به گزارش ایکنا، حجتالاسلام والمسلمین مجتبی عبدخدایی؛ دانشیار روابط بینالملل دانشگاه علامه طباطبایی، 16 مهرماه در نشست علمی «نقد نظریات رایج در علوم انسانی» با بیان اینکه علم روابط بینالملل با هدف خاصی شکل گرفته است و پایه آن در جنگ جهانی اول گذاشته شده است، گفت: جنگ جهانی دوم سبب شد تا این علم در آمریکا رشد زیادی پیدا کند لذا علمی آمریکایی شناخته میشود بنابراین شرایط و فضای این کشور بر این علم حاکم است.
وی افزود: جنگهای جهانی بشر را متوجه ابعاد مختلفی کرد؛ این جنگها در دل اروپا در قرن بیستم رخ داد و بعد از آن تمدن غرب به این نتیجه رسید که چون بشر به عقلانیت و رشد فکری رسیده است جنگ حلال مشکلات نیست و این رویه باید به همه دنیا صادر شود. این جنگها در کشورهایی رخ داد که مظهر و سمبل تمدن و تکنولوژی بودند و سخن از 110 میلیون کشته در این جنگها است.
عبدخدایی با بیان اینکه جنایاتی که در این جنگها رخ داد در جهان بیسابقه بوده است و هنوز هم شاید کلکسیونی از جمجمه سربازان این جنگها وجود داشته باشد، تصریح کرد: عمق جنایات بسیار عمیق است لذا این مسئله پیش آمد که اگر ما با علم و صنعت توانستیم این همه رشد کنیم چرا نوعی دیسیپلین علمی برای رفع مشکلات ایجاد نکنیم و همین پایه ایجاد علم روابط بینالملل شد.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه مبانی هستیشناسانه و انسانشناسانه طبیعتا بر این علوم اثر میگذارد و در استنتاجات خیلی مؤثر است، اضافه کرد: این سؤال مطرح است که نظریات علمی مبانی خود را از کجا تغذیه میکنند؟ در نظریه ما دنبال بررسی چگونگی ارتباط پدیدهها یا چگونه باید باشدها هستیم؛ قرآن کریم هم در هستها و هم بایدها و نبایدها وارد میشود اینکه روابط بشر چرا به منازعه و جنگ میکشد، قرآن کریم همه این مسائل را تحلیل میکند و ریشه آن را بیان فرموده است.
عبدخدایی با بیان اینکه قرآن راه حلی برای رفع تنازعات ارائه میدهد، اظهار کرد: آیات محوری قرآن بر این تاکید دارد که بشر همگی یکی بودند و خداوند پیامبران را فرستاد تا موضوعاتی که با هم منازعه دارند را کنار بگذارند؛ آیا در ساحت علم نمیتوان سراغ این موضوعات برویم؟
عبدخدایی تصریح کرد: امروز سکولاریسم عنانگسیخته بر مراکز دانشگاهی ما حاکم شده است که نمونه آن این مسئله است که وقتی ما در محیطهای دانشگاهی بگوییم قرآن در فلان موضوع سیاسی و اجتماعی حرف برای گفتن دارد فورا برخی میگویند مسائل را با هم مخلوط نکنید و علم را با ایدئولوژی درگیر نکنید.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه روابط بینالملل از اساس علمی آمریکایی است، گفت: اروپاییها اولین گروهی بودند که تلاش کردند تا در جنگ سرد زیربار هژمونی آمریکا نروند و اتحادیه اروپا را هم برای همین شکل دادند. یکی از اندیشمندان انگلیسی از دل گزارههای نظریات غربی، گزارههایی استخراج کرد و از دل آن نظریه روابط بینالملل انگلیسی را تاسیس کرد و هیچ کسی هم به او خرده نگرفت.
عبدخدایی با بیان اینکه هدایت امری است که در معرفت نهفته است و اگر انسان معرفت به عالم هستی و مناسبات داشته باشد در این صورت اقتدار مرکزی پیدا خواهد کرد، افزود: اگر ما معادلات قدرت را بفهمیم در این صورت پی خواهیم برد که چگونه اقتدار و عزت خود را حفظ کنیم اما اگر مناسبات این عرصه را نفهمیم و چگونگی و چرایی آن را متوجه نشویم در این صورت به مسیر درست هدایت نمیشویم.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه علوم نسبت به اهدافشان مختلف هستند و وحی خود را به عنوان یک منبع معرفتی مطرح کرده است نه جانشین همه منابع، اظهار کرد: از این رو قلمروهای علوم و سطح تحلیل آنها متناسب با ورود وحی تفاوت خواهد کرد و ما متوجه میشویم که منبع معرفتی تا چه حدی میتواند در یک علم دخالت داشته باشد و اگر خیلی نقش ندارد جا را به منبعی دیگر واگذار میکند از این رو نمیتوان گفت اگر ما مکانیک اسلامی نداریم اقتصاد اسلامی هم نمیتوانیم داشته باشیم.
انتهای پیام
منبع