نیازمند نگاه فلسفی به رویدادهای تاریخی هستیم

به گزارش ایکنا، نشست «فلسفه اسلامی در آینه جهان» امروز دوشنبه ۲۸ آبان در سالن کتابخانه دانشکده الهیات دانشگاه تهران برگزار شد. 

محمود واعظی، رئیس سابق دانشکده الهیات دانشگاه تهران در ابتدای این نشست بیان کرد: شهید مفتح از رؤسایی در این دانشکده بودند که بیش از همه به دنبال الگوگیری از جهان به ویژه دانشگاه الازهر بودند. ایشان دو بار به دانشگاه الازهر رفتند در حالی که بسیاری از افراد حتی یکبار هم به این دانشگاه نرفته‌اند.

وی افزود: شهید مفتح معتقد بود که دانشکده الهیات باید با پرچمداری از اهل بیت(ع) در جهان این خلأ را پر کند. آقای محمد هادی مفتح هم که رئیس سابق مرکز اسلامی هامبورگ هستند کارهای ماندگاری در این مرکز انجام دادند که قابل توجه است اما افسوس که این مرکز بسته شد. 

آلمان مهد فلسفه و قرآن در بین مستشرقین 

در ادامه حجت‌الاسلام محمدهادی مفتح، رئیس سابق مرکز اسلامی هامبورگ در این نشست بیان کرد: مرکز اسلامی هامبورگ اگر امسال تعطیل نشده بود شصت‌وپنجمین سال تأسیس آن را باید جشن می‌گرفتیم. این مسجد توسط آیت‌الله بروجردی ساخته شده است که در مرغوب‌ترین جای شهر هامبورگ واقع شده و به نگین شهر هامبورگ معروف است. روزانه گردشگران بسیاری به این مرکز مراجعه می‌کردند و هر هفته تعداد بسیاری از افراد به این مرکز می‌آمدند و به دین اسلام مشرف می‌شدند. 

وی ادامه داد: در این مکان سه مجموعه مسجد امام علی(ع)، مرکز اسلامی و آکادمی اسلامی آلمان وجود داشت‌ که آیت‌الله فلاطوری آکادمی اسلامی آلمان را تأسیس کردند. آلمان مهد فلسفه و قرآن در بین مستشرقین است و ما تلاش کردیم در این مرکز فعالیت‌های گسترده‌ای انجام دهیم. اولین کنفرانس بین‌المللی قرآن را در مرکز اسلامی هامبورگ برگزار کردیم اما با تعطیلی این مرکز امکان برگزاری دوره‌های دیگر از بین رفت. همچنین در مرکز اسلامی هامبورگ گفت‌و‌گوهای بین ادیان و مذاهب را پیش می‌بردیم که بسیار اثرگذار بود.

حجت‌الاسلام مفتح با بیان اینکه مقابله با جمهوری اسلامی بهانه‌ای برای تعطیلی این مرکز و مقابله با شیعه بود اضافه کرد: زیرا رشد گرایش به دین اسلام در اروپا وجهان بسیار شتاب یافته است و به نظر من با این وضعیت در چند سال آینده تعداد مسلمانان جهان از مسیحیان پیشی خواهد گرفت. 

وی اظهار کرد: رشد مسلمانان برای سیاست‌مداران اروپایی نگران کننده بود و از دو سال پیش تصمیم به تعطیلی این مرکز گرفته بودند و اکنون نیز می‌دانیم به دنبال تعطیل کردن سایر مراکز اسلامی در اروپا هستند. طی دیداری که با مقام معظم رهبری داشتیم ایشان قاطعانه فرمودند که این مرکز و مسجد باز خواهد شد و شما به آنجا باز خواهید گشت.

عدم ارتباط مرکز اسلامی هامبورگ با گروه‌های نظامی

رئیس سابق مرکز اسلامی هامبورگ بیان کرد: یکی از اتهاماتی که به مرکز اسلامی وارد می‌کردند ارتباط با حزب‌الله بود که در دادگاه ثابت کردیم ارتباطی وجود ندارد. امسال نیز وقتی حکم بستن مرکز اسلامی صادر شد باز به همان اتهامات رد شده اشاره شده بود در صورتی هیچ سابقه ارتباطی با هیچ گروه نظامی در این ۶۵ سال وجود ندارد. نتایج دادگاه کمی زمان‌بر است و چند سالی طول خواهد کشید که مجدد در این زمینه تصمیم‌گیری شود.

