نسیم رویش پایگاه خبری جمعیت رویش های انقلاب اسلامیبه گزارش خبرنگار حوزه سلامت ایرنا، اکنون بیش از ۵۲ میلیون نفر در جهان با این نوع بیماری زندگی می‌کنند و در واقع در جهان هر سه ثانیه یک نفر به این بیماری مبتلا می‌شود. پیش‌بینی‌های انجام شده نشان می دهد بیش از ۱۳۹ میلیون نفر تا سال ۲۰۵۰ در جهان مبتلا به بیماری دمانس (زوال عقل) شوند.
زوال عقل، اختلال مزمن مغزی و آلزایمر جزو بیماری دمانس هستند. آلزایمر یا بیماری فراموشی، یک نوع اختلال عملکرد مغزی است که در اثر آن به تدریج توانایی‌های ذهنی بیمار تحلیل می‌رود؛ البته با بالا رفتن سن، اندکی فراموشکار شدن در افراد طبیعی است اما در بیماری آلزایمر این اختلال حافظه به تدریج پیشرفت می‌کند.
یک هشتم از افراد دارای ۶۵ سال و بیشتر، این حالت مخرب زوال عقل را دارند. آلزایمر در مرحله اول ممکن است برای خانواده و دوستان قابل تشخیص نباشد اما قبل از بروز، علائم هشداری از خود نشان می‌دهد. چگونه می‌توان آغاز فراموشی (که معمولا بی خطر است) در افراد را به سبب آلزایمر تشخیص داد؟
اکنون حتی افراد زیر ۶۰ سال با مشکلاتی مانند فراموشی به انجمن آلزایمر ایران مراجعه می‌کنند که یکی از علت‌های مهم آن، بیماری کووید۱۹ است، این بیماری با کاهش ارتباطات اجتماعی و افزایش فشار (استرس) و اضطراب بر سیستم اعصاب محیطی و مرکزی تاثیر نامطلوب داشته و سبب افزایش افسردگی شده است.
به گفته معصومه صالحی مدیر عامل انجمن آلزایمر ایران، بیماری آلزایمر بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از طریق ژن انتقال می‌یابد اما با پیشگیری از زمان جوانی درصد ابتلای ژنتیک، کاهش زیادی خواهد داشت و در برخی از انواع دمانس درصد انتقال از طریق ژن کمی افزایش بیشتری دارد.
بیماری آلزایمر بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از طریق ژن انتقال می‌یابد اما با پیشگیری از زمان جوانی درصد ابتلای ژنتیک، کاهش زیادی خواهد داشت
صالحی افزود: در دنیا تحقیقاتی شده است که نشان می‌دهد در جهان بین ۵۲ تا ۵۳ میلیون نفر به دمانس مبتلا هستند و این پیش بینی را کرده‌اند که تا سال ۲۰۵۰ این رقم به بیش از ۱۵۵ میلیون نفر برسد و در حال حاضر پیش‌بینی می‌شود که یک میلیون نفر در ایران به این بیماری مبتلا هستند و همزمان با افزایش سالمندی، شاهد افزایش ابتلا به بیماری آلزایمر نیز خواهیم بود.
وی، از دست دادن حافظه، مشکلات زبانی و رفتار غیرقابل پیش‌بینی را از علایم اولیه آلزایمر برشمرد و افزود: اصلی‌ترین ویژگی این بیماری این است که ارتباط بین نورون‌های عصبی از بین می‌رود و اطلاعات نمی‌توانند به‌راحتی بین مناطق مختلف مغز و بین عضلات و اندام‌ها عبور کنند. برای همین است که علاوه بر مشکلات مغزی مثل کاهش حافظه، سایر مشکلات رفتاری و حرکتی هم به وجود خواهند آمد.
صالحی تصریح کرد: آلزایمر در هر شخص مسیر متفاوتی را طی می‌کند. بعضی اوقات علایم به سرعت تشدید شده و در عرض چند سال، منجر به زوال حافظه شدید و پریشانی می‌شود. برای سایر افراد این تغییرات تدریجی هستند. ممکن است ۲۰ سال طول بکشد که یک بیماری دوره خود را سپری کند و بیشتر افراد، ۳ تا ۹ سال بعد از تشخیص بیماری زنده می‌مانند.
