یک بار ویدیویی میدیدم که تویش کسی روی صحنه ایستاده بود و خیلی با هیجان از فواید روزهداری میگفت و توضیح میداد که آزمایشهای علمی ثابت کرده دوازده ساعت چیزی نخوردن باعث از بین رفتن سلولهای ضعیف و مریض و سرطانی میشود.
آن قدیمترها کلیپی دست به دست میشد که توضیح میداد هفت جایی که ما در سجده روی زمین قرار میدهیم، مراکز انرژی هستند یا چیزی توی این مایهها و سجده باعث کم شدن بار منفی میشود و خلاصه اینکه علم ثابت کرده سجده خیلی برای بدن مفید است.
یک بار دیگر کلیپی میدیدم که تویش کسی میگفت تحقیقات علمی نشان داده سر صبح و وسط روز و اول شب بهترین زمانها هستند و این ساعتها همان ساعات نماز خواندن ما است و مثلا تمرکز داشتن توی این ساعتها چقدر فایده دارد و چیزهایی شبیه این.
آن قدیمترها کلیپی دست به دست میشد که توضیح میداد هفت جایی که ما در سجده روی زمین قرار میدهیم، مراکز انرژی هستند یا چیزی توی این مایهها و سجده باعث کم شدن بار منفی میشود و خلاصه اینکه علم ثابت کرده سجده خیلی برای بدن مفید است.
یک بار دیگر کلیپی میدیدم که تویش کسی میگفت تحقیقات علمی نشان داده سر صبح و وسط روز و اول شب بهترین زمانها هستند و این ساعتها همان ساعات نماز خواندن ما است و مثلا تمرکز داشتن توی این ساعتها چقدر فایده دارد و چیزهایی شبیه این.
من همیشه از تماشای این جور کلیپها حالم بد میشود، حس میکنم کسی تلاش میکند با زور و با گدایی از چهار صفحه پژوهش، یک اصل و رفتار دینی را ثابت کند، یا تقویت کند یا اعتبار ببخشید.
واقعا این زشت نیست؟ ما نباید خجالت بکشیم که حرف یک نفر را که نمیشناسیم در جایی که اعتبارش را نمیدانیم بر اساس پژوهشی که فقط ادعایش را میشنویم، سند قرار میدهیم برای اثبات حقانیت آیههای قرآن و دستورات دین؟ این نشان از بدبختی ما نیست که این قدر وا داده و منفعل و سطحی رفتار میکنیم؟
وقتی با این دستفرمان به نفع باورهایمان استدلال میکنیم، اگر پسفردا یک نفر بیاید و دو تا تحقیق علمی دیگر رو کند که علیه روزه باشند یا نشان دهند نماز برای سلامتی مضر است، ما چه چیزی از باورمان باقی میماند؟
واقعا این زشت نیست؟ ما نباید خجالت بکشیم که حرف یک نفر را که نمیشناسیم در جایی که اعتبارش را نمیدانیم بر اساس پژوهشی که فقط ادعایش را میشنویم، سند قرار میدهیم برای اثبات حقانیت آیههای قرآن و دستورات دین؟ این نشان از بدبختی ما نیست که این قدر وا داده و منفعل و سطحی رفتار میکنیم؟
وقتی با این دستفرمان به نفع باورهایمان استدلال میکنیم، اگر پسفردا یک نفر بیاید و دو تا تحقیق علمی دیگر رو کند که علیه روزه باشند یا نشان دهند نماز برای سلامتی مضر است، ما چه چیزی از باورمان باقی میماند؟
اصلا یک طور دیگر نگاه کنیم: یک تفاوت بنیادین است بین روزه گرفتن وقتی دلیلش دستور خداست با همان روزه وقتی دلیلش چند ساعت پژوهش چند دانشمند است. اسم اولی دین است، اسم دومی هر چیزی که باشد، حتما دین نیست. دین نیست چون تویش تسلیم در برابر خدا نیست، تسلیم در برابر علم است. دین نیست چون حرف آخر را، شاهد اصلی را و دلیل راضی کننده را از خدا نگرفتهایم، از علم گرفتهایم. در نتیجه آخر و عاقبت ترویج این طور کلیپها و حرفها، ضرر زدن به جمع دینداران است.
علم خوب است، هیچ آدم عاقلی با علم مخالف نیست اما علم کارش چیز دیگری است، علم قرار نیست دین را اثبات کند. جهان دین، جهان غیب است، جهانی که چند و چونش را اصلا قرار نیست با محاسبات ریاضی و میکروسکوبهای آزمایشگاهی به دست آوریم. قرآن را باز کنید، همان اولِ اول توی آیه سومین آیه از دومین سورهاش میگوید تقواداران کسانی هستند که به غیب ایمان دارند.
علم خوب است، هیچ آدم عاقلی با علم مخالف نیست اما علم کارش چیز دیگری است، علم قرار نیست دین را اثبات کند. جهان دین، جهان غیب است، جهانی که چند و چونش را اصلا قرار نیست با محاسبات ریاضی و میکروسکوبهای آزمایشگاهی به دست آوریم. قرآن را باز کنید، همان اولِ اول توی آیه سومین آیه از دومین سورهاش میگوید تقواداران کسانی هستند که به غیب ایمان دارند.
من به این کلیپها که کاری ندارم، اینها را چندان واقعی و علمی هم نمیدانم، اما هر وقت خبری جدی میشنوم یا مقالهای میخوانم که تویش گروهی پژوهشگر به دستاوردی رسیدهاند که برابر باورهای دینی من است، توی دلم میگویم: «خوش به حال علم که بالاخره قدش به حد باورهای من رسید.»
✍️ محمدرضا جوان آراسته