‌های بلندی همچون «دل‌خون» و «پریسا» را کارگردانی کرده بود. رحمانی در سال‌های جوانی با فیلم‌کوتاه «بابا آب داد» در دوره پانزدهم جشنواره فیلم‌کوتاه تهران حضور داشت.

حامد کلاهداری
خودش تعریف کرده که این فیلم یک دقیقه‌ای را در سن ۱۲ سالگی کارگردانی کرده است و جالب اینکه دومین فیلم‌کوتاه کارنامه‌اش محسوب می‌شود؛ حامد کلاهداری در سال ۷۶ فیلم‌کوتاه «مرد، جاده» را به‌صورت مشترک با محمدعلی قربان‌پور کارگردانی کرد و به چهاردهمین دوره جشنواره فیلم‌کوتاه تهران فرستاد. کلاهداری که در سن نوجوانی و با ایفای نقش در آثاری همچون فیلم‌های سینمایی «تعطیلات تابستانی» و «شاخ‌ گاو» و یا سریال «پس از باران» به چهره‌ای آشنا برای مخاطبان تبدیل شد، بعدتر با فیلم «شکلات داغ» به میدان کارگردانی سینمای بلند هم وارد شد.

چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار ۲۷ مهر تا ۲ آبان ۱۴۰۳ برگزار خواهد شد.