وسواس؛ بیماری سمج اما درمان پذیر

به گزارش روز شنبه گروه علم و آموزش ایرنا از روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دکتر سمیه معتضدیان درباره تعریف وسواس اظهار داشت: وسواس مجموعه ای از افکار یا تکانه های ناخواسته، مزاحم و تکراری است. مبتلایان به وسواس اضطراب های شدیدی را تجربه می کنند.

ردپای ژنتیک در اختلال وسواس

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با تاکید بر این که در بیشتر بیماری های مربوط به روان ردپای ژنتیک دیده می شود، خاطر نشان کرد: علامت های ابتلا به وسواس در نوجوانی یا اوایل دهه ۲۰ سالگی آغاز می شود.

وی شیوع وسواس در بین زنان و مردان را یکسان عنوان کرد و گفت: زمانی که وسواس را ریشه یابی می کنیم، در بیشتر موارد حداقل یکی از اعضای خانواده به این بیماری یا بیماری های مرتبط مبتلا هستند.

معتضدیان ادامه داد: بدیهی است چنانچه ژن پیش زمینه در خانواده وجود داشته باشد، در اثر محیط یا عوامل دیگر ممکن است این بیماری بیشتر یا حادتر بروز پیدا کند.

آغاز ابتلا به وسواس در میانسالی تقریبا منتفی است

وی آغاز ابتلا به وسواس در میانسالی را تقریبا منتفی دانست و افزود: بروز رفتارهای وسواس گونه در سنین بالا می تواند متخصصان را به بیماری های ارگانیک یا فیزیکی بیمار مشکوک کند.

این روانپزشک یادآور شد: تقریبا این انتظار را نداریم که یک زن یا مرد ۵۰ ساله به طور ناگهانی به وسواس مبتلا شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی تصریح کرد: وسواس می تواند با نشانه های مختلفی بروز کند، برخی بیماران ممکن است فقط به وسواس فکری مبتلا باشند. به طور مثال فرد مدام با خود کلنجار می رود که مبادا دیگران از رفتار یا حرف های او آزرده شده باشند. البته این موارد باید تفکیک شود و مشغله های روزمره با نشانه های ابتلا به وسواس فکری اشتباه گرفته نشود. اگر استرس های ناشی از نگاه و قضاوت دیگران از حد متعارف خارج شود و برای فرد اضطراب ایجاد کند، می تواند از نشانه های رفتارهای وسواس گونه باشد.

وی خاطرنشان کرد: شایع ترین نشانه های ابتلا به وسواس، وسواس چک کردن و شست و شو است، ترس بیش از حد ابتلا به بیماری، وسواس نظم یا تقارن اشیاء،‌ همچنین نگرانی مداوم از احتمال آسیب رساندن به خود یا دیگران و افکار مزاحم، خطرناک و نگران کننده می تواند از نشانه های ابتلا به وسواس باشد.

وسواس و ارتباط آن با مشکلات جسمی

وی با بیان این که وسواس علاوه بر این که بیماری مربوط به روان است، می تواند به جسم فرد مبتلا نیز صدمه وارد کند، ادامه داد: به طور مثال در مواردی دیده می شود که پوست فرد در اثر شست و شوی زیاد دچار آسیب می شود یا فرد به دلیل ابتلا به وسواس نظم و ترتیب و جابجایی وسایل دچار کمرد درد و آسیب به ستون فقرات خود شده است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی درباره درمان های متداول مبتلایان به وسواس اظهار داشت: درمان مبتلایان به وسواس معمولا درمان‌های توامان دارویی و روان درمانی است، ولی باید به این نکته توجه داشت که درمان این بیماری زمانبر است و نیاز به صبوری دارد.

کودکان خانواده های وسواسی در خطر ابتلا به این اختلال

وی تاثیر محیط بر اختلال وسواس را مورد توجه قرار داد و گفت: وسواس می تواند در خانواده هایی که رفتارهای وسواس گونه به صورت ژنتیکی وجود دارد، در کودک نیز از طریق یادگیری در محیط تشدید شود. ولی زمینه های ژنتیکی در این بیماری بسیار مهم است چون اگر فقط تاثیرات محیطی مد نظر باشد بعد از بهتر شدن شرایط این رفتارها از بین می رود.

معتضدیان با بیان این که وسواس بیماری سمج روانپزشکی است، توضیح داد: این بیماری برای فرد و اطرافیان بسیار آزاردهنده است. باید برای درمان صبور بود، ولی قطعا زندگی کردن با وسواس زندگی زجرآور است. بنابراین باید با مراجعه به پزشک این شرایط را تسهیل کرد.