وی تأکید کرد: ما به حساسیت‌های جامعه مخاطب احترام می‌گذاشتیم و به سخنرانان تأکید می‌کردیم که درباره موضوعات حساس مانند همجنسگرایی و اسرائیل صحبت نکنند. واقعیت این است که دولت آلمان در این موضوع هم مقصر است و هم تنها مقصر نیست؛ زیرا بسیاری از فشارها برای بستن این مرکز اسلامی هامبورگ از بیرون آلمان وارد می‌شد. ما در مرکز اسلامی هامبورگ فعالیت‌هایی مانند برگزاری مدرسه های تابستانی و پائیزه داشتیم که به مباحث فلسفی و قرآنی می‌پرداختیم و این کلاس‌ها به زبان فارسی برگزار می‌شد. 

فلسفه اسلامی و تلاش‌های آیت‌الله جوادی آملی         

حجت الاسلام مفتح با اشاره به موضوع نشست که فلسفه اسلامی بود، بیان کرد: ممکن است بیان شود منابع فلسفه اسلامی، متون اسلامی و مقصد آن دین است در صورتی که این وجه به علم کلام مرتبط می‌شود. آقای جوادی آملی تلاش کردند تا مباحث هستی شناسی را از قرآن استخراج کنند و اگر این تلاش‌ها به ثمر بنشیند در آن وقت می‌توان از فلسفه اسلامی صحبت کرد. 

حجت‌الاسلام مفتح ادامه داد: یکی از مشکلاتی که در دنیا وجود دارد این است که افراد از ابن رشد به بعد فیلسوفان دیگر را نمی‌شناسند یعنی ملاصدرا و ملاهادی سبزواری در دنیا ناشناخته هستند که باید برای معرفی این افراد و سایرین تلاش کرد اما همین فلسفه‌ای که به نام فلسفه اسلامی در دنیا مشهور است حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد. 

وی افزود: در دنیای پست مدرن، عقل نیز زیر سوال رفته است و اکنون نیز باید در مباحث عقلی، فکری هم برای پست مدرن کنیم‌ که آیت‌الله جوادی آملی فرمودند کارهایی را در این رابطه انجام داده‌اند. 

حجت‌الاسلام مفتح تصریح کرد: زمانی اینگونه بود که مکاتب فکری و ایسم‌های گوناگون وجود داشت اما اکنون اینگونه نیست و این مباحث بیشتر در دانشگاه‌ها بحث می‌شود. در اتفاقاتی که امروز در دنیا رخ می‌دهد، بیان می‌شود که باید طرف درست تاریخ بایستیم؛ سوالی که پیش می‌آید این است که کدام طرف درست است؟ برای پاسخ به این سوال نیازمند فلسفه تاریخ هستیم که با نگاه فلسفی به رویدادهای تاریخی نگاه کنیم. باید دید که تاریخ به چه سمتی می‌رود. تاریخ رودخانه در حال حرکت است و با فلسفه باید دید که به کدام سمت خواهد رفت. 

عقلانیت فلسفه دلیل ارتباط گسترده با اندیشمندان جهان

نادیا مفتونی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در این نشست بیان کرد: این فلسفه‌ای که در حال کار کردن و مطالعه هستیم بحث عقلی است و باعث شده تا بتوانیم ارتباط گسترده‌ای با اندیشمندان سطح جهان برقرار کنیم. 
وی ادامه داد: به دلیل مجازی شدن فعالیت‌ها و کلاس‌ها در دوران کرونا فعالیت‌های ما برکت یافت و ارتباط ما با فیلسوفان معاصر رونق گرفت و با بسیاری از فیلسوفان جهان ارتباط گرفتیم و نشست‌هایی با مهم‌ترین چهره‌های فلسفه دنیا به صورت مجازی در دانشکده الهیات نشست برگزار شد.

مفتونی افزود: وجه عقلانیت و بنیان عقلانی برای ما برگ برنده و کمک کننده است؛ زیرا اگر بگوییم فلان موضوع را قرآن گفته است در حال صحبت برای خودمان هستیم در صورتی که برای فلسفه و ارتباط با سایرین باید از وجوه عقلانی استفاده کنیم.

انتهای پیام