مدیر انتشارات ققنوس: در طراحی سامانه فروش اینترنتی، حقوق پدیدآورندگان را فراموش نکردیم

به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، بابک نَدرخانی در مراسم رونمایی از سامانه «چاپ بر اساس تقاضا Print on Demand » با عنوان «می‌خوانم» که دوشنبه ۵ آذر در کافه کتاب ققنوس برگزارشد، با ارائه گزارشی از عنوان چاپ کتاب در طول دهه گذشته، گفت: موضوع جلسه باز می‌گردد به موضوع سامانه چاپ براساس تقاضا که از نخستین ایستگاه آن را در کتابفروشی ققنوس رونمایی می‌کنیم.

بر اساس آمار کتاب‌های منتشر شده در ۲۰ سال گذشته، صنعت نشر در شمارگان کوچک می‌شود

مدیرموسسه رهپویان که طراح این سامانه است، با بیان اینکه در ۱۰ سال گذشته در مجموع ۷۰۸ هزار عنوان کتاب برای نخستین بار منتشر شد، ادامه داد: از این تعداد ۸۸ هزار عنوان آن کتاب‌های کمک‌درسی هستند، این در حالی است که در ۲۰ سال قبل مجموع چاپ اول یک میلیون و ۲۰۰ هزار عنوان بود. این آمار نشان می‌دهد صنعت نشر در شمارگان کوچک می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه در نتیجه فعالیت چاپ بر اساس تقاضا کتاب‌هایی که بعد از گذشت چند سال از چاپ به فراموشی سپرده می‌شدند امکان چاپ پیدا می‌کنند، توضیح داد: فایل این کتاب‌ها را به شکل امن از ناشر می‌گیرند و به چاپخانه می‌دهند تا در صورت تقاضا منتشر شوند.

انتشار POD کتاب‌هایی که از نظر قانونی مجوز دارند

کتاب‌هایی که مجوز چاپ و انتشار دارند در سامانه چاپ بر اساس تقاضا ارائه می‌شود

به گفته نَدرخانی از سال ۲۰۱۷ کتاب الکترونیک به ثبات سهم ۱۰ تا ۱۵ درصدی در بازار رسیده است و کتاب‌های صوتی در بازار با سهم ۵ درصدی خواهد ماند. پیش‌بینی می‌شود بازار چاپ بر اساس تقاضا POD در سال ۲۰۳۲ حدود ۶۰ درصد نشر را بگیرد. کتاب‌هایی که به شکل چاپ بر اساس تقاضا منتشر می‌شوند، در سه بازار فروشگاه آنلاین، سایت ناشران و کتابفروشی‌های عضو ارایه خواهد شد.

وی با بیان این نکته که ۶۲ ناشر با این سامانه همکاری می‌کنند، ادامه داد: این سامانه روی سایت ۲۰ ناشر قرار گرفته و همه کتاب‌های آن‌ها در دسترس مخاطب قرار می‌گیرد. همچنین در فروشگاه آنلاین «می‌خوانم» تمام کتاب‌ها در دسترس است. باید توجه داشت که کتاب‌هایی که از نظر قانونی مجوز چاپ و انتشار دارند در این سامانه ارائه می‌شود.

این پژوهشگر با اعلام اینکه نزدیک ۱۰ هزار عنوان کتاب در سامانه ثبت شده است، افزود: بیش از هزار عنوان کتاب در همین سامانه تا به اکنون فروخته شده است.

حدود ۱۰ درصد نشر کشور، در دنیای مجازی فروخته می‌شود
نَدرخانی در ارائه آمار از فروش کتاب در فضای مجازی بیان کرد: در جلساتی که با سایت‌های فروش اینترنتی داشتم متوجه شدم حدود ۱۰ درصد نشر کشور، در دنیای مجازی خرید و فروش می‌شود. بر اساس آمار خانه کتاب حدود ۷ درصد کتاب‌ها در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران فروخته می‌شود و حدود ۸۳ درصد کتاب‌ها در کتاب‌فروشی‌ها فروخته می‌شود.

به طور متوسط کتاب‌فروشی‌ها ۱۲ تا ۲۷ درصد ناشران را موجود دارند

وی با تاکید بر اینکه دو محصول برای کتابفروشی‌ها طراحی شده است، افزود: آمار نشان می‌دهد به طور متوسط کتاب‌فروشی‌ها ۱۲ تا ۲۷ درصد ناشران را موجود دارند. زمانی که با کتاب‌فروشان صحبت کردیم، متوجه شدیم امکان دسترس‌پذیر کردن همه کتاب‌ها در کتاب‌فروشی‌ها ممکن نیست، به همین دلیل نصب درگاه سامانه چاپ بر اساس تقاضا برای کتاب‌فروشان جالب بود. در نتیجه ایستگاه دیواری و قفسه‌ای این سامانه برای کتاب‌فروشان طراحی شد.

