صدرالدین محمد بن ابراهیم قوام شیرازی معروف به ملاصدرا و صدرالمتألهین، از متفکران و فیلسوفان ایرانی در قرن ۱۱ هجری قمری است، ملاصدار پایهگذار تحولی عظیم در فلسفه اسلامی بود که ثمره آن شکلگیری مکتبی با عنوان حکمت متعالیه است. به مناسبت 28 آبانماه و روز جهانی فلسفه، خبرنگار ایکنای خراسان رضوی با عباس جوارشکیان، عضو هیئت علمی و دانشیار فلسفه دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد، گفتوگویی، در خصوص تحولی که ملاصدرا در فلسفه اسلامی ایجاد کرد، انجام داده است که در ادامه میخوانیم:
ایکنا_ ملاصدرا چگونه موجب تحول در فلسفه اسلامی شد؟
تحولی که ملاصدرا در فلسفه اسلامی ایجاد کرده است، تحولی بنیادی است؛ یعنی نگاه او به هستی در مقایسه با نگاه شخصی مانند ابنسینا بسیار متفاوت است، چراکه او اصولی مانند «اصل اصالت وجود» را بنیان نهاده و نتیجه گرفته است که در پیشینه فلسفه از آن خبری نبوده است و اگر بوده فیلسوفان به آن توجه ویژه و آگاهانه نداشتند و حتی برخی به آن باور هم نداشتند.
ایکنا_ موضوعات فلسفی که ملاصدرا به آن پرداخته است، چیست؟
ملاصدرا در موضوعات فلسفی همچون فلسفه نفس، تربیت، طبیعت و تا حدودی فلسه سیاست ورود پیدا کرد و بر مبنای دستگاه فلسفی خود مطالبی را بیان کرده است، ضمن اینکه فلسفههای او سرمایه و میراث ارزشمندی است که به دست ما رسیده است و جا دارد که بر روی آن کار شود تا بتوان از نتایج خوب آن، در عرصههای مختلف اجتماعی و سیاسی بهره برد.
دستگاه فلسفی ملاصدرا از قابلیتها و توانمدیهای بسیار بالایی برخوردار است. دستگاه فلسفی ملاصدرا دستگاه بسیار توانمندی است که از قابلیتهای بسیار فراتری نسبت به فلسفههای افراد قبل از خود برخوردار است. به دلیل اینکه فلسفه ملاصدرا دارای معارف وحیانی، عقلانی و کلامی است و خود او نیز دارای شخصیتی عرفانی بوده است. فلسفه او جامعیت کاملی پیدا کرده است که تا امروز نیز ما از دستگاه فلسفی او بهرهمند هستیم. لذا فلسفه او از توانمندی بسیار بالایی برخوردار است که در حل مسائل کمک به خصوصی میکند.
ایکنا_ ملاصدرا تا چه حد به تفسیر قرآن در آثار خود پرداخته است؟
ملاصدرا هم به صورت مستقیم و هم در دیگر آثار تفسیری خود به تفسیر قرآن پرداخته است، اگرچه که او تفسیر کاملی از قرآن نداشته است، اما در همان بخشهایی که دست به تفسیر قرآن زده است از افراد بزرگ و درجه بالایی حساب میشود لذا هرمقداری که دست انسان به لحاظ علمی پرتر باشد، فهم او از قرآن نیز عمیقتر خواهد بود. تفسیر او از قرآن تفسیری قابل توجه است و آثاری که در راستای تفسیر قرآن دارد نیز بسیار ارزشمند است که تا امروز محل مراجعه دانشمندان و اهل علم بوده است. همچنین اغلب کسانی که با فلسفه ملاصدرا مخالف بوده و هستند، دلیل مخالفتشان عدم آگاهی و شناخت با فلسفه است.
انتهای پیام
منبع