به گزارش ایکنا، مراسم رونمایی از کتاب «کلمات سید العرب؛ أبی الحسن علی بن أبی طالب(ع) شامگاه 19 مهرماه با حضور آیتالله علوی بروجردی در مکتبه علامه مجلسی در قم برگزار شد.
حجتالاسلام والمسلمین سیدمحمد طباطبایی یزدی؛ استاد حوزه و نهجالبلاغهپژوه در مراسم رونمایی از این کتاب با بیان اینکه کتابی که چاپ شده است در بردارنده سخنان امیرمؤمنان(ع) است و برای اولین بار چاپ میشود، گفت: تعبیر ظاهره عنیق و باطنه عمیق همانطور که در مورد قرآن صدق دارد در مورد کلمات و فرمایشات حضرت علی(ع) هم صدق میکند کما اینکه ابن ابی الحدید هم بر این مسئله تاکید دارد که کلام امام(ع) فوق بشر و دون کلام خالق است.
وی با بیان اینکه نهجالبلاغه جایگاه ویژهای در عصر امروز پیدا کرده است، افزود: اهتمام به نهجالبلاغه از همان قرون اولیه مورد توجه بوده است و در قرن 5 تدریس میشده است و شروح آن هم قدیمی است ولی در صد سال اخیر کاری که شده قابل قیاس با 900 سال ماقبل آن نیست یعنی شرح و ترجمه و فهرستنویسی شده و هنوز هم در حال انجام است.
طباطبایی یزدی تصریح کرد: اینکه شریف رضی همه سخنان را نیاورده شاید از یک جهت محل اشکال باشد ولی از این جهت که این گزینش مورد توجه شیعه و سنی است قابل تمجید است زیرا اگر کلمات تندی علیه اهل سنت بیان شده بود نهجالبلاغه مورد توجه قرار نمیگرفت.
استاد حوزه علمیه اظهار کرد: به همین دلیل محمد عبده و طاهره قطبالدین و … آن را مورد توجه قرار دادهاند و حتی انتشارات برخی دانشگاههای خارجی آن را منتشر کرده است؛ امروز بیش از 30 ترجمه انگلیسی دارد و در هاروارد برای قطبالدین به خاطر ترجمه این کتاب شریف مجلس گرفتند و این کتاب معرفی شده است.
وی افزود: ما برای فهم سخنان مولا، نباید به نهجالبلاغه اکتفا کنیم زیرا سیدرضی همه فرمایشات حضرت امیر(ع) را نیاورده و آن بخشی را هم که در دسترس داشته است باز کامل نیاورده و گزینش است. به عنوان مثال 13 هزار کلمه قصار در برخی منابع برای آن حضرت ذکر شده است ولی تنها 480 کلمه را در نهجالبلاغه کنونی آورده است.
خطبههای نهجالبلاغه 480 عدد بوده است
وی با بیان اینکه حضرت خطبههای مهم دیگری هم داشته است، اظهار کرد: مسعودی گفته است بیش از 480 خطبه وجود دارد که بین مردم رایج است و مردم آن را حفظ کردهاند ولی با شمارش صبحی صالح، هم اکنون 240 خطبه آن بیشتر موجود نیست.
استاد حوزه علمیه تصریح کرد: ممکن است رساله خطی به دست سیدرضی نرسیده است ولی امروزه به دست ما برسد زیرا ایشان در بغداد بوده ولی ممکن است در سایر مناطق کتبی وجود داشته که الان نسخه خطی آن یافت شود. از جمله عبدالسلام هارون کتابی را از اسپانیا آورده است که فرمایشات امام در آن وجود دارد.
طباطبایی یزدی بیان کرد: در صد سال قبل به این راحتی کتب در دسترس ما نبوده است؛ شریف رضی در مقدمه نهجالبلاغه از خصائص الائمه نام برده است که نهجالبلاغه هم مبتنی بر آن نوشته شده است؛ این کتاب تا 80 سال قبل وجود نداشت ولی مرحوم سیدعبدالعزیز طباطبایی نسخهای در هند پیدا کردند و به پسر بزرگ علامه امینی دادند و چاپ شد لذا باید قدر بدانیم که این همه کتب امروز در اختیار ما قرار دارد.
طباطبایی یزدی با بیان اینکه پدر بنده (سیدعبدالعزیز طباطبایی) در اواخر عمر کارهایی روی الذریعه و الغدیر انجام داده بودند ولی باز هیچ کاری را مهمتر از فعالیت در زمینه نهجالبلاغه ندانستند، گفت: ایشان معتقد بود وظیفه ماست که در این زمینه کاری انجام دهیم.
چگونه سخنان امام علی(ع) ضبط و ثبت شده است؟
همچنین سیدحسن موسوی بروجردی، یابنده، محقق و مصحح نسخه خطی این اثر در استانبول با بیان اینکه کلمات امیر مؤمنان(ع) پیچیدگی زیادی دارد، گفت: به همین دلیل شاید سؤال شود که چگونه این کلمات در زمان امام(ع) ضبط شده است، تصریح کرد: علاوه بر اینکه اعراب حافظه خوبی داشتند در سیره امیرالمؤمنین این مسئله وجود داشته است که افراد را تشویق به نوشتن این مطالب کرده و به آنان مزد میدادند.
وی افزود: طبقات ابن سعد تعبیر زیبایی دارد که آقا عزیز طباطبایی آن را آورده است؛ گفته شده است افرادی بودند که اوراق را شبانه به منزل علی(ع) میبردند و ایشان علم زیادی را برای آنان نوشتند.
وی افزود: عبارتی در کافی وجود دارد که جالب است؛ کلینی بعد از نقل یک خطبه فرموده است از ابی اسحاق نقل است که علی(ع) خطبهای خواندند و من به حارث همدانی گفتم آیا خطبه امیرمؤمنان را حفظ کردی و او گفت من نوشتم یعنی امیر مؤمنان به آنان تعلیم داده بود که ضبط و ثبت کنند.
موسوی بروجردی بیان کرد: از وجوه اهمیت این کتاب میتوان به این نکته اشاره کرد که مؤلف کتاب گرچه مقدم بر سیدرضی نبوده ولی معاصر او بوده است همچنین ایشان در بغداد نبوده است که از مطالب کتاب مطلع باشد ثالثا مشترکات با نهجالبلاغه نشان میدهد که منبع او با رضی فرق دارد و اختلافات بین این نسخ کم هم نیست.
این محقق با بیان اینکه در این کتاب به منابع تا قرن ششم توجه شده است، تصریح کرد: در مورد نسخه کتاب سفری به استانبول رفتم و دو هفته هم آنجا بودم ولی هیچ نسخهای نیافتم تا اینکه روز آخر در وسط مجموعهای که کتب اهل سنت و صوفیان بود این کتاب به یادگار برای ما مانده بود که البته دخل و تصرفاتی هم در این مجموعه وجود دارد.
وی در مورد انتساب کتاب به این مؤلف یعنی الأشرف أبوالحسن محمد بن طاهر الجعفری، افزود: ایشان از دانشمندان بزرگ شیعه در قرن ۴ و ۵ و وزیر، استاد المرشد بالله زیدی و دارای جایگاه برجسته بوده است.
انتهای پیام
منبع