به گفته این پژوهشگر ایستگاه‌های طراحی شده امکان اتصال به سامانه فروش کتاب‌فروشی را دارند و مخاطبان فروشگاه می‌توانند مجموعه خرید خود را از طریق این درگاه پرداخت کنند. به این دلیل که سامانه برخط است، وجه می‌تواند در لحظه برای ناشران و کتابفروشی‌ها ارسال شود.

مخاطب می‌تواند قیمت کتاب را کنترل کند
به گفته نَدرخانی بر اساس اعلام سایت آمازون، یک و نیم میلیون کتاب به شکل تقاضا بر اساس چاپ در این سایت فروخته می‌شود، در نتیجه همین مساله در سال ۲۰۰۴ صنعت نشر آمریکا ۱۷ درصد رشد کرد و تولید ۵ ناشر بزرگ آمریکا کوچک شده است.

در سال ۲۰۰۴ صنعت نشر آمریکا ۱۷ درصد رشد کرد و تولید ۵ ناشر بزرگ آمریکا کوچک شده است

وی با اعلام اینکه در این سامانه مخاطب می‌تواند قیمت کتاب را کنترل کند، توضیح داد: در این سامانه مخاطب می‌تواند جلد سخت(گالینگور) یا شومیز و کاغذ بالک یا تحریر، حتی چسب سخت، منگنه یا فنر را برای چاپ کتاب انتخاب و بر این اساس بتواند کتاب را کنترل کند.

این پژوهشگر درباره ناشرانی که با این سامانه شروع به همکاری کردند، اعلام کرد: شروع مراجعه با ناشران عمومی بود و با انتشارات دانشگاه تهران و صنعتی شریف همکاری می‌کنیم. این دو دانشگاه ۱۰۰درصد کتاب‌های خود را در این سامانه قرار دادند. همچنین چند ناشر کودک با سامانه همکاری می‌کنند. می‌توان گفت ۸۵ درصد آثار این سامانه کتاب‌های عمومی است.

این سامانه تمام ذی‌نفعان حوزه نشر را پیش‌بینی کرده است
جعفر همایی مدیر نشر نی که اجازه دسترسی بیش از هزار عنوان کتابش را به این سامانه داده است، گفت: یکی از نقاط قوت این سامانه این است که تمام ذی‌نفعان حوزه نشر را پیش‌بینی کرده است. حقوق مولف، مترجم، تصویرگر، ناشر، شرکت پخش و کتاب‌فروش در این مجموعه مورد توجه قرار گرفته است.

وی با تاکید بر اهمیت فعالیت کتاب‌فروشی‌ها در بقای نشر و کتاب‌خوانی، ادامه داد: اگر درگاه کتاب‌فروشی‌ها در این سامانه در نظر گرفته نمی‌شد، قرارداد را امضا نمی‌کردم، زیرا کتاب‌فروشی‌ها مهمترین نهاد فرهنگی در ایران و جهان هستند.

کتاب آگاهی بخش و اثرگذار است
عمادالین باقی پژوهشگر با اشاره به اینکه سامانه «می‌خوانم» مانند آمازونی بومی شده است، گفت: امید داریم این سامانه به رونق صنعت نشر کمک کند. ما همیشه منتقد وضع موجود هستیم، واقعیت این است که در جامعه ما همه گناه‌ها همیشه بر گردن حکومت است، این در حالی است که اگر حکومت تغییر کند و ما تغییر نکنیم، مسائل و مشکلات باقی می‌ماند.

فکر می‌کنم با شرایط سخت اقتصادی هنوز آمار کتاب و نشر امیدوارکننده است

وی با تاکید بر اینکه کتاب، روزنامه و مجلات ابزار فرهنگی هستند، ادامه داد: این ابزار به ما کمک می‌کنند، تغییر کنیم. فکر می‌کنم با شرایط سخت اقتصادی هنوز آمار کتاب و نشر امیدوارکننده است. در سال ۶۲ و ۶۳ پژوهشی داشتم و برای تحقیق به شیراز رفتم، در آنجا برای نخستین بار کتابفروشی دیدم که کتاب‌ها را در قفسه برعکس چیده بود، زیرا مشتری خاص داشت و خودش می‌دانست که باید کدام کتاب را به کدام مشتری بدهد. کتاب آگاهی بخش و اثرگذار است.

امیر حسین‌زادگان مدیر انتشارات ققنوس با تاکید بر اینکه در این نشر در قراردادهای جدید حقوق مولفان بیش از قبل مورد توجه قرار گرفته است، گفت: مولفان و مترجمان نگران نادیده گرفتن حقوقشان در نتیجه فعالیت این سامانه نباشد، زیرا در طراحی آن مسائل مرتبط با حقوق پدیدآورندگان به درستی مورد توجه بوده است.