لزوم تبعیت از رهبر و مراجع عظام در مواضع سیاسی

به گزارش ایکنا، آیت‌الله علیرضا اعرافی؛ مدیر حوزه‌های علمیه، سوم آبان‌ماه در مراسم اختتامیه پانزدهمین جشنواره علامه حلی در مدرسه معصومیه(س) قم با بیان اینکه اساس حوزه و قوام آن به ایمان و عبودیت و بندگی است در غیر این صورت هر چه هم که داشته باشیم، مشعل هدایت نخواهیم بود، گفت: آن گاه که حقیقت روحی و معنوی در ما نباشد، ما حوزه و تداوم بخش راه انبیاء و اولیای الهی نخواهیم بود؛ این بعد معنوی در کنار بعد علمی اساس شخصیت یک حوزوی را تشکیل می‌دهد و بزرگان دین همواره ما را به این مسیر فرا خوانده‌اند، لذا هر سخنی باید آمیخته با این تنبه روحی و عرفانی باشد.

اعرافی با اشاره به سخنانی از حضرت علی(ع) با بیان اینکه ایشان در خطبه 112 فرمودند: و احذرکم الدنیا افزود: بازشناسی مستمر حقیقت دنیا برای دور شدن از رذایل دنیوی و بهره‌مندی از امتیازات این عالم برای سیر الی الله در این خطبه و سایر خطبه‌ها متجلی است. حضرت فرمودند شما را از دنیا بر حذر می‌دارم و وقتی دنیا دنیاست که بهره ما از آن نازل باشد. حقیقت دنیا بسته به نوع تماس و ارتباط ما با مظاهر عالم است؛ وقتی اولیای الهی ما را از دنیا بر حذر می‌دارند، یعنی باید نگاه و منظر خود را به دنیا تغییر دهیم. 

استاد حوزه علمیه گفت: این دنیا چراگاه و جای لذت‌رانی و عیاشی و خوشگذرانی نیست بلکه جای تحول و تغییر در ذات انسان و بهره‌گیری از آن برای حرکت معنوی است؛ انسان‌های پست، دنیا را چراگاهی برای لذت‌رانی می‌دانند، ولی حوزه باید سیر خود را در دنیا بسان یک کاروانسرایی بداند که باید منزلی برای رفتن به منزل دیگر تلقی کند و رسالت پژوهش و آموزش و کار و تلاش ما هم باید در این مسیر صورت گیرد، چنانچه مولای ما امیرمؤمنان(ع) اینطور بودند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: حضرت فرمودند که من در جوانی وارد جبهه نبرد شدم و الان بعد از 60 سالگی هم امر خدا مرا به جهاد واداشته است؛ نگاه علی(ع) به عالم نگاه چراگاهی نبود، بلکه آن را وسیله برای رسیدن به آرمان‌های بزرگ می‌دانستند. اگر زندگی علی(ع) را بخواهیم با نگاه دنیایی تصویر کنیم همه زندگی ایشان پر از مشقت و سختی و دشواری بوده است، ولی اگر علی(ع) را از منظر معنوی بنگریم بسیار بزرگ و آرام و دارای زندگی ارزشمند بود، زیرا همه مصائب دنیا به سمت یک مقصد بود و هر چه از عالم برداشت برای هدایت بشر و عالم آخرت بود.

اشراب نگاه معنوی در حوزه

اعرافی با بیان اینکه این نگاه اخلاقی و معنوی باید روش و منش حوزه باشد، اظهار کرد: رسالت حوزه، مردم‌داری و خدمت به جامعه و نیازمندان و تلاش برای رهایی جامعه از شر مستکبران بوده است و این بعد هویت حوزه را امام در عصر ما درخشا‌ن‌تر کردند ولی در پیشینه علما و حوزه همواره وجود داشته است؛ در کتاب گنجینه خاف یادداشت‌هایی از مرحوم مدرس وجود دارد؛ مانند ایشان در شجاعت و جامعیت و هوشمندی در بین علمای دینی کمتر سراغ داریم و به همین دلیل امام که معمولا از بزرگان نامی نمی‌بردند از ایشان تجلیل کردند.

