خطبه فدکیه، خطبهای که در تاریخ ندا و پیام آن توانست نهضت نبوی را همواره زنده و پرشور نگاه دارد و خط اساسی فرهنگ و اندیشه اهلبیت(ع) را در تاریخ اسلام روشن نگاه دارد بر این اساس و در این ایام برای شناخت ماهیت و جایگاه این خطبه و فرازهای مهم آن با حجتالاسلام والمسلمین حجتالله سروری، نویسنده کتاب «خطبه فدکیه ذوالفقار فاطمیه» به گفتوگو پرداختیم که حاصل آن را در ادامه میخوانید:
ایکناـ درسهای ارزشمند حضرت زهرا(س) در خطبه فدکیه به جامعه بشری کدام است؟
درسهای ارزشمندی در خطبه فدکیه به جامعه بشری ارائه و در آن بر دو مسأله تکیه شده است که مطلب مهمی در آنها نهفتهاند. بد نیست بدانید که حضرت زهرا(س) دارای دو خطبه هستند که یکی از آنها خطبه فدک است که در مسجد بین مردم خوانده شده و دیگری خطبهای است که در بین زنان انصار پس از رحلت پیامبر(ص) در اوج فصاحت و بلاغت، محکم و مستحکم و همراه با بیاناتِ متین و متقن خوانده شده است که پیشنهاد میشود به آنها رجوع کنیم چرا که با خواندن آنها پی میبریم که تنها به گذشته اختصاص ندارند بلکه برای امروز جامعه ما و آیندگان، منشور و راهنما و چراغ پر فروغیاند که هر انسان آزاداندیشی را در تمام ادوار از بنبست و تاریکی و گمراهی نجات میدهد.
پرفسور کریستوفر کلوهسی، یک کشیش کاتولیک نویسنده کتاب «فاطمه، دختر حضرت محمد(ص)» حضرت زهرا(س) را دارای ویژگیهای منحصر بهفردی میداند که در این مبحث به دو مورد اشاره میکنیم که یکی شجاعت در قیام تک نفره ایشان برای حمایت از امامت و رهبری است یعنی زمانی که در مدینه همه از حمایت خاندانشان کنار کشیده بودند، ایشان تنها شخصیتی بود که با تمام وجود از ولایت امام زمان خویش دفاع کردند و دیگری استقامت تا پای جان در دفاع از دین خدا و سنت نبوی است و در این مبحث ذکر این موضوع بس که در دوران جنگ تحمیلی در کشورمان حدود ۷ هزار شهید زن داشتیم و این نشئت گرفته از الگو گرفتن این بانوان از حضرت زهرا(س) است و مقام معظم رهبری نیز در بحث زن در هزاره سوم، فرمودند که زن ایرانی نه مانند زن غربی است که از او استفاده کالایی شود و نه مانند زن شرقی که گوشهای در حالت سکون مانده باشد، بلکه میان این دو، شخصیتی با کرامت و با عزت به نام زن ایرانی- اسلامی است که میتواند الگویی برای تمام زنان عالم باشد که اینها همه به برکت الگویی همچون حضرت زهرا(س) است.
در قرآن کریم زن و جایگاه زن تا حدی ارزش دارد که یکی از سورههای آن به زنان اختصاص داده شده در هیچکدام از مکاتب این عظمت و بزرگی برای زن وجود ندارد و اسلام تنها مکتب و دینی است که شخصیت زن را در تمام ابعاد و با توجه به توانمندیها و وظایف آنان در نظر گرفته است.
ایکناـ اهمیت و جایگاه خطبه فدکیه چگونه ارزیابی میشود؟
خطبه فدکیه را میتوان یک دوره کامل دایرةالمعارف شیعی و هویت شیعی دانست که نوعی اعتراض در بیتوجهی مردم نسبت به امامت بوده است.
البته در خطبه فدکیه به موضوعات متعددی اشاره شده که دفاع از ولایت، مقابله با انحراف و ارتجاع، خطر نفاق «ظَهَرَ فیکُمْ حَسْکَةُ النِّفاقِ»، خطر تبعیت از شیطان و فرهنگ او، خطر انحراف خواص جامعه، بدعت در دین، فروکاستی و کمرنگ شدن معنویت، عدم عمل به حق و عدم منع از باطل از جمله آنها است.