یک میلیون نفر در ایران به آلزایمر مبتلا هستند و همزمان با افزایش سالمندی، شاهد افزایش ابتلا به بیماری آلزایمر نیز خواهیم بود.آلزایمر، شایع ترین نوع زوال عقل
مصطفی الماسی، عضو هیات علمی و استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز معتقد است: آلزایمر، نوعی اختلال عملکرد مغزی است که در اثر آن، اندازه مغز کوچکتر شده و عملکردهای مغزی بیمار به تدریج تحلیل می رود. این بیماری، شایع ترین نوع زوال عقل یا دمانس است.
وی تصریح کرد: هرچه سن رو به فزونی می رود، شروع بیماری آلزایمر نیز افزایش پیدا می کند و هر پنج و نیم سال، احتمال شروع آلزایمر در افراد دو برابر بیشتر می شود. این میزان در دهه ششم زندگی دو درصد جامعه و تا ۸۵ سالگی به ۳۰ تا ۴۰ درصد جامعه می رسد.
دلایل ابتلا و بروز آلزایمر
عضو هیات علمی و استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: عامل دیگری که در بروز این بیماری نقش دارد و در طول حیات قابل دستیابی و تغییر بوده، عملکردها و ذخایر شناختی افراد است. میزان تحصیلات، مهارتها، یادگیری زبان های دیگر، مطالعه، پژوهش، تعاملات اجتماعی، بازی های فکری، نوشتن، نقاشی کردن و سایر اقدامات، از جمله ذخایر شناختی افراد محسوب می شوند.
هر پنج و نیم سال، احتمال شروع آلزایمر در افراد دو برابر بیشتر می شودعوامل خطر آلزایمر چیست؟
وی به نقش مهم و تاثیرگذار بیماری های قبلی، عروقی به عنوان یکی از فاکتورهای خطر ابتلا به آلزایمر اشاره کرد و گفت: دیابت ۱.۵ برابر، فشارخون ۲ برابر و چاقی ۱.۳ برابر احتمال بروز آلزایمر را افزایش می دهند؛ کسانی که سابقه سکته قلبی و مغزی دارند نیز استعداد بروز علائم آلزایمر را دارند.
داشتن سبک زندگی سالم
الماسی ادامه داد: داشتن سبک زندگی سالم، دوری از مصرف چربی های ترانس یا اشباع نشده، داشتن رژیم غذایی مدیترانه ای که حاوی سبزیحات و میوه جات بیشتر است، داشتن فعالیت فیزیکی مناسب و توانمندسازی شناختی از جمله عواملی است که بر عملکرد مغز، تاثیر مثبتی می گذارد.
وی توضیح داد: فعالیت فیزیکی مناسب، به فعالیتی اطلاق می شود که فرد فعالیت فیزیکی شدید حداقل ۳۰ دقیقه و سه بار در هفته و فعالیت متوسط حداقل ۴۵ دقیقه و سه بار در هفته داشته باشد، ورزش و تحرک بدنی مانع از ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی و به همان اندازه مانع از بروز زودرس بیماری آلزایمر می شود.
ورزش و تحرک بدنی مانع از ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی و به همان اندازه مانع از بروز زودرس بیماری آلزایمر می شوداین متخصص مغز و اعصاب، درخصوص درمان دارویی آلزایمر اظهارداشت: درمان دارویی اثبات شده ای برای پیشگیری از آلزایمر وجود ندارد و برای جلوگیری از بروز و پیشرفت بیماری باید سبک زندگی تغییر کند تا افراد به چاقی و بیماری های قلبی عروقی مبتلا نشوند، همچنین از عوامل استرس زا دوری کرده و عملکرد شناختی شان را ارتقا دهند. با این اقدامات ساده و در دسترس، حتی در صورت ابتلای فرد به آلزایمر، علائم پیش رونده بیماری دیرتر بروز کند؛ داروهایی که اکنون در دسترس است، فقط در مراحل اولیه تاثیر خفیفی دارند، اما باعث پیشگیری از بدتر شدن دمانس نمی شوند، چراکه این بیماری پیش رونده است.
به گفته وی، برای پیشگیری از بیماری آلزایمر در سالهای اخیر داروهایی ساخته شده که هنوز در مراحل آزمایشی قرار دارند، این داروها بر روی پروتئین آمیلویید که در بیماری آلزایمر در مغز رسوب می کند، تاثیر می گذارند. یعنی این پروتئین را از مغز خارج می کنند و می توانند روند بیماری آلزایمر را کند کرده و یا از تشدید این بیماری جلوگیری کنند. اثربخشی این داروها هنوز اثبات شده، اما ممکن است در آینده اثبات شود و در دسترس قرار گیرند.
منبع