مدیر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه مدرس نه مرعوب شد و نه مورد طمع قرار گرفت و شجاعت و هوش سرشار او را شخصیتی برجسته کرده بود، تصریح کرد: این روح جهادی و انقلابی همیشه باید مدنظر باشد؛ عالمان هوشمند و بینا و در مسیر آرمان‌های الهی وقتی به فلسطین و لبنان و مظلومان عالم می‌رسند،‌ حتما منطق دین را محور قرار می‌دهند؛ ما امروز در شرایط بسیار حساسی در منطقه قرار داریم، ولی جوشش و خیزش و تحرک ما متناسب با این شرایط نیست؛ ما در یک پیچ تاریخی هستیم که نیاز به هوشمندی و برداشتن گام‌های بلند و ایستادگی در برابر شیاطین کنونی است. 

وی افزود: صحنه جنایات امروز در پیشینه صهیونیست‌ها و آمریکا سابقه داشته است ولی این مقدار قساوت که بیش از ۱۰ هزار کودک را در یکسال به شهادت برسانند و از پیشرفته‌ترین ابزار برای نابودی جهان اسلام استفاده کنند، چیز عجیبی است؛ اولین وظیفه ما داشتن موضع و منطق درست است.

انتقاد از موضع جامعه محققین و مدرسین حوزه

امام جمعه قم تصریح کرد: اینکه کسانی بگویند دو کشوری اسرائیل فلسطین را بپذیریم در جایی که سراسر فلسطین توسط صهیونیست‌ها غصب شده است، درست نیست و ما نیازمند به اطاعت از رهبری و مراجع معظم هستیم. آیت‌الله العظمی سیستانی و سایر مراجع در قم راهنمای ما هستند و همه باید در مسیر رهبری معظم و مراجع قدم برداریم و این شرایط را به شرایط درست منتقل کنیم.

اعرافی با بیان اینکه بدون تردید آگاهی و ایستادگی ما در محور مقاومت صحنه‌ها را تغییر خواهد داد، گفت: 30 سال قبل وقتی سیدحسن نصرالله و مسئولان قبل از ایشان این مسیر را آغاز کردند، امروز ثمرات آن آشکار شده است؛ یادمان نرود اسرائیل در امنیت بود و بخش‌های زیادی از کشورهای اسلامی را غصب کرده بود و در پیرامون این رژیم اغتشاش و ناامنی وجود داشت، ولی مقاومت این روند را تغییر داد؛ نباید تحلیل غلط جای تحلیل واقعیات بنشیند. 

اعرافی با بیان اینکه ورود به این معرکه بزرگ هزینه و سختی زیادی دارد، اظهار کرد: باید در نیروهای مسلح و حوزه و دانشگاه و ملت حرکت و پویایی بیشتری ایجاد شود. 

مدیر حوزه‌های علمیه با اشاره به بایسته‌های پژوهش در حوزه اظهار کرد: اولین کار توجه به نظام‌نامه پژوهش و برنامه آزمایشی 5 ساله حوزه و نقشه جامع علمی است؛ موضوع دیگر علم‌سنجی از منظر حوزوی است که با همکاری مرکز نور آماده شده است، ولی هنوز اقدامات جدی در این زمینه نداشته‌ایم؛ روح طرح این است که حوزه باید پایگاه اصلی سنجش علم در علوم انسانی باشد. 