اما از مهمترین انحراف و اعوجاج و مهمترین اختلافات پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام، بحث حاکمیت سیاسی یعنی امامت بود، به طوری که بعد از رحلت رسول خدا مسأله امامت در جامعه فراموش شد، حضرت زهرا(س) در جهاد تبیین فاطمی خویش، به علل مختلف از انحراف و نقاط ضعف مردم و جامعه پس از رسول خدا اشاره میکند و همچون طبیبی به درمان جامعه میپردازد. در قسمتی از خطبه حضرت زهرا(س) به یکی از این خطرات بزرگ اشاره شده: «وَ أَطْلَعَ الشَّیْطَانُ رَأْسَهُ مِنْ مَغْرَزِهِ»؛ جامعه پس از رسول خدا به بیماری خطرناک پیروی از شیطان دچار میشود که دارای قلب شیطانیاند در حالی که چهره انسانی دارند که اگر بخواهیم به مصداق واقعی آن در جامعه امروز اشاره کنیم شبکههای معانداند که در گوش افکار عمومی نجوا و القاء میکنند و عدهای عمداً و سهواً در داخل کشور دنباله رو آنها هستند.
فرهنگ شیطان، ترویج کینه و نفرت در افراد جامعه است و وقتی کینه را شیطان القاء کرد پس از آن جامعه آبستن حوادث میشود همچنین فرهنگ شیطانی، یک فرهنگ مهاجم است و فرهنگ کشورها را نابود میکند و بنیانهای اساسی اجتماعی را از بین میبرد.
فرهنگ شیطان با ایجاد تفرقه و اختلاف در جامعه وارد عمل میشود؛ شیطان است که بین شما اختلاف میاندازد و تاریخ، زبان و خط ملتها را تغییر میدهد و هویتزدایی میکند و فکرها را مادی بار میآورد همچنین ارزشها در نگاه فرهنگ طاغوتی و شیطانی، ارزشهای دنیایی و مادیگرایانه است.
فرهنگ شیطانی و طاغوتی، آرمانهای معنوی را از بین میبرد و با انحطاط اخلاقی، معصیت؛ خصوصاً گناه جنسی را عادیسازی میکند، فرهنگ شیطانی، زیربنای خانواده را متلاشی میسازد و سبک زندگی را تغییر میدهد و با ایجاد افسردگی و یأس، مردم را ناامید میکند همچنین امنیت انسانها را به خطر میاندازد.
در فرهنگ شیطانی، عوامل حفظ رشد حقیقی انسان بر اثر گناه وجود ندارد؛ چون شیطان یکی از کارهایش؛ زینت دادن گناه در دیده انسان است. در فرهنگ شیطانی، توجه به خدا، معنویت و تقوا نیست و فراموشی یاد خدا جزء فرهنگ شیطان به شمار میرود؛ زیرا یکی از حربههایی که شیطان برای انحراف جامعه از آن بهره میگیرد به فراموشی کشاندن یاد خدا است همچنین در فرهنگ شیطانی، خودباوری به حاشیه رانده میشود و آبادی زمین از طریق بهرهکشی از دیگران است و میبینید که چگونه در خطبه فدکیه به موضوعاتی اشاره شده که دنیای امروز ما گرابانیگر آن است.
حضرت زهرا(س) در بیان خود اشاره میکند اگر به دنبال غیر از اسلام هستید خدای متعال روز قیامت از شما نمیپذیرد؛ اینها کلمات مستحکم حضرت زهرا(س) است که در حال تبیین جامعه خود هستند و بعد فرمودند که اگر خیال کردهاید که میتوانید با شلوغکاری و حمله، علی بن ابیطالب(ع) را از میدان به در کنید مانند کسی که به سینه او خنجر فرو کردهاید ولی از پای نمینشیند، سینهی من در برابر ضربات شما سپر است، کوتاه نمیآیم.
ذوالفقار امیرالمؤمنین(ع) درعرصه کفر ستیزی حرف اول را میزد، اما خطبه فدکیه حضرت زهرا(س) در عرصه انحرافستیزی ذوالفقار وار یکه تاز میدان مبارزه بعد رسول خدا بود.
انتهای پیام
منبع