اعرافی با اشاره به رتبه‌بندی مدارس و مراکز حوزه از منظر پژوهش افزود: طرح مهم هدفمندی مزایا هم در دفاتر مراجع و رهبری معظم و مرکز خدمات در حال انجام است و روح این طرح هم بازگشت حوزه به سنت و تحقیق آزاد است، یعنی کسانی که عضو هیئت علمی در مراکز دانشگاهی نشده‌اند در قالب این طرح ساماندهی می‌شوند؛ همچنین کار بزرگ دیگر سیر مطالعاتی علوم انسانی است. کار دیگر ما هم تأسیس دبیرخانه پژوهش‌های مورد نیاز نظام است.

تاکید بر هوش مصنوعی در حوزه

مدیر حوزه‌های علمیه با اشاره به استفاده حکیمانه از هوش مصنوعی گفت: در این مسیر اقدامات مهمی در حال انجام است و برخی اقدامات انجام شده است؛ کار دیگر تدوین درختواره پژوهشی و حمایت از نخبگان پژوهشی و تربیت مربیان پژوهش است. درختواره رشته‌ها هم برای توسعه مرزهای دانش تولید شده است. 

وی تدوین متون جدید، ایجاد سامانه فقاهت، ایجاد شورای مراکز پژوهشی، طرح جامع تبلیغ و … را از دیگر اقدامات برشمرد و اظهار کرد: توسعه مرکز اسناد حوزه که هم اکنون یک میلیون سند جمع‌آوری شده است، از دیگر اقدامات است، همچنین ایجاد سراهای پژوهشی و کانون‌های پژوهشی، ارتقای جشنواره علامه حلی، جشنواره پاسخ برتر، ایجاد دبیرخانه همایش‌ها و برنامه صدسالگی حوزه از دیگر کارها بوده است و در این راستا موسوعه و کتب متعددی تولید می‌شود. 

مدیر حوزه‌های علمیه به نقد و تدوین اسناد کشوری اشاره کرد و گفت: حوزه بیش از ۱۰ سند مهم کشوری را نقد و بررسی کرده است که البته باید این مسیر تقویت شود تا سیاست‌ها و اسناد کشور با مشورت بیشتر حوزه تدوین شود. همچنین راه‌اندازی وی‌کی پاسخ و تلویزیون اینترنتی حوزه از اقدامات مؤثر دیگر بوده است. 

اعرافی با بیان اینکه رویکرد دروس خارج باید پژوهشی باشد، اظهار کرد: در خاتمه بر چند نکته تاکید می‌کنم؛ اول اینکه حوزه نیازمند پژوهش‌های آزاد علمی با فراغت بال است؛ حتما تحقیقات آزاد در علوم پایه برای توسعه علوم اسلامی و انسانی لازم است و در کنار آن تحقیقات پشتیبان تبلیغ و مخاطب‌شناسی و فعالیت میدانی ضرورت دارد. همچنین دروس خارج آزاد باید توسعه یابد و شورای عالی و مدیریت حوزه بر استمرار آزادی دروس و حفظ سنت محققانه تاکید دارد.

وی افزود: فرهنگ سخت‌کوشی و فراتر از تشریفات در حوزه از جمله کارهایی است که باید جدی گرفته شود؛ الان مرجع تقلید بزرگی چون آیت‌الله مکارم شیرازی را در آستانه صدسالگی داریم که در حال فعالیت‌های علمی فاخر هستند یا آیت‌الله نوری همدانی در حوزه تفسیر در حال تدوین 50 دفتر بحث هستند یا آیت‌الله سبحانی در این سن تولید علمی دارند و این سنت حوزه باید حفظ شود. نمونه بارز دیگر هم شهید صدر بود که به خاطر کثرت نوشتن دستشان آسیب دیده بود.

وی تاکید کرد: تحقیق حوزه از دل دروس خارج و تقریر دروس و با عشق و علاقه باید صورت بگیرد و پیام جشنواره علامه حلی هم ایجاد کاروان پژوهش مبتنی بر نگاه عمیق و سنن پایدار حوزه و استفاده از فناوری‌های جدید است.    

انتهای پیام